Ενάντια στις συμβάσεις: ρωσικός ιμπρεσιονισμός
Πριν από το 1900, οι Ρώσοι καλλιτέχνες εμπνεύστηκαν από τη γαλλική ζωγραφική. Πόση όμως κομψότητα και ελαφρότητα μπορούσε να αντέξει ο ρωσικός ρεαλισμός;
Ιλιά Ρέπιν, φως στην ύπαιθρο
Ο Ιλιά Ρέπιν ήταν ένας από τους πρώτους Ρώσους καλλιτέχνες που συνάντησε τον γαλλικό ιμπρεσιονισμό κατά τη διάρκεια της παραμονής του στο Παρίσι (1873-1876). Σιγά -σιγά απομακρύνθηκε από τον ρωσικό ρεαλισμό και έφερε φως, χρώματα και μια ελευθερία στα έργα του.
Βάλεντιν Σερόφ: Λιόλια Ντερβίς (1892)
Η ελαφρότητα του ιμπρεσιονισμού έφτασε δύσκολα στη Ρωσία. Έργα, μεταξύ άλλων του Βάλεντιν Σερόφ, δέχθηκαν έντονη κριτική. Μερικοί παραδοσιακοί ζωγράφοι ένιωσαν να απειλούνται και να ανησυχούν για τα λαϊκά τους έργα.
Μιχαήλ Λαριόνοφ: Πασχαλιές (1904/05)
Ακόμη και μετά το 1900 οι Ρώσοι ζωγράφοι προσανατολίζονταν στη γαλλική τέχνη. Μια νέα γενιά ζωγράφων, τους οποίους ο κριτικός Αλεξάντερ Μπενουά περιέγραψε ειρωνικά ως "πρωτοπορία", έπαιξαν σημαντικό ρόλο. Ο Μιχαήλ Λαριόνοφ ήταν μια από τις κινητήριες δυνάμεις πίσω από τη ρωσική πρωτοπορία και συγκέντρωσε γύρω του πολλούς νέους καλλιτέχνες.
Νατάλια Γκοντσάροβα: "Panino" (1907/08)
Το διάσημο ζευγάρι καλλιτεχνών Λαριόνοφ και Γκοντσάροβα ήταν από τους σημαντικότερους ιμπρεσιονιστές της ρωσικής πρωτοπορίας. Από το 1901 η Νατάλια σπούδασε στην Ακαδημία Ζωγραφικής, Γλυπτικής και Αρχιτεκτονικής της Μόσχας, όπου γνώρισε τον μετέπειτα σύντροφό της Μιχαήλ. Τα πρώιμα, ιμπρεσιονιστικά έργα της είναι ένα προκαταρκτικό στάδιο για τα μετέπειτα έργα της στο στυλ του ραγιονισμού.
Ρόμπερτ Φαλκ: Η Λίζα στον ήλιο (1907)
Και ο Ρόμπερτ Φαλκ σπούδασε επίσης στη Σχολή Ζωγραφικής, Γλυπτικής και Αρχιτεκτονικής της Μόσχας. Οι δάσκαλοί του ήταν ο Βαλεντίν Σερόφ και ο Κονσταντίν Κοροβίν. Ο νεαρός ζωγράφος προσανατολίστηκε στις ιμπρεσιονιστικές προτιμήσεις τους και του άρεσε να δουλεύει σε εξωτερικούς χώρους, με έντονα χρώματα και αντιθέσεις στον φωτισμό.
Αλεξέι φον Γιαβλένσκι: Αντρέ και Κάτια (1905)
Ζωντανά χρώματα, βάθος, πρόσωπα ζωγραφισμένα ανάλαφρα. Αυτό το έργο είναι δείγμα του εξπρεσιονιστικού ύφους που ανέπτυξε ο Γιαβλένσκι με την πάροδο του χρόνου. Επηρροές και από τον ιμπρεσιονιστή δάσκαλό του Ρέπιν. Αργότερα εργάστηκε στο Μόναχο, στη σχολή του Άντον Άζμπε.
Καζιμίρ Μάλεβιτς: "Κατασκευή σε διάλυση" (1917)
Στην αρχή, ο Καζιμίρ Μάλεβιτς επηρεάστηκε από τον γαλλικό ιμπρεσιονισμό. Μετά τα πρώτα του έργα ίδρυσε ένα νέο στυλ, τον σουπρεματισμό, όπου το αίσθημα και όχι το αντικείμενο παίζουν πρωταρχικό ρόλο. Στον πίνακά του "Κατασκευή σε διάλυση" αναφέρεται σε μια συνάντηση με το υπερβατικό.
Το Μουσείο Barberini στο Πότσνταμ παρουσιάζει από τις 28 Αυγούστου 2021 έως τις 9 Ιανουαρίου 2022 σε συνεργασία με το Μουσείο Frieder Burda στο Μπάαντεν-Μπάντεν και την κρατική γκαλερί Tretyakov στη Μόσχα την έκθεση: "Ιμπρεσιονισμός στη Ρωσία. Έναυσμα για την Πρωτοπορία".