آیا طالبان می‌توانند فیسبوک را مسدود یا محدود کنند؟
۱۴۰۳ فروردین ۲۰, دوشنبه
اداره طالبان تصمیم دارد شبکه اجتماعی فیسبوک را که توسط افغان‌ها به صورت گسترده استفاده می‌شود، «محدود کند.» عنایت‌الله الکوزی، سخنگوی وزارت مخابرات و تکنالوژی معلوماتی اداره طالبان به دویچه وله گفت که فیسبوک «پالیسی خلاف نظام امارت اسلامی را در پیش گرفته و آن را تحریم کرده است.»
صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید!
با توجه به این که نشرات انتقادی در رسانه‌های داخلی افغانستان تقریباً غیرممکن شده است، رسانه های اجتماعی به منبع محبوب معلومات برای افغان‌ها تبدیل شده است و رسانه‌های بین‌المللی نیز با استفاده از این شبکه‌ها به بخش بزرگی از کاربران افغان خود دسترسی می‌یابند.
البته این نخستین باری نیست که طالبان می‌خواهند فیسبوک را مسدود یا محدود کنند. ملا هبت‌الله آخندزاده رهبر طالبان در سال ۱۴۰۲ خورشیدی نیز خواستار محدود کردن فیسبوک شده بود.
الکوزی در مورد چرایی این تصمیم افزود: «وقتی یک حکومت یا کشور نتواند از یک پلتفورم استفاده موثر نماید، در مقابلش یک تصمیم گرفته می‌شود.»
هرچند در افغانستان به دلیل پایین بودن میزان سواد و عدم دسترسی کافی به اینترنت میزان استفاده از شبکه‌های اجتماعی در تناسب با جمعیت پایین است، اما در میان کسانی که به این شبکه‌ها دسترسی دارند، بخش عمده کاربران از فیسبوک استفاده می‌کنند. آمار سایت (StatCounter Global Stats) نشان می‌دهد که بیش از ۷۰ درصد از افغان‌های که به شبکه‌های اجتماعی دسترسی دارند از فیسبوک استفاده می‌کنند.
تصور این است که طالبان برای خفه کردن صداهای انتقادی در پی مسدود کردن فیسبوک است، چون اغلب حکومت‌های خودکامه برای جلوگیری از نشر حقایق در پی کنترول یا مسدود کردن رسانه‌ها هستند.
آیا با سانسور اینترنت مواجه هستید؟ از فیلترشکن ما استفاده کنید
اما سخنگوی وزارت مخابرات گفت مشکل این است که ادارات طالبان حتی اگر حساب‌های فیس‌بوکی شان مارک آبی هم داشته باشد، نمی‌توانند دست‌آوردهای خود را از طریق فیسبوک نشر کنند. او توضیح داد در صورتی که وزارتخانه‌ها و یا ادارات معلومات خود را از طریق فیسبوک نشر کنند، صفحات شان به حالت تعلیق درمی‌آید و یا از بین می‌رود.
سخنگوی وزارت مخابرات اداره طالبان به این اشاره کرد که فیسبوک در برخی از کشورهای همسایه نیز مسدود است و یا فیلتر می‌شود و در افغانستان نیز «هدف از محدود شدن فیسبوک این است که محتوای آن مطابق فرهنگ جامعه ما باشد که فعلاً نیست و این سبب شده که جوانان وقت شان را در این پتلفورم ضایع کنند.»
آیا طالبان به تنهایی قادر به محدود کردن فیسبوک هستند؟
هرچند در ایران و چین، دو کشور همسایه افغانستان، فیسبوک به صورت رسمی مسدود است، اما راه‌هایی برای استفاده از این شبکه‌ها، مثلاَ با استفاده از فیلترشکن، وجود دارد.
دو کشور نامبرده در عرصه فن‌آوری معلوماتی پیشقدم اند، اما آیا اداره طالبان تکنولوژی و نیروی متخصص برای تطبیق این طرح را در اختیار دارد؟
سخنگوی وزارت مخابرات اداره طالبان گفت «کادرهای ورزیده» فعلاً در افغانستان هستند و این کادرها با استفاده از تکنولوژی موجود قادر به محدود کردن فیسبوک هستند.
مرتبط: مجازات به خاطر نشر مطالب انتقادی از طالبان در شبکه‌های مجازی؟
الکوزی در مورد چگونگی محدود ساختن فیسبوک جزئیات نداد و گفت: «در صورتی که وزارت مخابرات بخواهد، انجنیران و کادرهای خود وزارت این کار را انجام می‌دهند.»
اما یک متخصص افغان که از سال ۲۰۱۶ بدینسو در آلمان در رشته انجینیری مخابرات و هوش مصنوعی تحقیق و تدریس می‌کند، به دویچه وله گفت: «احتمال این که طالبان خود بتوانند این کار را انجام دهند بسیار کم است.»
این کارشناس که به دلیل مسایل امنیتی نخواست نامش در گزارش ذکر شود، افزود: «اما اداره طالبان به کمک کشورهای پیشرفته مانند چین می‌تواند فیسبوک را مسدود و یا فیلتر کند.»
مطالب ویدیویی را در صفحه یوتیوب ما ببینید!
علاوه بر این، حکومت جمهوری اسلامی ایران که سابقه طولانی در سانسور و فیلتر کردن شبکه‌ها و منابع خبری خارجی دارد، نیز با طالبان میانه خوبی دارد و مقام‌های دو کشور در گذشته به تکرار از همکاری به شمول عرصه رسانه سخن گفته اند.