سفر کرزی به دهلی جدید، تغییر رویکرد منطقه ای؟

به دلیل آشفتگی به میان آمده در روابط افغانستان و پاکستان در پی قتل برهان الدین ربانی، رییس شورای عالی صلح این کشور، اغلب در کابل به این باور اند که کرزی در حال تغییر رویکرد منطقه ای اش می باشد.

به گزارش خبرگزاری فرانس پرس، اس. ام. کریشنا، وزیر خارجه هندوستان گفت: «این دیدار مهم حامد کرزی از دهلی جدید است و هندوستان در تقویت دوستی و مشارکت استراتژیک با افغانستان متعهد است».

رییس جمهور کرزی یک روز پیش از سفرش به هندوستان، گفت: «ما در واقع با دولت ها طرف هستیم نه با نیروهای وابسته به آن ها. از این رو باید با طرف اصلی گفتگو نماییم. ما ناگزیریم تا برای تامین امنیت و دفع تجاوزات خارجی با منطقه و جهان برپایه منافع و مصالح ملی خود همکاری های استراتیژیک را تامین نماییم.»

هدف حامد کرزی از «طرف اصلی» پاکستان است. او بعد از چند سال تلاش برای مصالحه با طالبان، به این نتیجه رسیده است که طالبان عامل تصمیم گیرنده نیستند و این پاکستان است که باید طرف قرار  گیرد. هرچند بسیاری افغان ها به این باور اند که کرزی بسیار دیر به این نتیجه رسیده است، با آنهم بسیاری تحلیلگران از آن استقبال کردند.

نظر برخی تحلیلگران افغانستان این است که افغانستان و هندوستان می توانند با ایجاد روابط استراتژیک، قدرت پاکستان را در منطقه محدودتر کنند. نجیب محمود استاد روابط بین الملل در دانشگاه کابل: «افغانستان می تواند روی مسایل خیلی مهم با هند به تفاهم برسد. هند هم علاقه مندی زیاد دارد تا برای محدود کردن قدرت پاکستان در منطقه و گسترش سیاست های هراس افگنانه اش با افغانستان تفاهم بیشتر داشته باشد».

اما چنین تفاهمی برای افغانستان کار ساده ای نخواهد بود. افغانستان با هندوستان مرز مشترک ندارد و از نظر اقتصادی، به شدت به مسیرهای پاکستان وابسته است. به باور تحلیلگران یکی از خواست های پاکستان از افغانستان، دوری از هند است.

افغانستان درحالی که تصمیم دارد به جای طالبان مستقیماً با پاکستان مذاکره کند، نزدیکی اش با هند برای پاکستان خوشایند نیست. 

آقای محمود می گوید: «ما هر قدر که به طرف هند نزدیک تر می شویم پاکستان از این وضعیت خوشنود نخواهد بود و  برای فشار بیشتر پاکستانی ها طبق معمول خواهند گفت که ما همسایه شما هستیم با شما سرحد داریم و به این ترتیب بر سیاست های همیشگی که فریب مردم و دولت افغانستان است تکیه خواهد کرد».

از نظر زمانی، شرایط کنونی برای افغانستان مهم است. تا سه سال دیگر نیروهای بین المللی از این کشور خارج خواهند شد. برای افغانستان مهم است که تا آن زمان از یک طرف مساله طالبان را حل کند و از سوی دیگر نیروهای خودش را تقویت نماید.

منور سینگهـ بترا، خبرنگار و نویسنده هندی که سالها در افغانستان کار کرده است، می گوید فوریت افغانستان تقویت نیروهایش تا سال 2014 است. او می گوید افغانستان می باید از هندوستان در بخش آموزش نظامی تقاضای کمک کند.

او می گوید هندوستان در بخش های آموزشی، بازسازی و فرهنگی افغانستان را کمک کرده است و به این نظر است که در صورت تقاضای کمک در بخش نظامی، هندوستان به افغانستان پاسخ مثبت خواهد داد.

اما آیا چنین کمکی حساسیت پاکستان را بیشتر نخواهد کرد؟ منور سینگهـ میترا پاسخ می دهد که «وضعیت افغانستان حالا هم زیاد خوب نیست و بدتر از این نمی شود».

دویچه وله/ حسین سیرت

ویراستار: عارف فرهمند