Nijemci ne žele da njihova zemlja bude vojni lider

Da li su nuklearne prijetnje ruskog predsjednika blefiranje ili je on krajnje ozbiljan? To je pitanje o kojem poslednjih nedjelja mnogi diskutuju, pa tako i zapadni vojni stručnjaci. Oni gotovo jednoglasno smatraju da je ruski nuklearni napad malo vjerovatan. Međutim, mnogi ljudi u Njemačkoj su zabrinuti zbog Putinovih prijetnji. Više od trećine, odnosno 69 odsto anketiranih, strahuje od ruskog nuklearnog udara: 31 odsto ispitanih je „veoma mnogo ili mnogo“ zabrinuto, dok je 38 procenata „manje" zabrinuto. To su rezultati su istraživanja „Berlinski puls" (The Berlin Pulse) koje je naručila Fondacija Kerber.

Još dva podatka pokazuju koliko su Nijemci uznemireni zbog ruskog agresorskog rata: velika većina građanki i građana Njemačke, odnosno njih 80 odsto, zabrinuto je zbog mogućeg širenja rata na teritoriju NATO, poput baltičkih država ili Poljske. Istovremeno, Ukrajina se trenutno smatra daleko najvećim spoljnopolitičkim izazovom, većim od energetske krize, klime i Rusije. Za razliku od prethodnih godina, migracija, čini se, jedva da igra ulogu u percepciji Nijemaca.

Bundesver da, liderstvo ne

To sve, međutim, ne znači da većina ljudi želi veći angažman Savezne Republike Njemačke: kao rezultat ruskog agresorskog rata protiv Ukrajine, kancelar Olaf Šolc je samo nekoliko dana nakon invazije govorio o prekretnici, o „velikom zaokretu", kako u odnosima sa Moskvom, tako i što se tiče jačanja sopstvenih odbrambenih sposobnosti.

Većina ispitanih podržava dugoročno jačanjeBundesvera: 60 odsto građana podržava veća izdvajanja za odbranu. Ali dva od tri ispitanika, odnosno njih 68 procenata, protiv je toga da Njemačka bude vojni lider u Evropi. „Bundesver još uvijek nije zauzeo centralno mjesto u našoj zemlji“, kaže Julija Ganter iz Fondacije Kerber. 

I pored nove situacije u svjetskoj politici, oko 52 odsto ispitanih i dalje želi da Njemačka bude međunarodno uzdržana. S tim u vezi, nema mnogo promjena od 2017. godine. Ako uopšte, vlada bi više trebalo da se angažuje diplomatski, a ne vojno. To se poklapa s rezultatima aktuelnog istraživanja Dojčlandtrend, prema kojima većina Nijemaca podržava veće diplomatske napore sa ciljem okončanja rata.

Biće potrebno vremena da ljudi prihvate „veliki zaokret“ i da Njemačka postane vodeća sila u Evropi, o čemu je prije dva mjeseca govorila i ministarka odbrane Kristine Lambreht.

Najbolje ocjene za transatlantske odnose

Svojim agresorskim ratom, ruski vlastodržac Putin svakako je doprinio jednoj stvari: prema mišljenju Nijemaca zbližio je Zapad. Njih 81 odsto vidi SAD kao partnera u zaštiti i odbrani Evrope, znatno više nego prethodne godine. Činjenica da Nijemci transatlantske odnose ocjenjuju najvišom ocjenom, najboljom od kada se vrše istraživanja, vjerovatno je i zasluga američkog predsjednika Džoa Bajdena. Za vreme Trampa ti odnosi su bili najslabije ocijenjeni.

S druge strane, znatno se pogoršala percepcija Rusije – kontinuirano u poslednjih nekoliko godina. Razlog za to su prvenstveno trovanje protivnika Kremlja Alekseja Navaljnog i masovni protesti u Bjelorusiji, a ne toliko napad na Ukrajinu, pokazuje istraživanje. Ono što je prilično zapanjujuće, 75 odsto anketiranih u Rusiji vidi malu ili nikakvu vojnu prijetnju.

Godišnji izvještaj „Berlinski puls“ bavi se najaktuelnijim pitanjima spoljne i bezbjednosne politike, iz različitih perspektiva. Centralni dio je istraživanje o spoljnopolitičkim pozicijama Nijemaca. Institut za politička i socijalna istraživanja „Kantar pablik" anketirao je 1.088 građanki i građana starijih od osamnaest godina, u periodu od 2. do 11. avgusta ove godine.