تلاش اروپا به تدوین سیاست مشترک در قبال مهاجران

با اینهم اتحادیه اروپا نه تنها علیه بحران اقتصادی مبارزه می کند، بلکه همچنان در تلاش تدوین یک سیاست مشترک در قبال مهاجران است. سازمان های حقوق بشری مدعی اند که اروپا می خواهد دروازه هایش به روی مهاجران ببندد.

تا پایان سال 2012 قرار است سیستم مشترک پناهندگی اروپایی به اجرا درآید. البته سطح زندگی پناهجویان و نحوه تهیه جا و سرپناه برای آنها نظر به موقعیت هر عضو اتحادیه اروپا فرق می کند. با وجود این، انالیسه بالدا چینی، کارشناس مهاجرت در سازمان عفو بین الملل امیدوار است که چنین وضعیتی تحمل ناپذیر نباشد.

بالدا چینی می گوید: «جا افتادن این سیستم، زمان طولانی نیاز دارد. در سطح اروپایی ما معیارهای مشترک و قانون گذاری الزام آور داریم. اما از زمان نافذ گردیدن تا ایجاد زیرساخت ها در کشورهای عضو، یعنی اجرای عملی آن، مدت بسیار طولانی را ایجاب می کند».

در یونان، کشوری که هنوز هم دروازه ورود مهاجران به اروپا است، زیرساخت ها به طور خاصی خراب اند. بنا به گزارش وزارت خارجه یونان، از مرز بین ترکیه و یونان در ناحیه «ایوروس» در سال 2011 روزانه 500 نفر عبور کرده اند. خانم چیچیلیا مالمستروم، کمیسار داخلی اتحادیه اروپا یک خاطره ویژه از اردوگاه مهاجران در آنجا دارد.

مالمستروم می گوید: «من پسری از افغانستان را به یاد دارم که در "ایوروس" یونان ملاقات کردم. او گفت که 14 سال دارد و از افغانستان تا این جا افتان و خیزان آمده است. او با 60 تا 70 پسر دیگر در یک فضای کوچک جا داده شده بودند. دو تشناب در آنجا قرار داشت که یکی آن خراب بود. او از من چند یورو خواست تا به مادرش تیلفون بکند، زیرا می دانست که مادرش از ناحیه وی بسیار نگران است».

وضعیت می تواند از اینهم بدتر گردد. سازمان ملل متحد پیش بینی می کند که تا پایان سال 2012 میلادی 300 هزار نفر دیگر از ترس جنگ سوریه فرار می کنند، که اکثر آنها به کشورهای همسایه مانند اردن، ترکیه، عراق و لبنان می روند. از این کشورها شمار بیشتر پناهجویان به یونان می آیند. آنها می خواهند از راه "ایوروس" در منطقه شمال نه، بلکه از طریق جزایره " اژه" به قلمرو اتحادیه اروپا بیایند.

بالدا چینی از عفو بین الملل می گوید: «در حدود شش ماه گذشته از شروع بحران بدین سو واقعاً چه تعداد مهاجر به اتحادیه اروپا آمده اند؟ قریب 12000 نفر. این سرازیر شدن هنگفت مردم سوریه به جانب اروپا نیست. طبعاً این تعداد افزایش یافته است، و این هیچ کسی را ناآرام  نمی سازد. اما برخی کشورها باید تدابیر اتخاذ کنند».

البته یونان به دلیل بحران قرضداری ها دچار مشکلات متنابه مالی است که به تناسب آن پناهجو می پذیرد. علاوه بر این، این کشور که به طور فزاینده ای به سرزمین رجوع مهاجران تبدیل می شود، دارای قوانین مقتضی برای مهاجران و خارجیان نیست تا شمار رو به افزایش مهاجران را از نگاه قانونی پوشش بدهد. یونان از بیست سال بدین سو در عمل به کشور مهاجران تبدیل گردیده است. براساس برآورد ادارات یونان، از جمله یازده میلیون باشنده این کشور، قریب یک میلیون آن ها منشای مهاجرت دارند.

بالدا چینی، کارشناس امور مهاجران این وضعیت چنین ارزیابی می کند: «به نظر می رسد ادارات یونان کاملاً ناتوان اند تا نیازهای اولیه این مهاجران از قبیل سرپناه، غذا و حفاظت مقتضی را تامین کنند. علاوه بر این مهاجران اکثراً با خانواده و کودکان شان می باشند. این نشان می دهد که دیگر یونان نمی تواند این مشکل را حل کند».

مالمستروم، کمیسار اتحادیه اروپا می گوید که مذاکرات در مورد سیستم پناهجویی اروپایی در مراحل نهایی خود است تا بتواند راه حلی به وجود آورد . او همچنان به کار اداره جدید اروپایی به نام "اِی ای اس او" یا "دفتراروپایی برای حمایت از پناهجویان " اشاره می کند. این اداره به کشورهای پناهجوپذیر در گرفتن شمار مقتضی پناهجویان کمک می کند.

مالمستروم می گوید: «در عمل یک سلسه بهبودی های دیده می شود. برخی کشورها برنامه های حمایتی را به کار گرفته اند، بعضی از این برنامه ها نتایج بسیار مثبت داشته اند، مثلاً در هالند. مامورین کشورهای عضو که با مهاجران بدون همراه زیر سن سر و کار دارند، به یمن کارهای "فرونتیکس" و اداره نوبیناد «دفتر حمایت از پناهندگان اروپایی» کورس های آموزشی ویژه ای را سپری کرده اند».

اداره اروپایی حمایت از پناهجویان در مالتا - جزیره واقع در مدیترانه - قرار دارد و همچنان تیم حمایت از مهاجران اش را به یونان نیز فرستاده است تا به ادارات این کشور کمک کند. انه لیسه بالداچینی ابراز امیدواری می کند که اداره اروپایی حمایت از پناهندگان صرف یک نهاد سمبولیک نباشد.

بالدا چینی می گوید: «این اقدام مطمینی در جهت درست است. از جانب کمیسیون اتحادیه اروپا نیز تلاش هایی وجود دارد که از سایر کشورهای عضو برای یونان کمک را سازماندهی کند. اداره اروپایی برای حمایت از پناهجویان قرار است همبستگی بین دولت های عضو را تقویت کند. این اداره تیم حمایت از پناهجویان را به یونان فرستاد و برایش حمایت مالی را تامین نمود».

اما هنوزهم زمان طولانی را در بر می گیرد تا بتوان در یونان درخواست پناهندگی داد. به گفته بالداچینی، به دلیل اقامت طولانی در اردوگاه ها مردم تهدید می شوند که از درخواست پناهندگی صرف نظر کنند.

روزهای ششم و هفتم ماه اکتوبر امسال روسای دولت ها و حکومت های ده کشور حوزه مدیترانه در مالتا ملاقات کردند تا درمورد یک برنامه مشترک در قسمت سیاست امنیتی و مهاجران مشورت نمایند. اما صرفاً دولت های غربی مدیترانه مانند اسپانیا، فرانسه، ایتالیا، پرتگال و مالتا از جانب اروپا در آن شرکت داشتند. از شمال افریقا الجزایر، مراکش، تونس، لیبیا و موریتانی در این کنفرانس حضور داشتند. مطمیناً در بخش غربی بحیره مدیترانه نیز مشکلات پناهجویان بسیار زیاد است. بالدا چینی این سوال را به میان می آورد که آیا نمی بایست همه این کشورها یکجا باهم بنشینند تا عین مشکل را حل کنند؟ او باور نمی کند که چنین کنفرانسی دلالت به انشقاق در درون اتحادیه اروپا کند.

بالدا چینی می گوید: «پروسه های موازی وجود دارند که در کنار ملاقات در سطح اتحادیه اروپا، ملاقات با کشورهایی صورت بگیرد که عضو اتحادیه اروپا نیستند. این نشست ها می توانند مشکلات خاص منطقه یی را حل کنند و تنها مساله گفتگو مطرح است. اما در این جا مساله یک سیستم مشترک برای پناهندگان مطرح نمی باشد».

دفته گرات وول/ رسول رحیم

ویراستار: عارف فرهمند