فرهنگ خوش‌آمدید مرکل و سیاست واقعی مهاجرت آلمان
۱۳۹۶ تیر ۲, جمعه
«ما موفق می شویم!» - این همان جمله معروف انگلا مرکل است که با آن تأکید کرده بود که آلمان می‌تواند بر چالش‌های بحران پناهندگان فایق گردد. اما این جمله همزمان به گونه بی نظیری جارو جنجال‌های را در سیاست داخلی آلمان سبب گردید. برخی از آن ستایش فراوان کردند، و شمار دیگری با صدای بلند از آن انتقاد کردند. یک اقلیت کوچک و خشن راستگرایان افراطی حتی با رگبار خشم و نفرت در برابر این نظر مرکل واکنش نشان دادند.
در سطح بین المللی از این سیاست مرکل قدردانی صورت گرفت و او با این جمله خود به عنوان یک "صدراعظم محبوب پناهجویان" خوانده شد. پاپ فرانسیسکوس رهبر کاتولیک های جهان و بارک اوباما رئیس جمهور آن زمان ایالات متحده امریکا از این سیاست مرکل ستایش کردند.
تصاویر زیادی از تابستان سال ۲۰۱۵، "فرهنگ جدید خوش آمدید" آلمان را به اثبات رساندند: تصاویر داوطلبانی که به گونه خستگی ناپذیر به پناهجویان غذا و لباس می رساندند؛ تصاویر پناهجویانی که با خوشحالی پرچم آلمان را تکان داده و به این ترتیب اظهار سپاس می‌کردند.
آلمان در آن تابستان جهان پذیرا بودن و انساندوستی خود را نشان داد و خدمات زیادی را در این راستا انجام داد. این کشور در کمتر از سه سال بیشتر از ۱،۵ میلیون پناهجو را به خاک خود راه داد.
پایان فرهنگ خوش آمدید
اما این خوشحالی زیر سایه سرخوردگی قرار گرفت. در این میان در مورد مهاجرت و پناهندگی با تردید بحث صورت می‌گیرد. سوءقصد ها با انگیزه تروریستی در شهر های وورتسبورگ، انسباخ و سرانجام در برلین، امنیت داخلی را به مهمترین موضوع انتخابات پارلمانی مبدل ساخته است. سد ساختن مسیر بالقان بحث ها در مورد تغییر سیاست داخلی آلمان را به دنبال داشت.
ناامیدی ها حتی در میان پناهجویان گسترش یافت. عدم دسترسی به کورس های زبان، امکانات ناچیز برای الحاق خانواده و به کندی راه یافتن به بازار کار، سبب گردید که برخی از تلاش ها برای ادغام پناهجویان به جایی نرسد. چند هزار نفر حتی از برنامه های بازگشت داوطلبانه استفاده کردند.
در حالیکه در ابتدا در مورد شانس های مهاجرت بسیار سخن گفته می‌شد، اکنون این پرسش بیشتر مطرح است که چگونه پناهجویان را می‌توان هرچه زودتر اخراج کرد.
جنبش های راستگرای پوپولیست، که با شعارهای ملی و موضعگیری ضد پناهندگان، برای تأثیر گذاری روی افکار مردم تلاش می‌کردند، این بحث را بیشتر دامن می زدند و احزاب حاکم را تحت فشار قرار می دادند. چنانچه رشد حزب "بدیل برای آلمان" با مشی سختگیرانه این حزب در برابر اسلام و پناهندگان رابطه نزدیک دارد.
گونتر بورکهارت، مدیر عامل سازمان حقوق بشری "پرو ازول"، سیاست خوش آمدید مرکل را پایان یافته می‌خواند. او در صحبت با دویچه وله گفت: «سیاست خوش آمدید مرکل دیگر وجود ندارد. فصل تابستان این سیاست، تا همین ماه های تابستان، یک زمستان طولانی در پی داشت. ما در حال حاضر ۳۲ هزار افغان رد شده داریم، که تصامیم در مورد آنها اغلب خودسرانه بوده است.»
بورکهارت همچنان وضعیت افغانستان را برای بازگشت دادن پناهجویان افغان کاملاً نامساعد خواند. او به دویچه وله گفت: «در حال حاضر اخراج به افغانستان غیر انسانی است. وضعیت هم اکنون بی حد خراب است. طالبان به مناطق بیشتری پیشروی کرده اند و در جریان درگیری های نظامی، یک خطر بسیار بزرگ، به ویژه برای بازگشت کنندگان وجود دارد. آنها به غربی ها شباهت دارند، کرمچ، جمپر چرمی و لباس های غربی می‌پوشند، از آن است که برای آنها هیچ منطقه ای امن نیست. اخراج آنها یک بی توجهی است. این مسأله بیشتر به تلاش برای خاموش ساختن تبلیغات پوپولیست ها می ماند و با وضعیت امنیتی در افغانستان هیچ ربطی ندارد.»
بورکهارت همچنان یادآور شد که اداره فدرال آلمان در امور مهاجرت و پناهندگی تحت فشار حکومت تلاش می‌کند به گونه بسیار سریع به تقاضاهای پناهندگی رسیدگی کند، و این امر سبب اشتباهات در تصمیم گیری ها در مورد پناهجویان می گردد. چنین اتهام وجود دارد که گویا این عجله در کار به خاطر آن است که شمار بیشتری جواب رد دریافت کنند. برخی از سازمان های نامدار حقوق بشری، مانند سازمان عفو بین‌الملل، کاریتاس و پرو ازول نیز طی یادداشتی در نوامبر سال ۲۰۱۶ به نقایص در بررسی دوسیه های پناهجویان اشاره کرده بودند.
همچنان ویکتور پفف، وکیل مدافعی که از ۳۰ سال به این‌طرف پناهجویان را در جلسات استماع شان همراهی می‌کند، از کمبودی های مختلف در روند رسیدگی به تقاضاهای پناهجویان سخن می‌گوید. او همچنان مخالف اخراج پناهجویان افغان در وضعیت کنونی کشور شان است. پفف در صحبتی با دویچه وله گفت: «افراد زیر سن، که تقاضاهای پناهندگی شان تا زمانی که به سن قانونی برسند، به تعویق انداخته می‌شود، وقتی به سن قانونی می‌رسند در اکثر موارد جواب رد دریافت می‌کنند، با این یادآوری که آنها گویا در داخل افغانستان امکان بودوباش دارند.»
نگاهی به آمار در مورد پناهندگان نشان می‌دهد که سختگیری ها در سیاست پناهندگی تأثیرگذار بوده است. رقم بلند تقاضا های رد شده پناهندگی، در پنج ماه اول سال ۲۰۱۷ اندکی بالا رفته است. تنها تا پایان ماه می امسال ۱۰۷ هزار پناهجو جواب رد دریافت کردند، که ۳۲ هزار آنها پناهجویان افغان بودند.
در تمام سال ۲۰۱۶، اداره فدرال در امور مهاجرت و پناهندگی حدود ۲۶۰ هزار تقاضای پناهندگی را رد کرده بود.