Egipat u slobodnom padu

DW: Gospodine Liders, koliko je lako ili koliko je teško oteti avion u Egiptu?

Mihael Liders: Ne znamo ništa o tom konkretnom slučaju otmice. Ne znamo kako je otmičar sa oružjem ili pojasom sa eksplozivom ušao u avion. Ali u slučaju ruskog aviona, koji su pripadnici "Islamske države" oborili iznad Sinaja, znamo da je osoblje aerodroma očito bilo podmićeno. Na taj način je eksplozivna naprava ubačena u avion. Trezveno gledajući mora se reći da je korupcija u Egiptu toliko rasprostranjena, da su tome podložene i snage bezbjednosti.

Trenutno su terorističke grupe bliske islamskoj državi uglavnom aktivne na Sinaju. Prijeti li opasnost da islamski teroristi uskoro uđu i u velike gradove u Egiptu?

Trenutno se čini da ta opasnost ne postoji. Vojne vlasti imaju prećutnu podršku Zapada, jer predsjednik Al-Sisi važi kao pouzdan saveznik. On je prozapadno orijentisan. Posljedica toga je da ni Zapad a ni Berlin ne kritikuju značajnije njegovu represivnu i konačno samouništavajuću politiku. U tom smislu, očigledno je pritisak spolja mali. Zbog toga je teško uticati na politički razvoj. Ta zemlja je u suštini u slobodnom padu - u haos i anarhiju.

Iako posljednja otmica očigledno nema terorističku pozadinu, bezbjednosna situacija u Egiptu je nestabilna. Koji su glavni razlozi za eroziju unutrašnjeg reda i mira u zemlji?

Raspadanje države u Egiptu napreduje. Snage bezbjednosti situaciju više nemaju u potpunosti pod kontrolom. Zabrana Muslimanske braće kao terorističke organizacije i istovremeno postojanje miliona ljudi koji žive ispod granice siromaštva, dovelo je do stvaranja eksplozivne socijalno-političke situacije. Istovremeno, vlada nije u stanju da vodi ekonomsku politiku koja stvara radna mjesta. Dakle, cijela zemlja se nalazi u nezavidnoj ekonomskoj i političkoj situaciji. Islamistički teroristi u stanju su da napreduju ka Egiptu sa Sinaja ili iz Libije.

Egipatski režim krši ljudska prava. Da li je podrška Egiptu od strane Zapada još uvijek opravdana?

Gledano realno-politički, mora se naravno reći da morate da se aranžirate sa svakim režimom. Mi ne možemo da pravimo od blata lidere, koji ispunjavaju naše kriterije. Ali, što se tiče Egipta moram da kažem da je krajem prošle godine Al-Sisiju u Njemačkoj zaista prostrt crveni tepih. Potpisani su ekonomski sporazumi, vrijedni milijarde. Na kraju krajeva, u Berlinu, Briselu i drugim gradovima se prema Egiptu vodi tradicionalna politika klijentelizma. To znači, sve dok je režim prozapadno orjentisan i bezbjednosna situacija donekle pod kontrolom, vlasti imaju odriješene ruke da vode unutrašnju politiku. One mogu da primjene bilo kakav oblik represije, bez velikog otpora ili kritike. U egipatskim zatvorima se navodno zbog delikta mišljenja nalazi najmanje 40.000 ljudi. Ljude kidnapuju na ulici i oni jednostavno nestanu. Veliko interesovanje je izazvalo nedavno kidnapovanje i ubistvo jednog italijanskog studenta. To je bilo u medijima samo zato što je žrtva bio Italijan. Egipćanima se tako nešto dešava svaki dan.

To donekle podsjeća na raspad sirijske države. Prijeti li ponavljanje takvog scenarija?

Ne, to se ne može porediti, jer je unutrašnjo-politička situacija u Siriji drugačija. Sirija ima mnogo etničkih i vjerskih grupa. U Egiptu devedeset odsto stanovništva su sunitski muslimani i deset odsto hrišćanski Kopti. Tako da je to prilično homogena država , koja međutim ne zna za socijalnu pravdu. Od oko 100 miliona ljudi, oko polovina njih živi ispod granice ili na samoj granici siromaštva. To je očigledno veliki rezervoar nezadovoljnih ljudi. Tako da je malo toga potrebno da se izazove pobuna. Represija i ekonomska stagnacija su sigurni recept za eksploziju, do koje će vjerovatno doći, prije ili kasnije.

Mihael Liders je novinar i stručnjak za islam. On također radi kao politički i ekonomski savjetnik.

LINK: http://www.dw.de/dw/article/0,,19148381,00.html