اعتراضات در ایران: رویداد بی نظیر در دوران جمهوری اسلامی

با اوج گیری اعتراض ها در ایران، تعداد کشته شدگان نیز افزایش یافته است. تلویزیون دولتی ایران گزارش داده است که دوشنبه شب در نتیجه درگیری میان نیروهای امنیتی و تظاهرکنندگان دست کم ۹ تن کشته شده اند. به این ترتیب، شمار کشته شدگان به حداقل ۲۰ نفر می رسد. 
در این میان، مقامات هشدار داده اند که علیه کسانی که به «خسارت به اموال و اماکن عمومی» دست می زنند، برخورد شدید خواهد شد. آیت الله صادق آملی لاریجانی رئیس قوای قضائیه ایران در یک سخنرانی اش گفت: «با این کسانی که به خرابکاری و اغتشاش دست می زنند، اماکن و وسایل عمومی و همچنان وسایل اشخاص را آتش می زنند، باید برخورد قاطع صورت بگیرد.»
اعتراض به گرانی قمت ها یا علیه نظام اسلامی؟
اسحاق جهانگیری، معاون رئیس جمهور ایران، در آغاز تظاهرات هشدار داد: کسانی که اعتراضات سیاسی را دامن می‌زنند باید محتاط باشند که به سادگی می توانند کنترول بالای آن را از دست بدهند. او افزود که چنین چیزی در مورد کسانی هم صدق می‌کند که عامل تظاهرات در پایان این هفته بوده اند. جهانگیری گفت: «عاملان این رویداد‌ها، انگشتان خود شان را می سوزاندند. آنها فکر می‌کنند که با این اینکار می‌توانند حکومت را هدف قرار بدهند.» در حقیقت، آنگونه که از سخنان جهانگیری فهمیده می‌شود، به این ترتیب اولتر از همه به خود می‌توان آسیب رساند.
به نظر می‌رسد که جهانگیری در هشدار خود حق به جانب بوده است. بسیاری از ناظران شاهد بوده اند که اعتراضات نخست از شهر مشهد آغاز شد. در این شهر پر جمعیت، که یکی از هفت مکان مقدس شیعیان به شمار می‌رود، ابراهیم رئیسی زندگی می‌کند. این روحانی شیعه در انتخابات ریاست جمهوری ماه می ۲۰۱۷ یک رقیب سرسخت و در نهایت شکست خورده حسن روحانی بود.
همچنان احمد علم الهدی، خسر رئیسی، که او نیز یک روحانی شیعه است، در شهر مشهد زندگی می‌کند. الهدی اخیراً اعتراض کرده بود که چرا در ایران اجرای کنسرت دوباره اجازه داده شده است.
اعتراضات کنونی یک روز پس از آن شعله ور شد که رئیس پولیس تهران اعلام کرد زنانی که از مقررات پوشیدن چادر عدول می‌کنند، دیگر بازداشت نمی‌شوند، بلکه در عوض در کورس های خاص تربیت باید اشتراک کنند.
"روحانیون خدایی می‌کنند!"
این فرضیه که رئیسی و الهدی تظاهرات را دامن زده اند، در هشدار جهانگیری بازتاب یافته بود. اما طوری که دیده می‌شود حالا اعتراضات مسیر دیگری اختیار کرده است. در تظاهراتی که نخست جنبه محافظه کارانه داشت، مردم مشکلات اجتماعی، مثلاً انتقاد از گرانی مواد اولیه را مطرح کردند.
اعتراضات به گونه فزاینده علیه تشکیلات مذهبی حکومت، امتیازات مادی روحانیون و همچنان مشی سیاسی و اجتماعی که گویا بر کشور اِعمال می‌شود، جهت گرفت. مظاهره چیان فریاد می زدند: «ملت گدایی می‌کند، آقا خدایی می‌کند!». در شهر ابهر در شمالغرب ایران، مظاهره چیان عکس های رهبران مذهبی را آتش زدند. آنها همچنان از سیاست خارجی حکومت، به ویژه در رابطه با نقش این کشور در جنگ سوریه انتقاد می کردند و شعار می‌دادند. «نه غزه، نه لبنان، جانم فدای ایران.» آنها از حکومت جمهوری اسلامی ایران تقاضا می کردند که "سوریه را رها کن، فکری به حال ما کن".
"مرگ بر طالبان"
نابسامانی های دیگر اجتماعی، مانند میزان بلند بیکاری و میزان بلند رفتن قیمت مواد اولیه، با آنکه پایین تر از سال های گذشته گزارش شده است، مسایل دیگر مورد انتقاد مظاهره چیان بوده است.
آنها همچنان روحانیون را در وضعیت نامطلوب اقتصادی مسئول می دانند، وضعیتی که قرار بود در پی توافقات اتومی با غرب و رفع تعزیرات علیه ایران بهتر شود. از دیگاه مظاهره چیان، روحانیون شیعه مذهب ایران با طالبان تندرو سنی مذهب کشور همسایه افغانستان، تفاوت اندکی دارند، از همین لحاظ آنها همچنان فریاد می زدند که «مرگ بر طالبان».

"مشت آهنین ملت"
اگر تظاهرات واقعاً از سوی روحانیون دامن زده شده باشد، آنگونه که جهانگیری گفته است، پیامد سختی برای آنها خواهد داشت. به قول مقامات ایران این تظاهرات غیر قانونی بوده و مجوز ندارد. دولت این کشور در حال حاضر در برابر معترضان برخورد شدیدی می کند. یک جنرال نیروهای مسلح ایران گفته است: «آنها مشت آهنین ملت را خواهند دید».