قتل زاخارشنکو؛ مرگ مشکوک رهبران شورشیان اوکرایین

روز ۳۱ آگست، دو روز پیش، الکساندر زاخارشنکو رهبر "جمهوری خلق دونسک" در شرق اوکرایین در انفجار بمب کشته شد. او در یک کافه در مرکز شهر دونسک نشسته بود که بمب منفجر شد.

در این انفجار، "وزیر مالیه" این جمهوری خودخوانده و یک رهبر شاخه جوانان نیز زخمی شدند. شورشیان می گویند که آنها عاملان این انفجار را که به گفته آنان "اوپراتیف های اوکرایین" هستند، دستگیر کرده اند.

زاخارشنکو ۴۲ ساله، فقط یکی از رهبران و فرماندهان شورشیان بود که به شیوه عجیب کشته شد. پیش از او، ولادیمیر ماکوویچ که مدتی معاون سخنگوی شورای ملیشه ها در سال ۲۰۱۴ بود، جانش را از دست داد. او سال گذشته، در سن ۵۴ سالگی به دلیل آنچه رسما تومور مغزی خوانده شد، درگذشت.

ترور و کمین

چند ماه پیش از مرگ ماکوویچ، میخائیل تولستیخ یک فرمانده نظامی شورشیان بر اثر اصابت راکت به دفتر کارش واقع در بیرون شهر دونسک جانش را از دست داد. تولستیخ که با نام چریکی "گیوی" شناخته می شد، ۳۶ ساله بود.

در سال ۲۰۱۶، فرمانده ارشد شورشیان به نام آرسن پاولوف با نام مستعار "موتورولا" بر اثر انفجار بمبی که در یک لیفت خانه اش جاسازی شده بود، کشته شد. این فرمانده نظامی متولد روسیه ۳۳ ساله و فرمانده کندک "سپارتا" بود.

شورشیان گروه "اپراتیف اوکرایین" را مسئول هر دو قتل خواند اما کیف هرگونه دست داشتن در این ماجراها را کتمان کرد و انگشت اتهام را به سوی مسکو گرفت. حکومت اوکرایین این قتل ها را "تسویه حساب" و پاکسازی کرملین خواند.

حمله قلبی در ۴۶ سالگی

در سه سال گذشته، ده ها تن از مقامات بلندپایه شورشیان اوکرایین کشته شدند. دیگر رهبران به بیماری های عجیب و دور از انتظار مبتلا شدند و جانشان را از دست دادند. والری بولوتوف، اولین رهبر "جمهوری خلق لوهانسک" در سال ۲۰۱۷ در سن ۴۶ سالگی در اپارتمانش در مسکو جان داد. سکته قلبی دلیل مرگ او عنوان شد اما برخی از رسانه ها گزارش داده اند که احتمالا او با زهر به قتل رسیده است. بولوتوف در سال ۲۰۱۴ از مقامش در اداره لوهانسک استعفا داد و دور از این منطقه در مسکو زندگی می کرد.

گینادی سیپکالوف، دستیار ۴۳ ساله بوتولوف نیز در سال ۲۰۱۶ درگذشت. علت مرگ او خودکشی در زندان عنوان شد. او به دلیل کوشش برای کودتا تحت بازجویی بود. مرگ سیپکالوف نیز به شایعاتی دامن زد که گویا این سیاستمدار جوان که زمانی به عنوان نخست وزیر لوهانسک کار کرده بود، به قتل رسیده است.

اتهامات متقابل از سوی کیف و مسکو

حالا مرگ زاخارشنکو بار دیگر سبب شده تا کیف و مسکو انگشت اتهام را به سوی یکدیگر بگیرند. روسیه سریعا گفت "تمام دلایل را برای باور داشتن" به این که اوکرایین پشت این انفجار است، در دست دارد. شورشیان نیز با استناد به گفته های کسانی که دستگیر شده اند، این حرف را تایید کرده اند.

اما در مقابل، سازمان امنیت اوکرایین (SBU) دو نظریه را درباره قتل زاخارشنکو مطرح کرده است. این سازمان گفته است که احتمال دارد زاخارشنکو به دلیل جنگ قدرت بین جنگسالاران کشته شده باشد و یا این که جاسوسان روسیه او را به دلیل افتادن از چشم مسکو، از راه برداشته اند.

به نظر نمی رسد که زاخارشنکو آخرین رهبر شورشیان در جنگ اوکرایین باشد؛ جنگی که تاکنون جان بیش از ۱۰ هزار تن را گرفته است.

دویچه وله / ع. ح.