تمرینات نظامی روسیه "کابوسی" برای ایالات متحده امریکا؟

در مانور بزرگ روسیه زیر نام "وستوک-۲۰۱۸" که از ۱۱ تا ۱۷ سپتمبر صورت می گیرد، به صورت همزمان بخش های متعدد نظامی، نیروهای دریایی روسیه در پاسیفیک و ناوگان شمالی سهیم هستند. این بزرگترین تمرینات نظامی در روسیه بعد از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی سابق است.

چنانچه وزارت دفاع روسیه اعلام کرده است، در مجموع تقریباً ۳۰۰ هزار سرباز، بیش از ۱۰۰۰ بال هواپیما، هلیکوپتر و هواپیمای بدون سرنشین، تا ۳۶ هزار تانک نظامی و دیگر وسایط نقلیه و نیز تا ۸۰ عراده کشتی در این تمریمنات سهیم هستند. این مانورها در پنج محل به شمول دریای جاپان، در بحر برینگ و بحر اختسک انجام می شوند.

این مانورها از دید ناظران آلمانی غیرمترقبه نیست. گوستاف گریسل، از بخش سیاسی "شورای اروپایی در امور روابط خارجی" (ECFR) در برلین به دویچه وله گفت که اردوی روسیه چنانچه خود اظهار می کند، همه ساله "در یکی از مسیرهای استراتژیک"، در جنوب، غرب یا شرق مانور نظامی انجام می دهد. این تمرینات اکثراً به فاصله یک سال انجام می شود. این کارشناس آلمانی می گوید: "حالا نوبت "وستوک" است که مرکز این تمرینات باشد و این یک برنامه عادی برای مانور نظامی است."

محدودیتی برای مانورها به  شرق وجود ندارد

از دید سارا پگونگ از «انجمن آلمانی سیاست خارجی» (DGAP) بزرگی این مانور نیز در خور تعجب نیست. او در گفتگو با دویچه وله توضیح داد: "تمرینات نظامی در شرق همواره بزرگتر از تمرینات در غرب است، زیرا به دلیل اسناد ویانا، قوت سربازان در غرب محدود است، در حالی که در شرق چنین نیست."

هدف او توافقنامه نیروهای نظامی متداول در اروپا و سند تصویب شده توسط سازمان همکاری و امنیت اروپا در ویانا است. این سند تصویب شده در سال ۲۰۱۱ در راستای اعتماد سازی و ایجاد امنیت، عملاَ محدویت هایی را در تمرینات نظامی در بخش اروپایی روسیه اعمال کرده است.

پگونگ می افزاید که بزرگی مانور مثلاً با یک هدف دیگر نیز مرتبط است: "اگر ما به این سناریو نظر کنیم که کدام بخش های سربازان شامل این مانور اند و این سربازان از چه توانایی هایی برخوردارند، سپس روشن می شود که روسیه برای یک جنگ در سطح جهانی و نیز با نیروی اتومی تمرین می کند."

این کارشناس می افزاد که این امر با در نظرگرفتن این واقعیت نیز روشن می شود که همزمان سربازان روسی در ساحات نظامی غربی نیز به میزان بزرگ بسیج شده اند.

چینایی ها با روس ها مشترکاً تمرین می کنند

از نگاه کارشناسان در این مانورها سهم گیری سربازان چین نیز  جالب است. اما آنها در مقایسه با قطعات نظامی روسی در یک اقلیت آشکار قرار دارند. در این تمرینات فقط ۳۰۰۰ سرباز چینایی با هواپیماها و هلیکوپترها سهم می گیرند.

از سال ۲۰۰۳ به این سو، هردو دولت مشترکاً حدود ۳۰ تمرین نظامی را انجام داده اند. اما چینایی ها تا به حال هیچگاهی در مانورهای استراتژیک سهیم نبوده اند. چنین افتخاری را تا به حال فقط متحدین بسیار نزدیک روسیه، مثلاً روسیه سفید در مانورها در غرب روسیه در سال ۲۰۱۷ داشته اند. 

گوستاف گریسل در این باره توضیح می دهد که ویژگی مانورهای کنونی این است که چین به عنوان همسایه مستقیم روسیه این بار نه فقط در تمرینات بخش پولیس و ضد ترور سهیم است، بلکه در "بخش هاردکور نظامی" نیز دعوت شده است.

از دید این کارشناس چینایی ها این امر را از مدتی به این سو در نظر داشته اند. او می گوید که چینایی ها قسماً فن آوری مدرن تر از روس ها را در اختیار دارند، "اما آنچه مربوط آموزش افسران، استقرار و رهبری سربازان و نیز رهبری انعطاف پذیر عملیات می شود، چینایی ها به میزان زیادی از روس ها عقب تر قرار دارند."

"کابوسی" برای ایالات متحده امریکا؟

این سوال مطرح می شود که آیا این نزدیکی میان روسیه و چین در بخش نظامی، "کابوسی" برای ایالات متحده امریکا است؟ گریسل به این سوال جواب مثبت می دهد. او می گوید که تفاهم میان روسیه و چین از مدت ها در بخش اقتصاد و نیز در بخش های امنیتی آغاز شده است.

گریسل می افزاید: "در این ارتباط باید درک کرد که رهبری روسیه به امنیت در قدم اول به عنوان امنیت رژیم نگاه می کند." به گفته او، کرملین به غرب و ایالات متحده امریکا به عنوان دشمن بزرگ خود می نگرد.

برعکس سارا پگونگ به این نظر است که مانورها در خاور دور  برای ایالات متحده امریکا یک کابوس نیست: "کاملاَ واضح است که روسیه با این مانور علامتی از قدرت نظامی و خودآگاهی یک ابرقدرت را به ایالات متحده می فرستد. اما در نهایت، چنین تمرین هایی برای همه کشورهای بزرگ نسبتاَ عادی است."

میخائل بوشوف