پنج برنده جایزه نوبل به دنبال صلح در جهان هستند

در مقایسه با سال ۲۰۱۷، موارد جنگ در سطح جهان کاهش یافته است. اما تعداد کشورهایی که درگیر منازعه هستند، بیشتر شده است و جنگ هایی که در حال حاضر جریان دارند، شدت گرفته اند. این نتیجه گیری هایی است که در پی تعداد زیادی از کارهای تحقیقاتی به دست آمده است. پژوهشگران سعی می کنند آن چه را که قابل درک و فهم نیست، توضیح دهند: چرا ما انسان ها جان یکدیگر را می گیریم؟

بنیاد تحقیقات هایدلبرگ درباره منازعات بین المللی اعلام کرد که در سال ۲۰۱۸ تعداد منازعات جنگی که فعلا جریان دارد، در مقایسه با یک سال قبل از آن  از ۲۰ به ۱۶ مورد کاهش یافته است.

اما تعداد «جنگ های محدود» در همان دوره زمانی از ۱۶ به ۲۵ مورد افزایش یافته است. براساس این کار تحقیقاتی از «جنگ های محدود» زمانی صحبت می شود که طرفین درگیر جنگ از همه امکانات و ابزاری که در اختیارشان است، استفاده نمی کنند. بیشتر جنگ ها در خاورمیانه جریان دارد: و همچنین در سوریه، عراق، مصر، یمن، عربستان سعودی و افغانستان و ترکیه.

تجارت اسلحه جنگ ها را بیشتر دامن می زند

شیرین عبادی، حقوق دان ایرانی و برنده جایزه نوبل طی مصاحبه ای با دویچه وله که در چارچوب هفدهمین نشست برندگان جایزه نوبل در مکسیکو انجام شد، گفت: «تجارت بین المللی با سلاح باعث می شود که این جنگ ها ادامه پیدا کنند. تاجران سلاح سود کلانی از فروش اسلحه به دست می آورند و به این خاطر علاقه ای به پایان دادن به جنگ ها ندارند». عبادی افزود، نیمی از همه سلاح های تولید شده در سراسر جهان روانه خاورمیانه می شود.

شیرین عبادی براین تاکید کرد که «دلیل اصلی درگیری های اخیر در خاورمیانه جاه طلبی های عربستان سعودی، ایران و ترکیه است و آنقدر زیاد به فقدان سلطه گری غرب ارتباط ندارد.»

به گفته عبادی در سال های گذشته ایران در مسائل لبنان، سوریه، عراق و یمن دخالت کرده است. در عرض چهارسال گذشته بیش از ۹۰ هزار تن در منازعه یمن که تقریبا فراموش شده، جانشان را از دست داده اند.

این خانم برنده جایزه نوبل فکر می کند که در آینده ای نه چندان دور، تعداد جنگ های نیابتی در خاورمیانه افزایش خواهد یافت.

افریقا پس از جهان عرب، جایگاه بعدی را از نظر جنگ و منازعه دارد: جمهوری افریقای مرکزی، اتیوپیا، نایجریا، کامِرون، چاد و نیجر که درگیر جنگ علیه گروه تروریستی و اسلام گرای بوکوحرام است. سومالیا، کنیا، سودان و سودان جنوبی با جنگی که براساس بانک داده های اطلاعاتی «Polynational War Memorial» با دست کم ۳۸۵ هزار کشته بیشترین قربانی را در سده اخیر داشته است.

براساس کار تحقیقاتی بنیاد تحقیقات هایدلبرگ راجع به منازعات بین المللی، در امریکای لاتین فقط مکسیکو در حالت جنگ است و دلیل آن شدت خشونت و درگیری میان کارتل های مواد مخدر است.

تغییرات اقلیمی و تهدید اتومی

صرف نظر از جنگ ها، عوامل جدید و قدیمی دیگری نیز وجود دارند که باعث بی ثباتی می شوند.

خوآن مانوئل سانتوس، رئیس جمهور پیشین کلمبیا و جودی ویلیامز از ایالات متحده امریکا که در زمینه حقوق بشر فعالیت می کند، دراین زمینه توافق نظر دارند که تغییرات اقلیمی و تهدید اتومی بزرگترین خطرات برای صلح در جهان هستند. 

سانتوس در این زمینه گفت: «روسای حکومت هایی که به طور مثال باید انرژی شان را صرف محافظت از جنگل های امازون کنند، این کار را نمی کنند».

سانتوس، رئیس جمهور کلمبیا در مصاحبه با دویچه وله گفت: «ما در زمینه تهدیدات اتومی بیشتر عقب گرد کرده ایم تا پیشرفت». او به لغو معاهده اتومی میان ایران و ایالات متحده امریکا اشاره کرد. افزون بر این جودی ویلیامز به حرص و طمع به عنوان یک عامل دیگر افزایش بی ثباتی اشاره کرد و گفت که به این ترتیب شکاف میان فقیران و ثروتمندان بزرگتر می شود.

تنش های جئوپولیتیک افزایش می یابد

دیوید تریمبل، رئیس پیشین حکومت محلی ایرلند شمالی گفت: «در سال های گذشته عناصر نظم بین المللی که سهم به سزایی در ثبات سیاسی داشتند، تضعیف شده اند. در حالی که فعالانی که برخورد تهاجمی دارند، تقویت شده اند».

او به عنوان مثال به سازمان ملل اشاره کرد و گفت: «ما فکر می کردیم این سازمان باعث برقراری صلح در سطح جهان می شود. اما ما از این هدف خیلی دور شده ایم». 

لخ والیسا، برنده جایزه صلح نوبل و رئیس جمهور اسبق پولند گفت: «باری که از گذشته برجای مانده، مانع اصلی در سر راه صلح است. منظور از بار سختی ها و بی عدالتی هایی است که در پی تحولات اجتماعی که در گذشته رخ داده است، به وجود آمده اند». از نظر والیسا این عامل مهمی است که باعث ظهور ملی گرایی و عوام گرایی در اروپا شده است.

فراتر جنگ ها

برندگان جایزه نوبل در این مورد توافق دارند که دموکراسی بهترین نوع حکومت دار برای حفاظت از صلح است. اما آن ها می افزایند که الگوی دموکراسی غربی به خاطر مشکلات داخلی، جذابیت و توانایی اش را برای مبارزه مصممانه با اقتدارگرایی از دست داده است. 

افزون بر منازعات و جنگ هایی که در کشورهای مختلف جریان دارد و تشدید شده است، بحران های دیگری هم وجود دارد که باعث افزایش شمار آوارگان می شود. از آن جمله می توان از کشورهایی مانند میانمار نام برد که مردم خود اش را سرکوب می کند و فجایع بشری مشابه همچنین در ونزوئلا جریان دارد. در این گونه کشورها جنگ جریان ندارد، اما بحران های حاکم در این کشورها به افزایش بی سابقه شمار آوارگان در تاریخ معاصر منجر شده است.  

در وب سایت کمیساریای عالی سازمان ملل آمده است که در حال حاضر هشت منازعه مسلحانه جریان دارد. اما شمار انسان هایی که از کشور های شان رانده شده اند به ۷۱ میلیون نفر می رسد. به این ترتیب شمار پناهجویان طی ۲۰ سال گذشته دو برابر شده است که برابر با جمعیت کشورهایی مانند تایلند یا ترکیه است.

Me, nka (Aitor Sáez)

این تصاویر مربوط به سال ۲۰۱۶  است.