مصر با محمد مرسی وسیاست خارجی جدید

دیکتاتور های مصر، ده ها سال برای مذاکرات و معاملات با غرب شریکهای سودمندی بودند. تصامیم آنها فقط به صورت محدود اراده مردم را در نظر می گرفت. بخش بزرگ سیاست خارجی حسنی مبارک رییس جمهور سابق مصر که در سال 2011 از قدرت خلع شد، در این راستا حرکت می کرد تا یک گروه کوچک از متحدینش را ثروتمند کند و به قول اسامه نورالدین مردم مصر از آن سودی نمی بردند. نورالدین سرپرست خدمات علمی در امور آزادی و عدالت از حزب اخوان المسلمین است، او می گوید: « در زمان حاکمیت مبارک، ما کورکورانه از ایالات متحده امریکا پیروی می کردیم. اما حالا وضعیت فرق می کند. حالا سیاست خارجی ما در خدمت مردم و منافع ما است. ما می خواهیم که مصری ها تاثیرات سیاست خارجی مصر را لمس کنند».

تحول سیاسی در مصر تغییرات آشکار را در برخورد این کشور با ایالات متحده امریکا، اسراییل و اروپا در پی خواهد داشت. تظاهرات اخیر در برابر سفارت امریکا در قاهره، که عامل آن فلم اسلام ستیز" بی گناهی مسلمانان" بود در واقع ذره ای از این تغییرات بود.

در صورتی که مصر و ایالات متحده امریکا در برابر هم جهت گیری مثبت می داشتند، البته که این تظاهرات حمایت کنندگان کمی را جلب می کرد. براساس یک نظر سنجی جدید از "انستیتوت تحقیقاتی پیو" در واشنگتن، 79 در صد مردم مصر ایالات متحده امریکا را به دلیل کشتار های زیاد در عراق و افغانستان، حمایت بی قید و شرط از اسراییل، همکاری های نزدیک با حسنی مبارک و نیز به دلیل داشتن زندان گوانتانامو، به دیده خوب نمی نگرند.

اما محمد مرسی، برخلاف حسنی مبارک نمی تواند دیدگاه های مردم را نادیده بگیرد، چون او می خواهد در انتخابات برنده شود. اما باوجود فضای ضد امریکایی در مصر، مرسی نمی تواند از مسیر سیاست واقع بینانه عدول کند؛ زیرا در رابطه با وضعیت مالی و اقتصادی نابسامان مصر، نباید ایالات متحده امریکا را کاملاً رنجیده خاطر سازد.

از آغاز اعتراضات به این سو، روابط میان این دو کشور آشکارا سرد شده است. مثلا بارک اوباما، رییس جمهور ایالات متحده امریکا به تازگی مصر را دیگر در جمله متحدینش نشمرد، بلکه روابط با مصر را فقط بی طرفانه خواند.

اسراییل نیز باید سیاست جدیدی را با مصر روی دست گیرد. تقریبا همه سیاست مداران عالی رتبه مصر تاکید می کنند که قرار داد صلح با اسراییل بازهم مورد احترام قرار می گیرد. اما باید سیاست میان دو کشور با اوضاع جدید مطابقت یابد. به خصوص محدویت شمار سربازان در شبه جزیره سینا باید بررسی شود. چون همواره درآن منطقه برخورد ها و حملات شورشیان رخ می دهد، در غیر آن به زحمت می توان از تکرار آن ها جلوگیری کرد.

در نیمه ماه اگست بود که شمار سربازان در آنجا افزایش یافت، باوجود آن که این امر تخلف از قرار داد صلح است. اسامه نورالدین در این باره می گوید: « قرار داد صلح در شکل کنونی آن بیشتر به اسراییل زیان می رساند تا به مصر، چون این قرار داد تمام منطقه سینا را غیر سودمند نگه می دارد. سینا یک منطقه عقب نشینی برای تروریست ها است. آنها در آنجا قادر به انجام فعالیت های بیشتر از آنچه انتظار دارند، هستند».

تغییرات را باید در رابطه با وضعیت فلسطینی ها نیز در نظر گرفت. سیاست کنونی اعمار خانه های رهایشی اسراییل یا محاصره نوار غزه، برای مردم مصر قابل درک نیست.

مرسی در پهلوی مراعات خواسته های مردم، از استراتیژی جدیدی پیروی می کند؛ او مستقیما از غرب روگردانی نمی کند، بلکه شمار متحدینش را بیشتر می کند. مصرتلاش می کند تا با دولت های مهم مانند ایران یا قدرت های بزرگ اقتصادی مثل چین رابطه قایم کند و ایالات متحده امریکا خواه ناخواه باید به این وضعیت جدید عادت نماید.

سایلر/ مبلغ

ویراستار: رضا شیرمحمدی