Από τη διασφάλιση της εδαφικής ακεραιότητας στην αντιμετώπιση της διαφθοράς και της οικονομικής στασιμότητας

Ήταν στις 8 Σεπτεμβρίου του 1991, όταν οι πολίτες της περιοχής αποφάσισαν με δημοψήφισμα να αποσχιστούν από την γιουγκοσλαβική ομοσπονδία και να ιδρύσουν ένα ανεξάρτητο και κυρίαρχο κράτος. «Στα 15 αυτά χρόνια η νεοπαγής πολυεθνική δημοκρατία αντιμετώπισε τεράστια προβλήματα που απείλησαν την κρατική της υπόσταση και την εδαφική της ακεραιότητα», μεταδίδει από τα Σκόπια ο δημοσιογράφος Αλεξάνταρ Τσομόφσκι:

Το βράδυ της 8ης Σεπτεμβρίου του 1991 ο Κίρο Γκλιγκόροφ ανακοίνωνε στην κατάμεστη κεντρική πλατεία των Σκοπίων το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος για την ανεξαρτησία της πρώην γιουγκοσλαβικής δημοκρατίας. Ο πρώην κομμουνιστής ηγέτης και αργότερα πρώτος πρόεδρος της χώρας δεν έκρυβε τη συγκίνησή του.

Τα 15 χρόνια που ακολούθησαν ήταν, όπως λέει ο Αλεξάνταρ Τσομόφσκι, μια συνεχής προσπάθεια διασφάλισης της κρατικής υπόστασης, αλλά και εντόνων εσωτερικών συγκρούσεων. Το πρώτο πρόβλημα που είχε να αντιμετωπίσει η νεοπαγής δημοκρατία ήταν αυτό της ονομασίας της με δεδομένη την άρνηση της Ελλάδας να την αναγνωρίσει ως Μακεδονία. Ταυτόχρονα έπρεπε να αντιμετωπίσει τα προβλήματα που πήγαζαν από την πληθυσμιακή σύνθεση. Μόνο το 65% των κατοίκων της FYROM είναι σλαβομακεδόνες. Υπάρχει μια ισχυρή αλβανική μειονότητα που αντιστοιχεί στο 25% του πληθυσμού αλλά και μικρότερες μειονότητες Σέρβων, Βοσνίων, Ρομ και άλλων.

Ακολούθησε η επιβολή εμπορικού εμπάργκο εκ μέρους της τότε ελληνικής κυβέρνησης. Αργότερα η χώρα έγινε μέλος των Ηνωμένων Εθνών με το όνομα FYROM. Τον Σεπτέμβριο του 1995 Αθήνα και Σκόπια συμφώνησαν στην Νέα Υόρκη για το «απαραβίαστο των υφισταμένων συνόρων» και τον τερματισμό του εμπορικού εμπάργκο. Σχεδόν 10 χρόνια αργότερα, το 2004, η Ουάσιγκτον αναγνώρισε την χώρα με το όνομα Μακεδονία. Ένα γεγονός που γιορτάστηκε στα Σκόπια ως νίκη στο διεθνές διπλωματικό πεδίο και όπως υπογράμμισε ο τότε πρόεδρος Μπράνκο Τσεβερκόνφσκι: «Το γεγονός αυτό συνιστά μια ακόμη απόδειξη ότι η „Δημοκρατία της Μακεδονίας“ έχει φίλους και συμμάχους σε όλον τον κόσμο».

Ακολούθησε η αναγνώριση από την Κίνα και τη Ρωσία. Προηγήθηκαν ωστόσο γεγονότα που έφεραν την γειτονική χώρα στα πρόθυρα γενικευμένου εμφυλίου πολέμου. Η αλβανική μειονότητα διεκδίκησε με ένοπλο αγώνα πλήρη σεβασμό των δικαιωμάτων της και συνταγματική κατοχύρωση της πολιτικής της υπόστασής στο νέο κράτος. Μετά από 6 μήνες εχθροπραξιών μεταξύ αλβανών ανταρτών και κρατικών δυνάμεων, η επέμβαση της διεθνούς κοινότητας αποσόβησε τα χειρότερα και όπως είχε δηλώσει ο τότε γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ Τζορτζ Ρόμπερτσον:

«Οι Αλβανοί παρέδωσαν τα όπλα. Η χώρα σας έχει τώρα την ευκαιρία να ανακτήσει την ειρήνη και τη σταθερότητα».

Τα προβλήματα ωστόσο της Πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας δεν εξαντλούνται στην διασφάλιση της εδαφικής ακεραιότητας και της κρατικής υπόστασης. Η εξάπλωση της διαφθοράς, η προώθηση των ιδιωτικοποιήσεων με άνομα μέσα, η οικονομική στασιμότητα και η ανεργία εντείνουν την καχυποψία μεταξύ των εθνοτικών ομάδων και συνιστούν ανασταλτικό παράγοντα για την ευρωπαϊκή προοπτική της χώρας. Και αυτό είναι το μεγάλο στοίχημα για τις πολιτικές ελίτ της FYROM.