قربانیان "رها شده در تاریکی"
۱۳۹۳ مرداد ۲۰, دوشنبه
خانواده‌هایی را که قربانی حملات هوایی نیروهای امریکایی اند، به سادگی می توان در شهر کابل یافت. لاجور پیر زنی که است که پنج عضو خانواده اش در بمباران نیروهای خارجی در ولسوالی سنگین ولایت هلمند کشته شده اند.
این پیر زن با دستان لرزان عصایش را می‌گیرد و در حالی که به سختی می‌تواند در کوچه های ناهموار خانه‌های نیمه ویران چهارراهی قمبر راه برود، خانه فقیرانه اش را نشان می‌دهد.
لاجور در حالی که بغض گلویش را گرفته است، می‌گوید: «پنج نفرم شهید شدند. عروسم شهید شد؛ نواسه شهید شد؛ بچه ام شهید شد؛ همه شهید شدند. من به خانه دخترم رفته بودم، وقتی آمدم خانه نبودند. همه چیز چپه شده بود. هیچ چیز خدا نبود.»
لاجور که بیمار است، هیچ کسی را ندارد تا در روزهای پیری غمخوارش باشد. او در خانه دخترش در چهارراهی قمبر کابل زندگی می‌کند. این پیر زن از روزهایی یاد می‌کند که در کنار فرزندان و خانواده اش در یکی از روستاهای سنگین روزگار خوشی را سپری می‌کرد. لاجور می گوید وقتی خارجی ها خانه اش را بمباران کردند همه‌ی دار و ندارش دود شد و به هوا رفت: «هم گاو داشتیم هم گوسفند داشتیم، هر چیز داشتیم. شکر خانه پر و همه چیز فراوان بود اما سوخت، دود شد و رفت پشت کار خود.»
لاجور می‌گوید هیچ کسی غرامتی و خساره ای به او نداده است: «هیچ چیزی ندادند. هیچ چیز خدا ندادند. آمدم این‌جا در خانه دخترم. نه پول دیدم و نه هیچ چیز دیگر. الله پاک می فهمد و کارش.»
عبدالعلی، دیگر باشنده ولسوالی سنگین درد مشابه دارد. بعد از ظهر یک روز زمانی که جنگ شدیدی بین طالبان و نیروهای خارجی در گرفت، او چهار فرزندش را از دست داد. ولی هنوز کسی از او نپرسیده و عاملان این کشتار مجازات نشده اند.
او عکس‌های فرزندان و نواسه‌هایش را نشان می‌دهد و می‌گوید: «یک دوپولی هم کسی به من نداده، این دولت است و این هم خارجی ها، بیایند اثبات کنند که اگر یک دوپولی به ما داده باشند. این‌ها عکس های بچه‌ها و نواسه‌هایم است. اگر این طور نبود من خلاف می‌گویم.»
"رها شده در تاریکی"
سازمان عفو بین الملل در گزارش خود تحت عنوان "رها شده در تاریکی" گفته است که عدالت در حق قربانیان جنگ نیروهای خارجی که در نتیجه بمباران، عملیات‌های شبانه و حملات نیروهای ویژه خارجی جان و مال شان را از دست داده اند، اجرا نشده است.
ریچارد بینیت، رئیس بخش آسیا- پاسفیک سازمان عفو بین الملل روز دوشنبه در کنفرانسی در کابل گفت هزاران افغان از آغاز حملات نیروهای امریکایی در افغانستان کشته و یا زخمی شده اند، اما برای تعداد اندکی از قربانیان و خانواده های آن ها جبران خسارت داده شده است.
آقای بینیت گفت: «حکومت افغانستان صلاحیت پیگرد قانونی نیروهای بین المللی را در افغانستان ندارد و نمی‌تواند اعضای نظامی بین المللی را مورد پیگرد قرار دهد.»
سازمان عفو بین الملل تاکید کرد که حکومت افغانستان باید میکانیزم‌هایی را در نظر گیرد که در آینده نیروهای ناتو و امریکا در صورت کشتار غیرنظامیان از پیگرد قضایی معاف نباشند.
این مقام سازمان عفو بین الملل گفت که سیستم عدلی و قضایی نیروهای امریکا اغلباً در جلوگیری از کشتارهای غیرقانونی و سایر بدرفتاری ها ناکام بوده است.
رییس بخش آسیا- پاسفیک سازمان عفو بین الملل گفت در هیچ یک از مواردی که این سازمان تحقیق کرده، عدالت در حق قربانیان اجرا نشده و جبران خسارت داعده نشده است.
این گزارش جزییات ناکامی نیروهای امریکایی در حسابدهی در جنگ افغانستان را مستند کرده است و از دولت افغانستان می‌خواهد تا حسابدهی در کشتار غیرقانونی افراد ملکی را در توافقنامه‌های دو جانبه ای که با ناتو و ایالات متحده امریکا امضا می کند، در نظر داشته باشد.
شماری از قربانیان حملات نیروهای امریکایی نیز در کنفرانس سازمان عفو بین الملل شرکت داشتند. آن‌ها خواهان عدالت شدند و گفتند خساراتی که در نتیجه حملات ناتو و نیروهای امریکایی به آن‌ها وارد شده باید جبران شود.
واکنش سفارت امریکا و آیساف
در همین حال سفیر امریکا در کابل گفت تلفات ملکی در سه سال اخیر کاهش یافته و بیشتر قضایای تلفات ملکی تحقیق و بررسی شده است. جیمز کننگهم، سفیر امریکا در کابل روز دو شنبه در یک کنفرانس خبری در پاسخ به سوالی در مورد گزارش عفو بین الملل، گفت این سازمان باید تمام جوانب را در نظر گیرد. او با اشاره به کشته شدن چهار غیرنظامی و زخمی شدن بیش از 30 تن در انفجار روز یک شنبه در کابل گفت که بیشتر تلفات غیرنظامی توسط طالبان صورت می گیرد.
آیساف نیز با پخش اعلامیه ای گفته است تمام قضایای تلفات ملکی به صورت درست تحقیق می‌شود. اعلامیه گفته است این قضایا در صورتی که شرایط اجازه دهد به صورت دقیق بررسی می‌شوند. آیساف همچنان گفته است که بیشترین تلاش برای کاهش تلفات ملکی در جنگ افغانستان صورت گرفته است.