دولت ضعیف لیبیا و مشکلات عظیم در این کشور

انتخاب نخست وزیر جدید مملو از دست اندازی ها بود. احمد معیتیق باید یک روز تمام منتظر می ماند تا نوری ابو سهمین رئیس پارلمان روز دوشنبه (5 می 2014) سند تعیین وی به مقام نخست وزیری را امضاء می کرد. یک روز پیش از آن عزالدین العوامی معاون ریاست پارلمان گفته بود که این نامزد نخست وزیری آرای مورد نیاز برای این مقام را به دست نیاورده و از همین رو انتخابات پارلمانی "باطل" است.

انتخابات در این کشور درگیر منازعه در آرامش برگزار نشد. جریان اولین انتخابات باید موقتاً قطع می گردید، زیرا در برابر پارلمان زد و خورد و گلوله باری صورت گرفت. اعضای یکی از ملیشه های بیشمار لیبیا می خواستند به این ترتیب نامزد مورد نظر خود را به مقام نخست وزیری برسانند. ملیشه ها قبلاً چندین بار قدرت شان را ثابت ساخته اند. چنانچه عبدالله الثنی، سلف احمد معیتیق، سه هفته پیش از آن از مقام خود استعفاء داد، زیرا خانواده اش تهدید شده بود. علی زیدان، سلف عبدالله الثنی، در اکتوبر سال 2013 برای چند روزی اختطاف شده بود. هرچند او در مقام خود باقی ماند، اما در مارچ امسال نتوانست در پارلمان رأی اعتماد کسب کند.

اما برای نخست وزیر جدید تنها مشکل آیندۀ شخص خودش مطرح نیست، بلکه اولتر از همه باید به مشکلاتی بپردازد که تا هنوز در کشور حل ناشده باقی مانده اند. دولت شدیداً ضعیف لیبیا تا حال نتوانسته است قدرت در سراسر کشور را در انحصار خود درآورد و بیهوده تلاش کرده است که بر گروه ها، بریگاد ها و اتحادیه های مسلح حاکم گردد. این مسأله سبب رویدادهای زیادی شده و لیبیا را به یک کشور غیر قابل حکومتداری مبدل ساخته است. طور مثال بریگاد ابو سلیم در پایان ماه اپریل در دانشگاه دیرنا در شمال شرق کشور موفق به اعمار دیواری شد که از این به بعد محصلان دختر و پسر را از هم جدا می سازد.

چند روز پس از آن طرفداران گروه انصار الشریعه 9 سرباز را در بنغازی به قتل رساندند. در پی آن قطعات حکومت جنگ های سختی را علیه تروریست ها انجام دادند. تروریست ها در سال 2013 جمعاً 90 سرباز را کشتند، و امسال تا حال 50 سرباز را در حملات مختلف به قتل رسانده اند. در حال حاضر در طرابلس جهادی های طرفدار القاعده به حکومت لیبیا پیشنهاد کرده اند که دو دیپلومات تونسی و یک دیپلومات اردنی را که ربوده اند، در بدل آزادی جنگجویان شان رها می سازند. شمار این گونه مثال ها زیاد اند.

آیا احمد معیتیق خواهد توانست این مشکلات کشور را حل کند؟ خدیجه شریف از بنیاد مدنی لیبیا تردید دارد. او می گوید: "من تغییرات سریع را انتظار نمی برم. چنین کاری را در وضعیت موجود کشور هیچ کسی نمی تواند. اما اگر او بتواند در مسایل بسیار عمده و اساسی به یک توافق ملی دست یابد، این خود یک موفقیت بزرگ خواهد بود."

لیبیا فاقد یک دولت نیرومند است، زیرا در همان ساعات اول پس از سقوط حکومت قذافی، جنایتکاران نیز وارد صفوف "انقلابیون سیاسی" شدند. آنها با سقوط رژیم توانستند منافعی برای خود کسب کنند، و امروز حاضر نیستند از این منافع دوباره دست بردارند. برخی حقوق گزاف بازنشستگی از دولت به دست می آورند، و شماری هم در شرق کشور اراضی نفت خیز را تصرف کرده و از خودمختاری آن مناطق طرفداری می کنند. آنها مناطق بی قانونی را ایجاد کرده اند و هر کسی که بخواهد به منافع آنها ضرر برساند و یا تجارت شان را اخلال کند، به اتهام "طرفداری از قذافی" بازداشت و زندانی می شود.

ضعف دولت و حکومت در لیبیا سبب می شود که ملیشه ها به خشونت ها و اعمال خودسرانۀ خود ادامه بدهند و مردم مجبور می شوند برای حفاظت جان شان به حکومت نه، بلکه به ملیشه ها رو بیاورند. برخی از لیبیایی ها می گویند که برای رهایی از این وضعیت، نخست وزیر جدید که عضویت هیچ حزبی را ندارد، باید یک گفتگوی ملی را راه اندازی کند و تا حدی هم ملیشه ها را در صفوف نیرو های امنیتی مدغم سازد.