Nove rakete nad Evropom

O novom američkom prijedlogu se malo zna. Nakon razgovora koje je potpredsednik američke vlade imao Varšavi, jasno je jedino to da je riječ o mobilnom antiraketnom sistemu. Poljska bi tako mogla da računa na rakete za presretanje, tipa SM3.

Novi koncept efikasniji

Kompletan sistem odbrane zaživio bi, prema nekim procjenama do 2015. godine. Koncept je ipak drugačiji od onog za koji se zalagala Bušova administracija. Taj sistem je imao za cilj presretanje raketa dalekog dometa, koje bi "prema kalkulacijama SAD" ka centralnoj i istočnoj Evropi, Iran mogao da lansira. Rusija se tom sistemu oštro protivila.

Hans Ulrih Kloze, zamjenik predsjedavajućeg odbora za spoljnu politiku u Bundestagu kaže:

"Američko rukovodstvo mora biti otvoreno u potrazi za najboljim mogućim rješenjem i većina eksperata smatra da će koncept bezbjednosnog sistema, koji se u Americi sada priprema, biti efikasniji i u interesu evropske bezbjednosti."

Vizija zasnovana na prošlosti

U Poljskoj se do juče mogla uočiti zabrinutost, ali i ljutnja. Političari u Varšavi su u onome što se ranije o sistemu u Poljskoj i Češkoj govorilo vidjele moguću garanciju bezbjednosti u istočnoj Evropi. Kloze o tome kaže:

"Mislim da je u interesu Poljske to što je Amerika svoj pristup prema Rusiji promijenila. I Poljska bi trebalo da bude zainteresovana za veću saradnju. Ona je, prema mom mišljenju, još uvijek pomalo vezana za istoriju, što mogu da razumijem, ali to onda ipak više govori o viziji zasnovanoj na prošlosti, a ne budućnosti."

Fokus Jugoistočna Evropa?

Ima li međutim simbolike u tome što je o odustajanju od antiraketnog sistema bilo riječi baš na dan kad je prije 70 godina Rusija napala Poljsku? Kornelius Ohman iz fondacije Bertelsman, ekspert za istočnu, centralnu i jugoistočnu Evropu pojašnjava:

"Ovaj novi prijedlog bi trebalo shvatiti tako, da je njime Amerika zapravo željela da ispravi grešku koju je u septembru napravila - i taj novi prijedlog uopšte nije uznemirujući."

U javnosti su se u međuvremenu pojavile razne informacije. Glasilo Pentagona je objavilo kako je Vašington spreman da uloži više novca u baze u Bugarskoj i Rumuniji. Znači li to da je u fokusu američke bezbjednosne politike sada jugoistočna Evropa?

"Prerano je o tome na taj način govoriti. Naravno da je novi američki predlog nešto obuhvatniji. Ne radi se više samo o Poljskoj i Češkoj“, objašnjava Ohman.

Autor: Marinela Liptscheva-Weiss/ Nebojša Jakovljević

Odg. urednik: Svetozar Savić