"آلمان در جهان آزاد نقش رهبری کننده ای به عهده می گیرد"
۱۳۹۵ بهمن ۱۷, یکشنبهدویچه وله: رئیس جمهور دونالد ترامپ تصریح نموده است که او یک سیاست خارجی انزوا گرایانه را در پیش می گیرد. او به سایر کشورهای عضو ناتو هشدار میدهد که آن ها باید نقش شان را در این اتحادیه نظامی ایفا نمایند. آیا این عقب نشینی برای سایر کشورها به طور مثال آلمان فرصتی است تا نقش بزرگتری در جامعه جهانی بازی کنند؟
زیبو یانسن: آلمان و در بدو امر صرف آلمان غربی و اکنون همه آلمان پیوسته توسط ایالات متحد امریکا در برابر تهدیدات اتحاد شوروی و یا روسیه حمایت می شد. ایالات متحد امریکا همواره می گفت که این اتحاد نزدیک را با جمهوری فدرالی آلمان به دلیلی برقرار نموده است که به آلمان همچون یک عامل ثبات در اروپا و همچنان اتحادیه اروپا ضرورت دارد. اکنون ما با ترامپ چیزی داریم که در واقعیت «یک موضع انزواگرایانه قهار» است. باری ترامپ چیزی مانند این گفته بود که: «من علاقه ندارم که در سایر نقاط جهان چه اتفاق می افتد. من صرف به سرکوب به اصطلاح "دولت اسلامی" ( داعش) و آنچه در ایالات متحد امریکا اتفاق می افتد، علاقه مندم.»
اکنون چالشی که فرا روی آلمان قرار می گیرد اینست که این کشور یک نقش کاملاً جدید به عهده بگیرد که مستقل تر میگردد و همچنان یک نقش رهبری کننده در درون اتحادیه اروپا و جهان آزاد به عهده میگیرد.
دویچه وله: آیا آلمان واقعاً می تواند یک نقش مسلط تری به عهده گیرد؟
زیبو یانسن: من شک دارم. من مطمئن نیستم که آیا آلمان به این موضع جدید قوی پرداخته می تواند یانه، زیرا ما هرگز از آن اطلاعی نداشته ایم و هرگز نمی خواسته ایم. با وجود این ما اکنون با دو چالش بزرگ مربوط به سیاست اِعمال قدرت و زور مواجه هستیم. نخست اینکه آلمان مهمترین کنشگر در درون اتحادیه اروپاست و نفوذ فرانسه هم از نگاه سیاسی و هم از لحاظ اقتصادی در حال افول است. ما همچنان یک نقش فزاینده قوی در درون جامعه جهانی داریم. در آلمان هیچ کسی نمی خواهد که ما به سادگی با این نقش به خطر بیفتیم. همه میدانند که ترامپ میخواهد نقش آلمان در جهان تغییر کند، اما در حال حاضر هیچ کس نمیتواند آن را قبول کند، زیرا الگوی قبلی برای آن وجود ندارد.
دویچه وله: برلین باید چه بکند، چگونه واکنش نشان دهد؟
زیبو یانسن: فکر میکنم که اتحادیه اروپا زیر رهبری آلمان و شاید بعد تر زیر رهبری فرانسه، باید یک سیاست دفاعی و سیاست خارجی خود شان را تدوین بکنند. این کار باید مبتنی بر دو ستون به وجود آید، بر مبنای دیپلوماسی که ما در آن قبلاً بسیار قوی هستیم و ما باید قدرت نظامی اتحادیه اروپا را در کل، نه اینکه صرف در آلمان و یا فرانسه تقویت کنیم.
دویچه وله: در صورتی که اروپا به دنبال کردن سیاست خارجی خاص خودش آغاز کند، آیا این منجر به تقابل دیپلوماتیک با ایالات متحد امریکا نخواهد شد؟
زیبو یانسن: ما اکنون می بینیم که طور مثال کدام علاقه ای در اتحادیه اروپا برای بی ثبات گردانیدن اروپای شرقی و یا جنوبی وجود ندارد، این چیزی است که در حال حاضر روسیه میخواهد انجام بدهد. در صورتی که ایالات متحد امریکا به طور فزاینده ای انزوا اختیار نماید، ترس دارم از اینکه اتحادیه اروپا و آلمان به طور قوی تری مجبور به مراقب همسایگانش شود. ما نمیتوانیم دیگر از ایالات متحد تقاضا نماییم که این وظیفه را بردوش بگیرد. ما باید این کار را به اتکای خود مان انجام بدهیم، زیرا ترامپ قبلاً گفته است که نمی خواهد بگذارد منازعه با روسیه شدت یابد.
هرگاه به طور مثال روسیه بخواهد نقش اش را در اوکرایین، در اروپای جنوب شرقی و گرجستان توسعه دهد، در آن صورت ما باید در برابر آن در کشور های بالتیک واکنش نشان دهیم. در صورتی که ایالات متحد امریکا نخواهد، ما باید واکنش نشان دهیم. ما نمیتوانیم آنچه را قبول کنیم که پوتین در اکثر بخش های اروپای شرقی و جنوب شرقی انجام داده است.
دویچه وله: ما قبلاً در مورد توسعه نظامی و تقویت تلاش های دیپلوماتیک صحبت کردیم. شما به مثابه واکنش در قبال دونالد ترامپ و سیاست جدید ایالات متحد امریکا چه اصلاحات دیگری را توصیه می کنید؟
زیبو یانسن: از نگاه من ما به یک کرسی برای مجموع اتحادیه اروپا در ملل متحد ضرورت داریم. این یک علامت واضح برای همه جهان یعنی برای روسیه، ایالات متحد امریکا وچین خواهد بود که اتحادیه اروپا برای سیاست خارجی اش نه برای منافع ملی اش تشکیل گردیده است. اما مشکل در آنست که از جانب دیگر در اتحادیه اروپا افول می بینیم؛ پیوسته ضعیف تر می گردد. مشکلات زیاد داخلی و خارجی داریم. یک بار به پولند، هنگری، جمهوری چک، سلواکیا و خروج بریتانیا نگاه کنید.
ما اکنون در یک نقطه عزیمت قرار داریم. تاجایی که مربوط به سیاست خارجی و دفاعی میگردد، ما میتوانم بیشتر به سوی اتحادیه اروپا رویم و آن را تقویت کنیم. و یا اینکه با رها کردن اروپای شرقی و سایر قاره ها به سیاست دولتهای اقتدارگرا، مانند چین و روسیه و حتا ایالات متحد امریکا، نفوذ بر جهان را از دست بدهیم.
پروفیسور زیبو یانسن دانشمند علوم سیاسی و تاریخ نگار آلمانی است که در بخش ایالات متحد امریکا و اروپای جنوب شرقی تخصص دارد. او در انستیتوت تاریخ انگلستان و امریکا در دانشگاه کولن تدریس می کند.