آینده رسانههای افغانستان بعد از کاهش کمک های بین المللی

فعلاً عرصه رسانه یی افغانستان که دست آورد بی سابقه در این کشور است، از کمک های جامعه جهانی بهره می برد و تصور بر این است که بعد از خروج نیروهای بین المللی از افغانستان، کمک های ملکی بین المللی نیز کاهش خواهد یافت.

نهادهای حامی رسانه های آزاد می گویند در ده سال گذشته بیشتر رسانه ها با تمویل مالی کشورها و موسسات بین المللی فعالیت کرده اند و با قطع این کمک ها، فعالیت های رسانه یی نیز محدود خواهند شد.

شاه حسین مرتضوی، یک تن از روزنامه نگاران افغان، کاهش بودجه رسانه ها را چالش اصلی فرا راه آزادی بیان پس از سال 2014 عنوان می کند.

مرتضوی گفت: «با کاهش کمک های جهانی شما شاهد مرگ رسانه ها خواهید بود. این شاید یک خبر تلخ و ناگوار باشد اما خوب است که در فرصت باقی مانده دو ساله ما تلاش کنیم تا راه دیگری را برای استقلالیت مالی این رسانه ها جستجو کنیم».

وابستگی رسانه ها

در حال حاضر رسانه های افغانستان توسط کشورها و موسسات بین المللی، کشورهای همسایه، احزاب و اگر جای شان کاملاً خالی نباشد، بسیار انگشت شمار هستند. گفته می شود موفق ترین رسانه های تصویری، فقط می توانند بخش زیادی از مصارف شان را تامین کنند.

فعالان رسانه یی می گویند وابستگی شدید برخی از رسانه ها با کشورهای همسایه در بعضی موارد امنیت ملی افغانستان را با تهدید مواجه می کند.

صدیق الله توحیدی، مسوول دیده بان رسانه ها در موسسه «نی» می گوید وابستگی بعضی از رسانه ها با کشورهای همسایه افغانستان تاثیرات عمیقی بر سیاست و فرهنگ در افغانستان خواهد گذاشت.

توحیدی می گوید: «وقتی این رسانه ها را تماشا می کنیم فکر می کنیم تلویزیونی را در تهران تماشا می کنیم و یا روزنامه ای را در پشاور پاکستان می خوانیم».

آقای مرتضوی تاثیرپذیری رسانه ها از فرهنگ و سیاست کشورهای همسایه را به «باغ وحش» رسانه ها تشبیه کرد و گفت نشرات رسانه ها مستقیما وابسته به بودجه ای است که از کشورهای مختلف به دست می آورند.

مرتضوی می گوید: «نبود بودجه برای رسانه ها سبب می شود که بعضی از رسانه ها برای ادامه کار شان به کشورهای همسایه و فراتر از آن پناه ببرند».

در ده سال گذشته شماری از رهبران جهادی نیز دست به ایجاد تلویزیون و رادیو زده اند. نهادهای رسانه یی می گویند این رسانه ها بیشتر حافظ منافع اشخاص هستند و در برخی از رسانه ها حتا باوری به حقوق بشر و آزادی بیان وجود ندارد.

آقای مرتضوی در مورد این گونه رسانه ها می گوید: «این رسانه ها که متاثر از رهبران جهادی اند، به بسیاری از ارزش های حقوق بشری باورمند نیستند و این می تواند کار رسانه یی را زیر سوال ببرد».

در همین حال شماری از فعالان زن می گویند نبود زنان در پست های تصمیم گیرنده در رسانه ها سبب شده تا زنان افغان کمتر از مزایای این رسانه ها استفاده کنند.

صبرینا ثاقب، یکی از فعالان حقوق زن می گوید: «جای تاسف این است که در رسانه های افغانستان زنان به عنوان صاحبان و مدیر مسوولان دیده نمی شوند. به همین دلیل است که به مشکلات زنان در رسانه ها کمتر پرداخته می شود».

گزارشگر: حسین سیرت، کابل

ویراستار: عارف فرهمند