فیس بوک و اسکایپ، عامل انزوای دانشجویان در خارج

زندگی در خارج، حتی برای مدت زمان مشخصی هیچگاه آسان نبوده است. فرد مهمان باید با محیط اطرافش آشنا شود، زبان کشور میزبان را بیاموزد و ارتباط های دوستانه برقرار کند. امروز، وسوسه های فیس بوک، اسکایب و دیگر امکانات در دنیای مجازی، آشنایی و عادت کردن به محیط جدید را دشوارتر می سازند.

بخش قابل توجهی از زندگی روزمره بسیاری از دانشجویان خارجی در آلمان این گونه جریان دارد: صبح هنگام نگاهی به جدیدترین اطلاعات در فیس بوک؛ سپس مدتی با بهترین دوست در وطن چت کردن. دیرتر نوبت والدین می رسد که انتظار دارند عزیزشان را از طریق اسکایپ دیدار کنند. بیشتر دانشجویان در طول اقامت شان در آلمان در ارتباط نزدیک با دوستان و خانواده هایشان در وطن هستند. فیلیپ شِرک، دانشجوی برازیلی می گوید که رسانه های اجتماعی حتی در تصمیم گیری او برای تحصیل در خارج نقش داشته اند: «من فکر می کنم که در غیر این صورت، در این مورد تصمیم نمی گرفتم».

این جوان دانشجو که در دانشگاه برلین، در رشته مطالعات مذهب و فرهنگ یهودی و همچنین زبان، ادبیات و تاریخ انگلیسی تحصیل می کند، می گوید که مکالمه تلیفونی به وطن گران می باشد. او نامه نگاری و ارتباط از طریق ای میل را نیز پرزحمت می داند.

اما در مقابل، سامانتا رز، دانشجوی انگلیسی رشته اینفورماتیک یا علوم کامپیوتر، نسبت به رسانه های اجتماعی، موقف پرشک و تردید دارد. او برای یک سال جهت تحصیل در برلین اقامت دارد. سامانتا برای برقراری ارتباط با دوستانش در وطن به ندرت به فیس بوک مراجعه می کند. پس از گذشت نخستین هفته ها در آلمان او متوجه شد که تا اندازه ای به انترنت معتاد شده است. سامانتا می گوید: «نیت من برای سال جدید این بود که به فیس بوک اصلا و یا حداقل زیاد مراجعه نکنم».

البته سامانتا سه هفته بیشتر نتوانست پرهیز از فیس بوک را تحمل کند. اما او اکنون از این شبکه اجتماعی بیشتر برای چت با دیگر دانشجویان همکلاسی اش در برلین استفاده می کند.

نه تنها سامانتا، بلکه بسیاری از دانشجویان دیگر متوجه شده اند که انترنت می تواند مانع آن شود که آن ها با جامعه آلمان آشنا شوند و ارتباط های دوستی برقرار کنند.

هانس ورنر روکرت، رییس بخش مشوره های تحصیلی و روانشناسی در دانشگاه آزاد برلین گفت که وسوسه های شبکه های اجتماعی موضوعی است که دانشجویان به طور فزاینده ای به آن اشاره می کنند. او می گوید، پیش نمی آید که کسی این مشکل را به طور مستقیم مطرح کند، اما زیاد پیش می آید که دانشجویان هنگام طرح مشکلاتشان به طور غیرمستقیم به آن اشاره می کنند. آن ها مثلاً می گویند، من در آلمان خوش نیستم، در تحصیلاتم پیشرفت نمی کنم. از گفته های دانشجویان مشخص می شود که سپری کردن وقت زیاد در شبکه های اجتماعی باعث می شود که آن ها خود را در آلمان هرچه بیشتر بیگانه احساس کنند.

این روانشناس آلمانی به این دلیل به دانشجویان بین المللی توصیه می کند که پیش از این که راهی خارج گردند، در مورد چگونگی برقراری ارتباط با مردم کشور میزبان فکر کنند و در این زمینه برنامه ریزی کنند. همچنین آن ها باید دقیقا این مساله را که وابستگی به وطن تا چه اندازه مناسب است، بسنجند. آن ها باید بدانند که چت کردن در فیس بوک، تا چه اندازه نبود ارتباط ها در خارج را جبران می کند.

روکرت می گوید که نمی شود برای استفاده از انترنت، قوانین خاصی تعیین کرد. به گفته این روانشناس آلمانی، مدت زمانی را که هرکس از انترنت استفاده می کند، برای یکی زیاد است و شاید برای دیگری کاملا مناسب باشد.

به طور مثال سیبلیا اتاناسووا، دختر بلغاریایی، که در دانشگاه آزاد برلین در رشته روانشناسی تحصیل می کند، روزانه از طریق فیس بوک و اسکایپ با خانواده و دوستانش در ارتباط است. اما او در برلین احساس بیگانگی نمی کند. سیبلیا متوجه خطر استفاده بیش از حد از انترنت می باشد: «بسیاری از دوستان من مدت زیادی را در فیس بوک به سر می برند و ارتباط شخصی زیادی با مردم ندارند. به نظر من حیف است، چون آن ها توانای های اجتماعی شان را از دست می دهند. دیگر نمی توانند به آسانی با انسان های واقعی گپ بزنند و برای پیدا کردن دوست و برقراری رابطه دچار مشکل می گردند».

سیبلیا در مقابل از انترنت استفاده می کند تا زندگی اش را در آلمان سازمان دهی کند. او در برلین دوستانی پیدا کرده، خانه دارد و حتی از طریق شبکه های اجتماعی در کنار تحصیل در دانشگاه، کار نیز برای خود پیدا کرده است. برای این دانشجوی رشته روانشناسی، انترنت بخش کاملا عادی در زندگی روزمره اش است که از دیدارهای واقعی و مجازی تشکیل شده است: «من تصور این راهم نمی توانم بکنم که بدون فیس بوک و اسکایپ از زندگی روزمره ام لذت ببرم».