رئیس جمهور اشرف غنی به هند سفر می کند

اشرف غنی بیشتر از سلفش حامد کرزی با پاکستان داخل مراوده است تا کمک این کشور را در جهت یک راه حل از طریق مذاکره با شورشیان طالب به دست آورد و با چین در تماس است تا از نفوذش در این پروسه شکننده صلح استفاده نماید و این کشور را به سرمایه گذاری در اقتصاد افغانستان تشویق کند.

در هفت ماه اول حکومت اشرف غنی، هند در این زمینه دست آوردی نداشته است. گفتگوها در مورد مشارکت استراتژیک با هند به شمول فروش قابل ملاحظه تجهیزات نظامی مسکوت گذاشته شده اند که در بازدیدهای پیهم کرزی مطرح بودند.

کارشناسان می گویند که نقش در حال ظهور چین در افغانستان و اعلان سرمایه گذاری 46 میلیارد دالری چین در پاکستان که همسایه و رقیب هند در عرصه تسلیحات هسته یی است، این احساس را تقویت کرده است که هند شاید نفوذش را در آسیای جنوبی از دست بدهد.

ویکرام سود، رئیس پیشین استخبارات خارجی هند و یک استراتژیست با نفوذ در آسیای جنوبی به این نظر است که «افزایش حضور چین در غرب ما ادامه می یابد، چنانچه این کشور در تلاش دسترسی به دریای عرب از طریق پاکستان، منابع انرژی ایران و منابع معدنی در افغانستان است.»

در اوایل ماه جاری، هند سه هلیکوپتر کوچک به افغانستان داد. منابع هندی و افغان گفته اند این معامله کوچک پس از سه سال تاخیر صورت گرفت و خیلی متفاوت از تقاضاهای کرزی در سال 2013 می باشد که شامل توپ های صحرایی و تانک های جنگی بود.

یک منبع که مستقمیاً از همکاری های امنیتی بین دو کشور اطلاع دارد و اجازه ندارد نامش نشر شود، گفته است: «فهرستی از اقلام برای خریداری وجود داشت و انتظار می رفت این ها صادر گردند. فرصت های متعددی وجود داشتند، حتا حکومت جدید در دهلی فرصت هایی داشت. اما آن ها بر طبق آن عمل نکردند.»

گذرگاه های تجارتی

غنی که قبلاً از چین، پاکستان و ایالات متحد امریکا دیدار کرده است، قرار است در 27 و 28 اپریل در هند باشد و ضمن دیگر مقام ها با نارندرا مودی نخست وزیر هند ملاقات می کند که در ماه می سال گذشته به قدرت رسید.

طبق اظهار یک مقام حکومت هند، مباحثه روی تصویب نهایی موافقتنامه ترانزیتی سه جانبه بین هند، افغانستان و ایران با تمرکز روز بندر چابهار ایران، در دستور کار مذاکرات رهبران دو کشور قرار دارد.

دسترسی هند به افغانستان و به صورت بالقوه آسیای مرکزی، روسیه و اروپا، یا ازطریق پاکستان عملی می شود که در حال حاضر به دلیل مشکوک بودن متقابل بر همدیگر امکان پذیر نیست و یا این که از راه زمینی از طریق ایران.

اما هند متهم است که روی این پروژه به کندی و بی میلی کار می کند. یک منبع آگاه از مذاکرات در مورد این پروژه بندری می گوید: «ما می کوشیم گامی برداریم... اما هندی ها مردم بسیار صبوری هستند، برخی اوقات بیش از حد لازم صبور اند.»

این منبع گفت: «این بسیار واضح است که چابهار برای هندی ها حتا بیشتر از ایرانی ها مهم می باشد. از لحاظ استراتژیک هند می تواند به افغانستان، آسیای مرکزی، قفقاز تا روسیه و ترکیه و حتا اروپای شمالی دسترسی یابد.»

در عین زمان چین در این هفته به هنگام بازدید رئیس جمهور شی جین پنگ از پاکستان، راه اندازی پروژه هایی را به شمول یک گذرگاه اقتصادی بین بندر گوادر پاکستان در ساحل بحیره عرب و شین جیانگ ایالت غربی چین شروع شد.

الیسه ایرس، معاون وزیر خارجه پیشین ایالات متحد امریکا برای آسیای جنوبی می گوید که «مقامات هندی به شدت با این فکر مخالفت می کنند که پاکستان در مورد نقش منطقه یی هند دارای یک قدرت ویتو باشد.»

«این احساسات پس از آنکه چین در افغانستان فعال تر گردید، بزرگتر شده است. هند نمی خواهد که چین جای آن را در منطقه خودش بگیرد.»

برخی کارشناسان معتقد اند که از دست رفتن نفوذ هند در افغانستان جنبه موقتی دارد. این دیدگاه بر مناسبات پرتنش بین کابل و اسلام آباد در چند دهه اخیر به خصوص به دلیل سرکوب جنگجویانی استوار است که در مرز مشترک دو کشور پناه جسته اند.

گورمیت کانوال، دگروال متقاعد و رئیس پیشین "مرکز تحقیقات جنگ زمینی" که توسط دولت هند تمویل می شود، می گوید: «به زودی مشارکت استراتژیک بین افغانستان و هند به حالت عادی بر می گردد.»