Požari pa poplave na Balkanu: šta je omega-blok?

U pitanju je fenomen poznat kao „omega-blok" koji se pojavljuje kad nastanu polja visokog pritiska. Ona su bitna na prelazu iz ljeta ka zimi, jer se staraju o ujednačavanju temperature između tropskih i polarnih regiona.

Ali, ponekad se omega-blok javlja usred ljeta ili zime.

Kad meteorolozi čuju za ovaj pojam, obično znaju da ih čeka mnogo posla. Omega je uporna i stabilna – trenutno se nad centralnom Evropom drži polje visokog pritiska „ograđeno“ poljima niskog pritiska nad sjevernim Atlantikom i istokom kontinenta.

Vremenska mapa tada veoma podsjeća na posljednje slovo grčkog alfabeta, tako je fenomen i dobio ime.

Nekom Sunce, nekom kiša

Posljedice su šarene. U centru bloka, recimo u Njemačkoj, dolazi do Miholjskog ljeta jer polja niskog pritiska prolaze daleko, preko Sredozemlja.

- pročitajte Njemačka: između previše kiše i velikih suša

Ali južna evropska poluostrva, Pirinejsko, Apeninsko i Balkansko, iskusila su epske kiše jer se uporno drži polje niskog pritiska nad njima.

Hladniji vazduh sa sjevera sudara se sa vrelim vazduhom Sredozemlja, isparavanje mora snabdeva polje niskog pritiska dodatnom snagom, slede oluje i lokalni pljuskovi.

- pročitajte još: I preko 40 stupnjeva na jugu Europe

Nakon dugog sušnog ljeta, ispucala zemlja nije su stanju da upije te vodene mase. Još su požari prethodno progutali mnogo vegetacije koja inače zadržava vodu. Posledica su razorne poplave i klizišta.

Sve više ekstrema

Meteorolozi kažu da su stanja takvih „blokada“ sve češća. Zbog njih kišonosni zapadni vjetrovi sve teže nalaze put do srednje Evrope.

To mijenja prilike u srcu Evrope. Jer, navikli smo da polja visokog pritiska nastaju bliže tlu, ali da ih onda raznose zapadni vjetrovi u smjeru rotacije Zemlje – dakle od zapada ka istoku. To je u srednjoj Evropi značilo umjerene temperature sa smjenom sunčanih i kišnih dana.

Omega-blokovi se ne mogu direktno povezati sa klimatskim promjenama nego sa kratkoročnim atmosferskim uslovima. Ali, klimatske promjene mogu uticati na učestalost i snagu pojedinih atmosferskih fenomena.

Teško je reći koliko će potrajati ovaj blok, ali prognoza za Balkan je još uvijek rđava. Meteorolozi kažu da bi tek početkom ili krajem iduće sedmice atlantska polja niskog pritiska mogla da promijene prilike.

Pratite nas i na Facebooku, preko Twittera, na Youtubeu, kao i na Instagramu