گروه داعش در عراق و سوریه در حال بازگشت است

گروه داعش یا «دولت اسلامی» با به آتش کشیدن یک مزرعه گندم در شمال عراق بار دیگر در میان اهالی این مناطق ترس ایجاد کرده است. پیام هشداردهنده این عمل این است که هیچ کسی نباید با ادارات محلی همکاری نماید. 

سیروان برزانی از مقام های پیشمرگه های کرد در تویتر نوشته است: «گروه داعش بار دیگر به آتش زدن مزارع گندم دهقانان بیگناه آغاز کرده است... این نمونه ای از بربریت این گروه است و مثالی از مخالفت این گروه در برابر تمام مزایای خوب برای بشریت.»

از هفته ها به اینسو حملات این گروه، به شمول جاسازی مواد انفجاری و حملات انتحاری در منطقه تشدید یافته است. مثلاً به تاریخ ۲۸ ماه اپریل یک مهاجم انتحاری به سمت مرکز استخبارات در کرکوک در شمال عراق در حرکت بود و زمانی که محافظان متوجه شدند، او نارسیده به ساختمان خودش را منفجر نمود.

به تاریخ اول ماه می، جنگجویان داعش شبه نظامیان عراقی را در نواحی شمال عراق مورد حمله قرار دادند. در پایان این درگیری ده تن از اعضای نیروی بسیج مردمی (پی ام یو) به قتل رسیدند. گروه داعش شبه نظامیان مذکور را از چندین سمت مورد حمله قرار دادند. علاوه بر این انفجار بمب های کنار جاده ای این گروه سبب قتل چندین تن گردید. 

به گفته سام هیلر، مشاور سازمان غیردولتی «گروه بین المللی بحران»، این گونه حملات سازماندهی شده و مغلق نشان می دهند که گروه داعش «بار دیگر واقعاً قدرت گرفته است.»‌

این مشاور گروه بین المللی بحران رویدادهای خاورمیانه را از بیروت نظارت می کند. هیلر متوجه شده است که گروه داعش برخلاف گذشته که عملیات های نامتقارن انجام می داد، حالا از درگیری های چندین ساعته با نیروهای امنیتی عراق و عملیات های پیچیده خبر می دهد.

تجدید قوا پس از شکست

در ماه مارچ ۲۰۱۹ یعنی حدود ۱۴ ماه قبل گروه داعش آخرین سنگر خود را در عراق از دست داد. اما به تاریخ ۲۰ جنوری سال روان میلادی در یک گزارش سازمان ملل متحد عنوانی شورای امنیت این سازمان از «تجدید دوباره دولت اسلامی» از افزایش حملات این گروه در سوریه و عراق هشدار داده شد. 

در این گزارش تأکید گردیده بود که گروه داعش در شبکه های زیر زمینی آغاز به فعالیت مجدد کرده است.

نویسنده های این گزارش تأکید کرده بودند که گروه داعش اکنون فارغ بال تر از گذشته و به دور از دغدغه های دفاع از مواضع خویش، برای حملات آمادگی می گیرند و در مناطقی که قبلاً آرام بوده اند، حملات این گروه رو به افزایش می باشند.

در ماه مارچ سال ۲۰۱۹ گروه داعش در جنگ شدیدی در حومه بغداد شکست خورده و آخرین پایگاه های خود را از دست داد. در ماه اکتوبر همان سال نیروهای ویژه ایالات متحده امریکا رهبر داعش را در شهر ادلب در شمال غرب سوریه و در نزدیکی مرز این کشور با ترکیه به قتل رساندند.

با پشتوانه محکم مالی

پس از شکست داعش و آزادی مناطق وسیع از کنترول این گروه، اکنون گفته می شود که گروه داعش از وجه اقتصادی نیز بهبود یافته و از پشتوانه محکم مالی برخوردار است. براساس یک گزارش بازرس عمومی ایالات متحده امریکا در ماموریت ضد داعش در عراق و سوریه، این گروه به صدها میلیون دالر منابع مالی دسترسی دارد. علاوه براین، گروه داعش از طریق منابع دیگری به شمول فعالیت های جنایتکارانه به سادگی به پول های هنگفتی دسترسی می یابد.

دو متحد داعش

در حال حاضر این گروه تروریستی دو متحد دارد. از یک جانب ویروس کرونا و از جانب دیگر تنش های منطقه ای.

پس از گذشت چندین ماه انزوا، این گروه در ماه مارچ هواداران و اعضای خود را به تشدید حملات فراخواند. مدت هاست که حکومت های سرتاسر جهان به شدت مشغول مقابله با بیماری کووید ۱۹ اند. در گزارش بازرس کل ایالات متحده نیز تأکید شده است که ویروس کرونا عملیات ضد داعش در عراق و سوریه را نیز به شدت متأثر نموده است. طور مثال گروه شبه نظامی نیروهای دموکراتیک سوریه که متشکل از کردهاست، عملیات نظامی خود را در این نواحی متوقف نمود. در عراق نیز آموزش نیروهای نظامی این کشور متوقف شد، آموزش هایی که در آنها نیروهای اردوی فدرال آلمان نیز سهیم می باشند.

گروه داعش علاوه بر پاندمی کرونا، همچنان از تنش های منطقه ای نیز سود می برد. به ویژه درگیری میان نیروهای ترکیه و کردها در شمال سوریه و همچنین تنش ها و اختلافات میان ایران و ایالات متحده امریکا از جمله مواردی اند که نیروهای داعش از آن منفعت می برند.  دان سمیت، رئيس موسسه تحقیقات بین المللی صلح استکهلم (سیپری) با بیان این مطلب می گوید که به ویژه اختلافات میان ایران و ایالات متحده که در آغاز سال روان میلادی پس از کشته شدن جنرال سلیمانی «بزرگترین دشمن داعش» توسط ایالات متحده امریکا به شدت وخیم گردید، سود بزرگی را برای داعش در پی داشت.

عقب نشینی ایالات متحده

در ادامه آن ایالات متحده امریکا چهار پایگاه نظامی خود در عراق را ترک نموده و فقط به دو پایگاه نظامی اکتفا نمود که تأثیرات خیلی عمیقی در امر مبارزه با داعش برجا گذاشت. به گفته گیدو اشتاینبرگ، کارشناس امور تروریسم، «امریکایی ها مثل گذشته حضور خیلی منسجمی در عراق ندارند. و در سوریه نیز فقط چند صد امریکایی حضور دارند.» اشتاینبرگ با نگرانی می افزاید که خلای حضور امریکایی در این مناطق تأثیر خیلی واضحی بر وضعیت دارد زیرا امریکایی ها به ویژه شناخت خاصی از آن جنگجویان خارجی دارند که احتمالاً فراتر از عراق و سوریه تهدیداتی را متوجه کشورها می کنند.

ماتیاس فون هاین/ ن. ف.