Nuklearni rulet je ponovo krenuo

Sjedinjene Države su jednostrano otkazale Sporazum o zabrani raketa srednjeg dometa, tvrdeći da ga Rusija ionako hronično krši. U Moskvi to demantuju, kriveći Vašington za eskalaciju. Bilateralni ugovor INF je od 1987. regulisao uništavanje i zabranu projektila kakve je najprije razvio Sovjetski Savez, a zatim i SAD. Dok dvije strane igraju ping-pong međusobnim optužbama, u Evropi strahuju da ne postanu bojište ili lopta za igru supersila.

U tom pravcu piše Zeksiše cajtung (Drezden): „Ne može se previdjeti da ugovor INF ima slabosti. On odražava konstelaciju kakva je postojala na kraju Hladnog rata i više nije u skladu sa vremenom. (često se napominje da i Kina posjeduje takvo oružje, a nije dio ugovora, prim. red. DW) Zato se mora pokušati njegova obnova. Ali otkazivanje ugovora je pogrešan put jer time pada zabrana nuklearnog naoružavanja. Ako ponovo krene, ugroziće bezbjednost prije svega Evrope."

„Atomsko oružje ne stabilizuje, nego baš naprotiv", piše ugledni Zidojče cajtung (Minhen). „To posebno važi onda kada se atomsko oružje poima kao vojno sredstvo koje je dio šireg plana. Takvo razmišljanje je posebno opasno u dobu kada američki predsjednik drži da je savez sa Evropom nepotreban ili makar nefer – dok Moskva na najrazličitije načine koji uključuju i hibridne ratove osigurava nacionalnu veličinu i ugled u svijetu."

Konzervativni Velt (Berlin) krivicu vidi isključivo na ruskoj strani: „Ako razgovori sa Moskvom propadnu, Zapadu neće ostati ništa drugo nego da modernizuje američko atomsko oružje na evropskoj NATO teritoriji i da takođe postavi nove sisteme srednjeg dometa. Otkazivanje ugovora INF od strane Amerikanaca je prvi – neprijatan, ali neophodan – korak u tom pravcu. Nije za to odgovoran američki predsjednik Donald Tramp nego njegov ruski kolega Vladimir Putin. On već godinama dovodi u pitanje poslijeratni poredak Hladnog rata i igra na slabosti Zapada."

Drugačije piše Folksštime (Magdeburg): „Prvo porušiti sve pa čekati da se slegne prašina, a onda iz toga izvući maksimalnu nacionalnu korist – prema toj šemi je američki predsjednik Donald Tramp sahranio i ugovor INF. Rusi, koji su to provocirali svojom destruktivnošću, uopšte ne moraju da prebacuju loptu krivice u Trampovo dvorište – on je tu loptu sam prigrlio."

Frankfurter rundšau navodi da je „razmišljanje u vojnim i geostrateškim kategorijama mnogim modernim Evropljanima ne samo neobično, već i odvratno. Nespojivo sa društvom blagostanja u kojem se najradije diskutuje o sljedećem velnes-odmoru, smutiju od kelja i netoleranciji na laktozu. Ali koliko god se žali zbog vojne logike, koliko god se ona smatra antičkom ili se pred njom žmuri: vojna moć uvijek znači političku moć, danas kao i oduvijek."

Frankfurter algemajne cajtung podsjeća da ostaje prelazni period od šest mjeseci tokom kojih se ipak nekako može spasiti ugovor Vašingtona i Moskve. „Ali za to bi Moskva morala vjerodostojno da dokaže da zaustavlja program raketa srednjeg dometa kojim krši ugovor. To sada djeluje nezamislivo, ali ne treba sasvim isključiti da će Rusija i SAD stupiti u ozbiljan dijalog. Ipak se dvije strane u jednome slažu: od 1987. je porastao broj zemalja koje raspolažu ovom kategorijom oružja, ali nisu dio ugovora."

U Badiše cajtungu (Frajburg) su skeptični jer „ni Rusija ni SAD nemaju više interesa da se odreknu zemaljskih raketa srednjeg dometa. SAD jer ovim sistemima žele da prikoče uticaj Kine u Aziji. Rusi jer vjerovatno u vidu sistema SSC-8 već raspolažu takvim oružjem."

priredio Nemanja Rujević

Čitajte nas i preko DW-aplikacije za Android