"عربستان به بسیاری کشور ها افراط گرایی صادر می کند"

دویچه وله: پس از حملات تروریستی خونین دربریتانیا، تحقیقات زیادی در مورد اسباب تندرو شدن به راه انداخته شده است. بنیاد پژوهشی هنری جکسن در بریتانیا گزارشی را درمورد تمویل شاخه های افراطی اسلام در بریتانیا از خارج انتشار داده است. در این گزارش از عربستان سعودی به مثابه بزرگترین حامی آن ها صریحاً نام برده شده است. در گزارش آمده است که در پنجاه سال گذشته ریاض دست کم ۷۶ میلیارد یورو برای افراط گرایی وهابی سرمایه گذاری نموده است که اساس ایدئولوژیک جنبش های افراطی و جهاد گرا را در سرتاسر جهان تشکیل می دهند. آیا شما از این دریافت متعجب نشده اید؟
سوزانه شرویتر: در کل این یافته مرا متعجب نساخت. من از مدتها پیش می دانستم که عربستان سعودی ایدئولوژی وهابیت را صادر می کند که بیشتر شبیه به ایدئولوژی به اصطلاح "دولت اسلامی" یا داعش است. همراه با این پول مواد تبلیغاتی و مهارت های تشکیلاتی نیز صادر می شود. افراد استخدام می شوند که مساجد، موسسات تعلیمی، مراکز فرهنگی و سازمان های مشابه بسازند، تا ایدئولوژی وهابیت به عامه مردم رسیده بتواند. این کار با موفقیت زیادی توأم بوده است.
دویچه وله: این افراط گرایی که با پول نفت مشتعل می گردد، در کجا بیشتر مشهود است؟
سوزانه شرویتر: صدور وهابیت بعد از انقلاب اسلامی در ایران زمینه یافت. این انقلاب به شدت سعودی ها را تکان داد. وقتی که ایران به صدور ایدئولوژی شیعه شروع کرد، عربستان سعودی احساس خطر نمود. در همین آوان در سال ۱۹۷۹، تندروان مسجد بزرگ مکه را تصرف کردند. سعودی ها یک حمله ایدئولوژیک را به راه انداختند و گفتند که « اکنون ما ایدئولوزی خود مان را صادر می کنیم. ما به تندروان در کشور خود ما نشان می دهیم که ما قادر به نیل به اهداف مان می باشیم.» پس از آن، آنها به تقویت وهابیت از طریق میانجی ها و سازمان های مانند "رابطه العالم الاسلامی" به کشورهای مختلف در سرتاسر آسیا، افریقا و بخشی از اروپا- به طور مثال یوگوسلاویای پیشین که مسلمانان و مسیحی های اروپا باهم در یک جنگ داخلی می جنگیدند- شروع کردند. وهابی ها اینجا را همچون گذرگاهی می دانستند که نیاز به پول بود، زیرا جمعیت مسلمان برای قبول یک ایدئولوژی جدید تندرو آمادگی داشتند.
نتیجه آن اینست که در بسیاری نقاط جهان یک شکل تندرو اسلام دست برتر یافته است. من این واقعیت را مستقیماً در آسیای جنوب شرقی تجربه کرده ام. همواره گفته می شد که در جنوب تایلند، فلیپین، اندونیزیا و بعضاً مالیزیا یک نوع ویژه اسلام معمول بود که بسیار باز و پر تسامح بود. در سه دهه گذشته در این مناطق یک انکشاف دراماتیک به سوی تندروی به وجود آمده است. کاملاً روشن است که این انکشاف با پول سعودی ها ترغیب می شود. این افراد پس از آن که تحصیلات شان را در عربستان سعودی به پایان رساندند به کشورهای شان بر می گردند و ناگهان کار هیئت های تبلیغی وهابی را در کشورهای شان انجام می دهند.
دویچه وله: پیری فوگل شاید مشهور ترین واعظ سلفی آلمانی با یک بورس تحصیلی سعودی در مکه تحصیل کرده است. ظاهراً او در روند تندرو گردیدن مسلمانان در آلمان زیر تاثیر قرار گرفته است. رسانه های آلمانی به استناد منابع استخباراتی چنین ادعایی در دسمبر ۲۰۱۶ نمودند. در آن وقت گفته شد که موسسات مذهبی در کشورهای خلیج، به ویژه عربستان سعودی، گروهای محلی سلفی در آلمان را با تائید حکومت شان حمایت می کنند. تا کجا این اظهارات با یافته های تحقیقی شما همخوانی دارد؟
سوزانه شرویتر: این مطلقاً با یافته های ما همخوانی دارد. در برخی موارد موسسات ملکیت دولتی عربستان سعودی به طور گسترده در این قسمت دخیل اند. باری یک اتشه عربستان سعودی به نام محمد فقیهی در برلین بود. او تماس هایی با هسته تروریستی هامبورگ داشت که حمله مرکز جهانی تجارت در نیویارک را در سال ۲۰۰۱ انجام داد. فقیهی همچنان با مسجد النور در برلین مرتبط بود که غالباً توجه را به مثابه مشهور ترین مرکز سلفی ها به خود جلب می نمود. درحال حاضر این اتشه دیگر در آنجا نیست، اما این نخستین بار بود که مردم از آن آگاه گردیدند.
ما موسسات سعودی را دیده ایم که در هرجا دست به عملیات می زنند، این عملیات گاهی مخفی است و گاهی هم از طریق واسطه های مانند ندیم الیاس  به عمل می آیند. تا سال ۲۰۰۶ وی رئیس شورای مرکزی مسلمانان آلمان بود. این یکی از انجمن های بسیار مهم مسلمانان است که به طور ثابت روابط نا میمونش را با مؤسسات عربستان سعودی به شمول "رابطه العالم الاسلامی" و یا اساملبه جهانی جوانان مسلمان، ادامه داده است.
همچنان مقام بلند پایه دیگر در شورای مرکزی مسلمان وجود دارد و او ابراهیم الزیات است. زیات از ۲۰۰۲ تا ۲۰۱۰  رئیس "تجمع اسلامی در آلمان" بود. ما تنها به سطح مسائل دسترسی یافته ایم. وقتی که مردم سوال می کنند، آن ها همیشه طفره می روند. اما این روشن است که سازمان ها و افرادی در المان وجود دارند که برای آن ها وهابی ساختن مسلمانان آلمان امر جدی است.
دویچه وله:  طبق آخرین گزارش که توسط  اداره حفاظت از قانون اساسی آلمان یا استخبارات داخلی این کشور انتشار یافته است، شمار اعضای جریان سلفی در آلمان  اکنون به ۱۰ هزار نفر رسیده است. درست است که باید دلایل دیگری غیر از حمایت سعودی ها در این رابطه وجود داشته باشد؟
سوزانه شرویتر: البته، نخست به دلیل اینکه تنها عربستان سعودی افراطی ها را تمویل نمی کند. اکنون توجه برای این کار متوجه قطر شده است. و بلی این درست که قطر پول تهیه می کند، کویت پول تهیه می کند. بازیگرانی در خلیج به شمول ایران وجود دارند که گرایش های تندرو را در آلمان تقویت می کنند. ایران موسسه ای در برلین ایجاد نمود است که همچون یک هیئت تبلیغی کار می کند. من فکر می کنم هرگاه شما ببینید که پول در کجا سرازیر می شود، دچار شگفتی می گردید. آلمان به صورت عمومی جایی است که سازمان های افراط گرای خارجی فعال اند.
پروفیسور سوزانه شرویتر مدیر مرکز تحققات برای اسلام جهانی در فرانفکورت و مدیر موسسه قوم شناسی و پژوهشگر اصلی  بنیاد (the cluster of excellence) در مورد نظم های هنجاری، مدیر مرکز "کورنیلا گویته" برای تحقیق در مورد جنیست و عضو هیئت اجرائیه موسسه خاور شناسی آلمان است.