Fudbal uništavaju rasisti
9. oktobar 2009
U zemljama u kojima živi puno doseljenika (poput Njemačke), fudbal je i važno sredstvo za društvenu integraciju stranaca/migranata. Od oko dva miliona mladih koji redovito igraju fudbal u nekom njemačkom klubu, čak 50% je iz inostranstva. Bundesliga je nezamisliva bez stranih zvijezda poput Olića, Robbena ili Ribéryja. Pa ipak, sav trud oko integracije pokušavaju uništiti ili uništavaju rasistički "navijači".
Fudbal je za svakog pravog navijača nezamisliv bez emocija, bez izljeva bijesa i dubokih razočaranja. Uz te "pozitivne", na tribinama korijenje hvataju i neke "negativne" emocije: mržnja prema strancima, netolerancija, socijalne frustracije. Po mišljenju njemačkog profesora Gintera Pilza, sociologa iz Hanovera koji se pozabavio ponašanjem navijača, razlog te pojave leži u činjenici da među navijačima ima i onih osoba koje: "...strahuju od budućnosti, nemaju perspektivu i onda u rasističkim parolama i ideologiji traže rješenje za svoje probleme", kaže Pilz.
Sve više gledalaca
Zahvaljujući anonimnosti "navijačkih" masa, takve se parole uzvikuju i na tribinima fudbalskih stadiona. Mogućnost bezuslovne identifikacije s vlastitom ekipom, konstelacija naši-njihovi, žeđ za uspjehom i činjenica da sve ono što je vezano uz nogomet u medijima nailazi na veliki odjek - to je kombinacija zbog koje je fudbal i fudbalska subkultura postala tako atraktivna ekstremnoj desnici.
"Kriv" je i društveni položaj koji taj sport uživa u većini društava. U Njemačkoj nije samo najpopularnija sportska igra koja obožavaoce ima u svim društvenim slojevima. Fudbalski i uopšte sportski klubovi su žarišta društvenog života. Na zapadu Njemačke svaki treći, a na istoku svaki četvrti građanin aktivno je uključen u rad nekog sportskog društva.
Fudbal je uz sve to vrlo važna platforma za socijalizaciju mladih muških, a sve više i ženskih gledalaca.
„Upravo zbog toga i desnoekstremne snage preko sportskih aktivnosti pokušavaju širiti svoju ideologiju", kaže Angelika Ribler, referent udruženja Sportska mladež u Hessenu, koja se već duže vrijeme bori protiv rasizma u fudbalu.
Problem prikrivenog rasizma
Desnoekstremnih, antisemitskih i rasističkih obrazaca ponašanja ima više-manje u svim njemačkih ligama. Oni se kreću na granici legalnosti i ilegalnosti kad nose majice na kojima je otisnut broj 18 - kao simbol za 1. i 8. slovo njemačke abecede: A i H (Adolf Hitler).
Sociolog Gunter Pilz navodi i neke druge primjere "prikrivenog" rasizma na tribinama:
„U te suptilne oblike spada i činjenica da tamnopute igrače brže izvižde kada igraju loše nego što je to slučaj s njemačkim igračima."
U Njemačkoj postoji mnoštvo projekata koji se bore protiv rasizma u fudbalu. Prevencijom sukoba bave se i navijači i navijačke grupe, fudbalski klubovi i sami fudbaleri. I Njemački fudbalski savez (DFB) preventivnim se mjerama bori protiv diskriminacije u ovom sportu.
No, za iskorjenjivanje rasizma i desnog ekstremizma u fudbalu i društvu uopšte nisu dovoljni samo javni apeli poznatih osoba - potreban je prije svega i angažman svakog "pravog" navijača.
Autor: Pandeli Pani/ Anto Janković
Odg. urednik: Svetozar Savić