جهاد گرایان هندی چقدر در افغانستان فعال اند؟

بزرگترین بمب غیر اتومی ایالات متحد امریکا که (ام او ای بی) که "مهمات عظیم انفجار هوا" و یا "مادر همه بمب ها" نیز خواند می شود،  بر یک  مجتمع سُمُچ های "دولت اسلامی" یا داعش در ولسوالی اچین ولایت ننگرهار، واقع در شرق افغانستان پرتاب گردید. مقامات افغانستان روز سه شنبه تائید نموده اند که ۱۳ جنگجوی هندی همراه با جنگجویانی از یک سلسله کشورهای دیگر در نتیجه آن کشته شده اند.

طبق اظهار وزارت دفاع افغانستان، ۹۶ جنگجوئی که در این حمله کشته شده اند، شامل اتباع پاکستان، فلیپین، و بنگله دیش بوده اند.

فکر می شود که این یک حادثه باشد که افراط گرایان هندی در افغانستان در عملیات ضد ترور کشته می شوند. گزارش ها این سوال را مطرح می نمایند که واقعاً چقدر شورشیان هندی در این کشور جنوب غرب آسیا فعال اند.

مایکل گوگلمان از بنیاد پژوهشی  مرکز "وودرو  ویلسن" در واشنگتن، این را شگفت انگیز نمی داند که برخی از افراط گرایان هندی با گروه های مسلح در افغانستان همراهی کنند. او معتقد است که افزایش مناطق بی قانون و دشوار گذار، در این کشور برای آن افراط گرایان هندی جذاب اند که می خواهند با گروه های جهادگرا بپیوندند.

دویچه وله: این مادر همه بمب ها ۹۶ عضو داعش را در شرق افغانستان کشته است که در بین آن ها ۱۳ هندی نیز می باشند. چه چیزی شورشیان هند را به افغانستان جذب می کند؟

مایکل گوگلمان:من فکر می کنم که سوال بزرگ تر اینست که چرا افغانستان برای افراط گرایان در کل جذاب می باشد. درهمین چند سال گذشته سرازیر شدن افراط گرایان از اطراف منطقه وسیع تر به این کشور دیده می شود. شبکه های جنگجویان در افغانستان بسیار متنوع و بین المللی تر از صرف طالبان و یا القاعده می باشند. واضحاً آنچه افغانستان را برای افراط گرایان جذاب می گرداند، افزایش مناطق بی قانون و دشوار گذار می باشد که شرایط دلخواه ها را برای پناهگاه های آن ها به وجود می آورد. این شرایطی است که برای افراط گرایان رنگارنگ جذاب است، چه ما در مورد پیکارجویان هندی بگوئیم، یا جهادگرایان آسیای مرکزی و یا جنگجویان عرب از خاور میانه.

دویچه وله:این رویداد اگر نخستین نباشد، یکی از موارد نادریست که در آن افراط گرایان هندی در افغانستان کشته شده اند. آیا شما فکر می کنید که هندی های بیشتری در سایر بخش های افغانستان فعال باشند؟

گوگلمان: برای من شگفت انگیز نیست. دلایلی وجود دارد که قبول کنیم امکان دارد القاعده و به ویژه  القاعده در شبه قاره هند که یک شبکه منطقه ئی القاعده است دارای برخی اعضای هندی باشد. نباید فراموش کرد که بسیار فکر می شود رهبر ارشد القاعده شبه قاره هند یک هندی است. القاعده برعکس ادعاهای مخالف، یک خطر جدی درافغانستان و مناطق دور و پیش اش باقی  می ماند. در نهایت شاید این پویایی نقش خود را بازی کند اما با میزان متوسط.

همچنان به اساس تاریخ متاخر دلایل خوبی وجود دارند که معتقد شویم امکان آن وجود دارد که افراط گرایان هندی در افغانستان باشند. لشکر طیبه در افغانستان حضور دارد و برخی اوقات لشکر طیبه از نزدیک با مجاهدین هندی  مشارکت دارد که یک گروه تروریستی  و یک سازمان ائتلافی با القاعده است.

دویچه وله: آیا سیاست های ناسیونالیستی نخست وزیر نرندا مودی برخی هندی ها را به سوی گروه های افراطی مانند دولت اسلامی یا داعش در افغانستان نمی کشاند؟

گوگلمان :این حقیقت دارد که برخی مسلمانان هندی اکنون تازه مواجه با چالش ها فزاینده  تبعیض و به حاشیه راندن در هند می باشند. با وجود آنکه جای شک و تردید است که چنین عواملی منجر به تندرو شدن گردد و عده ای را به سوی داعش بکشاند. من فکر می کنم که بسیار غیر محتمل است که جوانان هندی تندرو شده در کل تمایل به داعش داشته باشند. با انکه نمی توان امکان آن را در شرایط موجود نادیده گرفت.شاید در نهایت این پویائی نقش خود را بازی کند، البته با میزان معتدلی. مسلمانان هند با همه چالش ها و مشکلاتی که با آن مواجه اند، درکل با رفتار بهتر از سایر اقلیت های دینی در بسیاری کشور های دیگر  رو به رو می باشند.

دویچه وله: وزارت دفاع افغانستان نیز تائید نموده است که اتباع فلیپین، پاکستان، بنگله دیش در بین کسانی بوده اند که در حمله بر مجتمع سمچ های داعش در ولسوالی اچین ولایت شرقی ننگرهار کشته شده اند. آیا افغانستان در حال تبدیل شدن به سرمنزل  مطلوب آن افراط گرایانی است که می خواهند با داعش در منطقه بپیوندند؟  

گوگلمان: برای مدتی در سال های قبلی هنگامی که ما در مورد سرمنزل مطلوب برای تروریست های جهانی فکر می کردیم، پاکستان در صدر لیست قرار داشت.اما عملیات ضد تروریستی تهاجمی که توسط اردوی پاکستان در مناطق قبایلی راه اندازی شد، این پناهگاه های امن برای تروریست ها در امتداد مناطق قبایلی در آسیای جنوبی تغییر خورد. نخست این عملیات ضد تروریستی،  تروریست های مرکز گرفته در پاکستان را از طریق مرز به افغانستان راند. ثانیاً این عملیات ضد تروریستی سایر تروریست های منطقه را بر انگیخت تا به افغانستان همچون سرمنزل بسیار جذاب بنگرند، زیرا  وضع نظم و قانون در آنجا بسیار خراب گردیده بود.

بنابراین اسلامگرایان افراطی از دور و نزدیک شروع به آن کردند که به افغانستان به مثابه یک هدف بسیار دلخواه تر از پاکستان بنگرند. به دلیل آنکه محل بود وباش جذاب تر و پناهگاه های محفوظ را آسان تر در آنجا می توان ایجاد نمود.  

دویچه وله: در مورد آینده داعش در افغانستان چه فکر می کنید؟

گوگلمان: من فکر می کنم که ستاره داعش در افغانستان افول می کند. چند سال پیش، هنگامی که داعش با اتکا به پایگاه خلافتش در خاورمیانه  به لشکر کشی  در اطراف جهان شروع  نمود و حملات متعدد را در مناطق مختلف انجام داد،  از خود چهره قوی به نمایش گذاشت. ما از سال گذشته به اینسو می بینیم  که داعش بخش اعظم قلمرو تحت تصرفش را در خاور میانه از دست داد، ایالات متحد امریکا بسیار نزدیک با افغانستان همکاری نمود تا زیرساخت ها وظرفیت های  داعش رادر افغانستان عمدتاً از طریق حملات هوائی  تضعیف نماید. داعش به ویژه با تاکتیک بیرحمانه اش در شرق افغانستان برای کسی عزیز نشد و موجب آن گردید که طالبان در نظر جماعات محلی  یک نیروی معتدل معرفی شوند.

من نمی گویم که داعش در افغانستان در حال دفاع از زندگی اش می باشد، اما مسلماً در یک راه بزرگ می جنگد. طالبان همواره تهدید جنگی عمده در افغانستان بوده اند و همینکه داعش در آنجا درهم کوبیده می شود، نیرومندی طالبان حتا افزون تر می گردد.

سیف الله مسعود