رقه؛ دوران پس از جنگ زمانی پیش از جنگ است

در نتیجه درگیری های مداوم و ویرانگر، سرانجام شهر رقه از دست گروه تروریستی موسوم به "دولت اسلامی" بیرون کشیده شد. فولکر شوینک، خبرنگار تلویزیون (آ. ار. دی) آلمان می گوید که درگیری های مسلحانه در این شهر، سلسله ای از تخریب و ویرانی را بجا مانده است. جنگ در شهر رقه سبب شده است که بسیاری منازل آسیب ببینند و یا کاملا از بین بروند. 
از سه شنبه گذشته به این طرف، گروه "دولت اسلامی" کنترول خود در این شهر مهم که به عنوان پایگاه اساسی شان تلقی می شد، از دست داده است. ارتش دموکراتیک سوریه پس از ظهر همان روز تصرف این شهر را گزارش داد و پرچم گروه "دولت اسلامی" را از فراز این شهر فرود آوردند. 
حالا که این شهر از تصرف گروه تروریستی "دولت اسلامی" آزاد شده است، پایان کار نیست. فولکر شوینک با اشاره به چشم دیدهای خود می گوید که در ویرانه ها هزاران ماین و انواع مختلف مواد انفجاری برجا مانده است که جمع آوری آن زمان طولانی را می طلبد.
از سال ۲۰۱۴ به این طرف، بسیاری باشندگان شهر رقه محلات خود را ترک کردند و در جریان نبردهای چند سال گذشته این شهر تقریبآ خالی از سکنه شده بود. عدنان حداد که با رادیو اپوزسیون سوریه در غازی عینتاب ترکیه کار می کند در گفتگو با دویچه وله می گوید که "پس از آزادسازی این شهر، مردمش در وضعیت بسیار بدی قرار داشتند. آنان نمی توانستند با دیگران حتی گفتگو کنند. آنان آب و مواد غذایی بسیار کم در دسترس داشتند".
"دولت اسلامی" به مخفیگاه می رود
با سقوط شهر رقه، گروه "دولت اسلامی" یکی دیگر از پایگاه های مستحکم خود را از دست داد. شهر استراتژیک موصل در عراق در ماه جون گذشته به دست نیروهای عراقی افتاد. حداد می گوید: «این پایان دولت اسلامی می باشد». در مورد این که این سازمان تروریستی به زودی به تاریخ سپرده خواهد شد، بسیاری ناظران تردید دارند. 
ریان دیلون، سخنگوی نیروهای ائتلاف به رهبری ایالات متحده که نیروهای دموکرات سوریه را حمایت هوایی می کنند گفته است که احتمالآ حدود ۱۰۰ جنگجوی گروه "دولت اسلامی" هنوز در شهر باقی مانده باشند. به گفته دیلون، این افراد شاید از اعضای خارجی این گروه باشند. 
بخشی برای رهبری و سازماندهی حملات خارجی گروه "دولت اسلامی" در ترکیه و یا اروپا حالا دیگر در رقه وجود ندارد. اما رهبران گروه های تروریستی از طریق شبکه های شان که در خارج از سوریه می باشند، می توانند با استفاده از شبکه های اجتماعی با هم دیگر به تبادل نظر پرداخته و فعالیت های تروریستی خود را برنامه ریزی کنند.
در هر صورت، از دست دادن شهر رقه می تواند تبلیغات این گروه را به گونه چشمگیر بی رنگ سازد. با از دست دادن رقه آنان دیگر نمی توانند از پیروان شان بخواهند که به قلمرو تحت حاکمیت شان، مسکن گزین شوند. اما چالشی که همچنان باقی است، مفکوره جهادگرایانه آنان بوده که از ذهنیت ها به زودی دور نخواهد شد. گمان می رود که بقایای این گروه، در پی برنامه ریزی و آغاز جنگ های دیگر در آینده باشند. حالا که رقه آزاد شده است اما بسیاری گروه ها ادعای مالکیت در این شهر و مناطق شرقی سوریه را خواهند داشت.
حالا که دشمن مشترک مغلوب شده است
نیروهای دموکرات سوریه عملیات های شان را تحت حمایت هوایی ایالات متحده به پیش برده اند. تعداد آنان حدود ۳۰۰ هزار تن تخمین زده می شود که  که اکثریت آنان را کردهای حزب اتحاد دموکراتیک سوریه که گروه انشعابی حزب کارگران کردستان اند، تشکیل می دهند. در میان آنان چند هزار جنگجوی عربی نیز شامل می باشد. حالا که نیروهای دموکرات سوریه شهر رقه را آزاد کرده اند، می خواهند که این شهر را با منطقه خودمختار کردستان سوریه یکجا کنند. اما رقه در اصل یک شهر عربی است. ساکنان عرب و سنی این منطقه حاکمیت کردها را به عنوان یک اشغال خواهند دانست.
بشار اسد هم می خواهد که که مناطق خود را تا حدی که به پیش برود، گسترش دهد. به همین دلیل احتمال می رود که رقابت نظامی میان دو طرف برای تصرف مناطق باقی مانده که تحت کنترول جنگجویان "دولت اسلامی" در فرات و در بیابان اطراف آن قرار دارد، اوج بگیرد. این تقابل بیشتر در ولایت نفت خیز دیرالزور رونما خواهد شد. 
تقابل میان ایالات متحده با ایران و روسیه
چگونگی تامین منافع منطقه ای و بین المللی پس از آزادسازی مناطق زیر کنترول گروه "دولت اسلامی" هنوز به عنوان چالش عمده باقی مانده است. ترکیه علاقه ندارد که کردها فرصت پهن سازی دامنه نفوذ خود در منطقه را بیابند. هرگاه نیروهای ترکیه در همکاری با ایران و روسیه در یک صف قرار بگیرند و در صف دیگر نیروهای دموکرات سوریه با حمایت ایالات متحده واقع شوند، چالش همچنان پابرجا خواهد ماند. در واقع به این معنی است که ایالات متحده با روسیه و ایران در تقابل قرار می گیرد. با این تقابل احتمالی بار دیگر افراد ملکی سنگینی اوج گیری درگیری ها را بر دوش خواهند کشید. 
حالا که رقه از چنگال جنگجویان "دولت اسلامی" آزاد شده، این شهر ویرانه که در گذشته سمبول همگرایی چندین فرهنگ و آزادی بود را کی ها به حالت قبلی اش بر خواهند گشت. چند سال پیش، در این شهر پیروان ادیان مختلف با گونه مسالمت آمیز در کنار هم زیست می کردند که از آنان حالا چیزی باقی نمانده است. 
تا زمانی که اکثریت سنی های رقه و سایر مناطق سوریه از لحاظ سیاسی و اجتماعی محروم شوند، بار دیگر احتمالآ ایدیولوژی رادیکال و سیتزه جویانه مانند "دولت اسلامی" به دنبال گسترش پیروانش خواهد بود. با این همه، فولکر شوینک، خبرنگار تلویزیون (آ. ار. دی) خلاصه می کند که در هر حال حدود ۲۰۰ هزار باشنده شهر رقه به پناهگاه های منطقه فرار کرده اند و "در آنجا با قربانیان و پیروان گروه داعش دیوار به دیوار زندگی می کنند".
دیانا هودلی/ا.ج