تداوم برده داری در حوزه ساحل باوجود ممنوعیت آن

ماتالا اولد امبوریک به عنوان یک برده بزرگ شده است. او که از عذاب برده داری جان سالم بدر برده است، پس از ۳۰ سال از نزد «مالک» یا ارباب خود آزادی بدست آورده و امروز در حومه نواکشوت پایتخت موریتانیا زندگی می کند. اما امبوریک یک انسان فقیر است و برای بدست آوردن نان شب و روز خود زحمت می کشد. او در مصاحبه ای با دویچه وله گفت: «من از شتر ها و گاو ها مراقبت می کردم و برای ارباب خود آب می بردم. مجبور بودم چوب بشکنانم و از آن زغال تهیه کنم.»

او باوجود عذاب بردگی خودش، بیشتر به خاطر سرنوشت خانواده اش رنج می برد. او می گوید: «وحشتناک بود. آنها خواهر و مادرم را لت و کوب می کردند و در برابر چشمانم آنها را مورد تجاوز جنسی قرار می دادند.» این کابوس امبوریک بالاخره در سال ۲۰۰۳ زمانی به پایان رسید که یک کارمند یک سازمان غیر دولتی از ارباب وی خواستار آزادی اش گردید.

عدم حق کرامت و حیثیت

موریتانیا در سال ۱۹۸۱ به عنوان آخرین کشور، برده داری را منع اعلام کرد. با آنهم به اساس تخمین حامیان حقوق بشر، هنوز هم هزاران نفر، اغلب از اقلیت حراطین در این کشور حوزه ساحل در افریقا، هنوز هم به سرنوشت ماتالا اولد امبوریک دچار اند و به عنوان برده، خدمتکار خانه و یا عروس های کودک زندگی می کنند. اما منسوبین حراطین، که اخلاف برده های سیاهپوست اند، در آزادی نیز در فقر و در حاشیه جامعه بسر می برند.

برده داری در موریتانیا در شمالغرب افریقا سابقه طولانی دارد. سارا ماتوسن، کارمند سازمان بین المللی ضد برده داری مستقر در لندن، می گوید: «تیره پوست ها از نسل های متمادی توسط مورو های سفید پوست در موریتانیا اسیر گرفته شده اند و حتی زبان آنها را نیز پذیرفته اند. فرزندان و نواده های شان نیز خودبخودی جز ملکیت ارباب ها بودند.» خود سارا ماتوسن در سنیگال زندگی می کند.

بردگی کاهش می یابد

سارا ماتوسن می گوید: «این نوع برده داری امروزه رو به کاهش است. در ۴۰ سال گذشته بسیاری از برده ها از سوی اربابان شان آزاد ساخته شده اند.» اما او می افزاید که در کار شان شاهد مواردی بوده اند که اربابان انسان ها را بدون پرداخت مزد وادار به کار اجباری می کرده اند. به قول وی قوانینی، مانند قانونی که در سال ۲۰۰۷ از سوی حکومت موریتانیا برای مجازات برده داران وضع گردید، عملی نمی گردند. نظام قضایی این کشور در واقع عاملان را تحت پیگیرد قانونی قرار نمی دهد.

به گفته ماتوسن اشکال سنتی برده داری در بسیاری از کشور های افریقا چندین قرن سابقه دارد. او می گوید: «ما این مشکل را به ویژه در میان گروه های قومی در حوزه ساحل می بینیم؛ در کشور های مانند چاد، سودان، مالی و نیجر. از دیدگاه تاریخی بیشتر از همه سفید پوستان قوم طوارق از مناطق شمالی، تیره پوستان از مناطق جنوبی افریقا را به بردگی می گرفته اند.»

سازمان بین المللی کار «آی.ال.او» از ۳،۷ میلیون انسان سخن می گوید که در مناطق جنوب صحرای اعظم در شرایط مشابه برده داری بسر می برند.

مارتینا شویکوفسکی / ص.ا، ن.ف