آیا روبات های جنگی از کنترول انسان خارج می شوند؟

بحث بر سر کدام سلاح ها است؟

از این سلاح ها به طور رسمی به حیث «سلاح های کشنده خودمختار» یا ((LAWS  یاد می شود. این گونه سلاح ها را اغلب روبات های جنگی می نامند. اما هواپیماها، زیردریایی ها، یا موترهای بدون سرنشین نیز شامل این سیستم هستند. منتقدان این سیستم، اینگونه روبات ها را "قاتل" می خوانند.

به کانال رسمی تلگرام دویچه وله دری بپیوندید

منظور از این اصطلاح دقیقا چیست؟

برای چنین سیستم سلاحی یک تعریف عمومی وجود ندارد. کمیته بین المللی صلیب سرخ می گوید، منظور سلاح هایی هستند که اهداف شان را مستقلانه، یعنی بدون دخالت و دستور انسانی انتخاب و به آن حمله می کنند.

آیا چنین سلاح هایی در حال حاضر وجود دارد؟

هنوز سیستم های کاملاً مستقلی که علیه انسان ها به خشونت مرگبار متوسل شوند، وجود ندارد. اما با توجه به روند سریع پیشرفت در بخش هوش مصنوعی و علم روباتیک زمان زیادی تا رسیدن به این هدف باقی نمانده است. 

 پیشرفت سیستم مرگبار سلاح های خودمختار

همین حالا هم سلاح های بسیاری وجود دارد که تا اندازه ای مستقل عمل می کنند. امروزه هم راکت ها می توانند اهداف شان را به طور مستقل شناسایی و انتخاب کرده و به آن حمله کنند. زیردریایی های بدون سرنشین به طور مستقلانه در آب به دنبال ماین می گردند. هواپیماهای بدون سرنشین می توانند با هواپیماهای هم نوع شان ارتباط برقرار کرده، یکجا شوند و به طور مستقلانه وظایف مشخصی را انجام دهند. 

از روبات های خودمختار چگونه استفاده خواهد شد؟

داده های بیومتریک «فرد یا هدف مورد نظر» در حافظه یک روبات جنگی ثبت می شود. این روبات به طور مستقلانه به سراغ آن فرد می رود و او را می کشد. دیگر هیچ نیازی به هدایت از راه دور با رادار یا ماهواره نخواهد بود.

سیستم های مرگبار روبات های خودمختار، خودشان خود را هدایت می کنند و به دستور شلیک آتش از یک سوی یک انسان نیازی ندارند. هیچ کس نمی داند که آن ها چه زمانی ضربه می زنند. هواپیماهای بدون سرنشین را می توان با هوش مصنوعی به سلاح های خودمختار تبدیل کرد.

چرا کارشناسان تکامل این سیستم را یک دگرگونی جدی در جنگ می دانند؟ 

چون در این سیستم مرگبار سلاح های خودمختار، یک ماشین راجع به مرگ یا زندگی انسان تصمیم می گیرد نه یک انسان؛ فرقی هم نمی کند که این سلاح را پیشتر انسان ها ساخته و برنامه ریزی کرده اند.

چرا ساخت سلاح های خودمختار در تناقض با حقوق ملل است؟

براساس یکی از مهمترین قوانین حقوق ملل، جنگجویان و افراد ملکی باید در زمان حمله قابل تفکیک باشند. براین اساس، افراد ملکی و اهداف غیرنظامی نباید در معرض خطر قرار گیرند. روبات های جنگی خودمختار نمی توانند در این زمینه تفاوت قائل شوند. به این خاطر متخصصان قوانین بین الملل می گویند همیشه یک انسان باید کنترول نهایی بر چنین سلاح هایی را در دست داشته باشد.

در مورد این سیستم کجا و چگونه در سطح بین المللی مذاکره می شود؟

مذاکرات در این زمینه از سال ۲۰۱۴ و در چارچوب "معاهده سلاح های متعارف" برگزار می شود. این گفتگوهای غیررسمی در سال ۲۰۱۷ به مذاکرات رسمی تبدیل شدند که در آن علاوه بر ۷۰ کشور، گروهی از دانشمندان و سازمان های غیردولتی نیز اشتراک می کنند.  از تاریخ ۲۷ تا ۳۱ آگوست در این مورد دوباره مذاکره می شود.

مذاکرات چگونه پیش می رود؟

گفتگوها به سختی پیش می رود، چون مواضع کشورهای مختلف از هم بسیار دور است. از آنجایی که بزرگترین قدرت های جهان می خواهند برتری شان را حفظ کنند، با ممنوع کردن این سلاح های کشنده مخالف هستند. به نظر نمی آید که کشورها در این زمینه به این زودی به توافق برسند.

آلمان چه موضعی دارد؟

در قرارداد ائتلاف بر سرقدرت که متشکل است از دو حزب خواهری دموکرات مسیحی و سوسیال مسیحی بایرن و حزب سوسیال دموکرات آلمان، آمده است: «ما سیستم های خودمختار سلاح را که در کنترول انسان ها نیستند، رد می کنیم و خواهان منفور دانستن آن در سرتاسر جهان هستیم».

با این وجود هم آلمان به آن دسته از کشورهایی ملحق نشده که از سازمان ملل در ژنیو خواهان ممنوع کردن الزامی این سیستم ها شده اند. حکومت آلمان می گوید تا زمان آماده کردن یک قرارداد برای ممنوعیت این گونه سلاح ها، باید یک اعلامیه غیرالزامی سیاسی در این زمینه نشر شود.

نینا ورک هویزر/م. ا.