شروع مذاکرات واشنگتن و مسکو راجع به کنترول اسلحه اتومی

ایالات متحده امریکا و روسیه امروز مذاکرات خودرا در ویانا شروع کردند تا به توافقات جدیدی برای کاهش سلاح‌های اتومی دست یابند. معاهده استارت نو«پیمان شروع جدید» که تعداد سلاح‌های استراتژیک هسته‌ای را محدود می‌کند، در ماه فبروری سال آینده انقضاء می‌یابد. روسیه اخیراً برای شروع مذاکرات جدید پافشاری کرده است.

اگر پیمان استارت نو تمدید نگردد یا توافقنامه‌جدیدی جایگزین آن نشود، سر از ماه فبروری آینده برای نخستین بار در چندین دهه اخیر توافقنامه‌ای وجود نخواهد داشت که میزان سلاح‌های استراتژیک اتومی را محدود کند.

در معاهده استارت نو درج شده است که ایالات متحده امریکا و روسیه هر یکی کلاهک‌های اتومی خود را به ۱۵۵۰ و جنگ‌افزارهای هسته‌ای مانند موشک‌های اتومی و جنگنده‌های مجهز با کلاهک اتومی را به ۸۰۰ کاهش بدهند. این در حالی است که تابستان سال گذشته این دو کشور پیمان منع موشک‌های هسته‌ای میان‌برد را لغو کردند.

از دید ایالات متحده امریکا پیمان استارت نو پاسخگوی چالش‌های آینده نیست. واشنگتن در تلاش دست یافتن به یک توافقنامه چندجانبه است که چین نیز در آن شریک باشد تا شفافیت بیشترین در مورد زرادخانه‌های اتومی این کشور به وجود بیاید. اما پیکنگ دعوت اشتراک در مذاکرات ویانا را رد کرده است.

هوا چون یینگ، سخنگوی وزارت خارجه چین اخیراً در پاسخ به سوالی راجع به این که آیا به توافقنامه کاهش سلاح‌های اتومی خواهد پیوست، پاسخ داد: «چنانچه به همه واضح است، قدرت اتومی چین به اندازه ایالات متحده امریکا و روسیه نیست.» او افزود که به این دلیل فعلاً برای چین «زمان درستی» نیست که در بحث‌ها راجع به کاهش تسلیحات هسته‌ای اشتراک کند. او تاکید کرد که دارندگان بزرگ‌ترین زرادخانه‌های هسته‌ای در این زمینه مکلفیت دارند.

ایالات متحده امریکا چین را متهم می‌کند که زرادخانه‌های اتومی خود را مدرن ساخته و افزایش می‌بخشد. رابرت وود، مذاکره‌کننده ایالات متحده امریکا پیش از شروع این مذاکرات به فرستنده «سی بی اس» گفت که حکومت ایالات متحده امریکا اجازه چنین کاری را نمی‌دهد. حکومت ایالات متحده تخمین می‌زند که چین زرادخانه‌های سلاح اتومی خود را در دهه پیش رو دو برابر افزایش خواهد داد.

چین تنها از سوی ایالات متحده امریکا به عنوان یک تهدید احتمالی نگریسته نمی‌شود. ینس استولتنبرگ، دبیرکل ناتو، مدتی پیش از این پیمان نظامی خواست که قوی‌تر در برابر تهدید از جانب چین آمادگی بگیرد. او در استدلال این تقاضای خود گفت که چین روی تسلیحات اتومی و راکت‌های دوربردی که می‌توانند به اروپا برسند، قویاً سرمایه‌گذاری می‌کند.

پاول لوسین، کارشناس نظامی روسی به خبرگزاری آلمان (دی پی آ) گفت که مسکو علاقمند تمدید پیمان استارت نو است، چون این قرارداد قابلیت پیش‌بینی و شفافیت را در مورد زرادخانه‌های اتومی تامین می‌کند. او افزود: «مسکو در موقعیتی قرار ندارد که به یک رقابت تسلیحاتی استراتژیک با ایالات متحده امریکا وارد شود.»

روسیه به تکرار هشدار داده است که در صورت تمدید نشدن پیمان استارت نو مسابقه تسلیحاتی کنترول ناشده شروع خواهد شد. اناتولی انتونوف، سفیر روسیه در واشنگتن به خبرگزاری دولتی «تاس» گفته است که اگر ایالات متحده امریکا از این پیمان خارج هم شود، امنیت ملی روسیه به خطر نمی‌افتد. او گفته است که «پاسخ ما آرام، حساب شده و سنجیده شده خواهد بود.»

Af/nf (dpa)