اتحادیه اروپا خواهان همکاری نزدیکتر با ایران است

این تاحال بزرگترین و برجسته ترین هیئت اتحادیه اروپا از زمان عقد توافقنامه اتمی با ایران است که از تهران بازدید می کند. موضوع بازدید این است که چگونه می تواند روابط بین اتحادیه اروپا و ایران بیشتر عادی گردد؟

بخش های احتمالی همکاری ها با ایران، تجارت، انرژی، محیط زیست،آموزش و علوم عنوان گردیده اند. نه تنها فریدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا بلکه شش کمیسار دیگر اتحادیه اروپا، از جمله میگول آریاس کنیتی کمیسار امور انرژی نیز مذاکراتی را انجام می دهند. بر اساس گزارش ها، قرار است منیتی آغاز فعالیت چندین پروژه مشترک اروپایی و ایرانی را در بخش انرژی اعلام نماید.

موجودیت موانع زیاد سر راه سرمایه گذاری های خارجی

صادق زیبا کلام به این دیدار روز های شنبه و یکشنبه خوش بینی محتطانه دارد. به گفته این دانشمند اصلاح طلب علوم سیاسی د انشگاه آزاد تهران، "طیف گسترده ای از همکاری میان ایران و غرب وجود دارد، به خصوص از لحاظ اقتصادی". با وجود آنکه یک بخش از تحریم ها علیه ایران پس از توافقنامه اتمی در سال گذشته، در این میان لغو شده است، اما او می گوید که "سرمایه گذاری های قابل توجهی تا کنون نه در بخش مهم انرژی در ایران و نه هم در بخش های دیگر اقتصادی، ازجمله در بخش های پتروشیمی و یامخابرات وجود داشته است."

به قول زیبا کلام، از دیدگاه اقتصادی ایران سریعا به سرمایه گذاری های خارجی نیاز دارد. او در ادامه می گوید که "موضوع بر سر پول است، ولی مهمتر از همه فن آوری می باشد". این دانشمند علوم سیاسی می گوید که بسیاری از شرکت ها، ازجمله شرکت های آلمانی در حال حاضر ابراز علاقمندی به سرمایگذاری در ایران کرده اند. ولی هنوز موانع زیادی وجود دارد.

اول اینکه، اقتصاد ایران تحت کنترول شدید دولت قرار دارد. دوم اینکه نهاد های قانونی ایران مستقل نیستند، چیزیکه سرمایه گذاران خارجی را نا مطمئن می سازد. علاوه برآن فساد گسترده در کشور باعث ترس بیشتر سرمایگداران می گردد. همچنان آینده انکشاف سیاسی این کشور نامعلوم است. زیبا کلام همچنین می گوید که "نیروهای میانه رو خواهان همکاری نزدیک با غرب اند. تندروان مانع هرگونه تلاش به خاطر عادی شدن این روابط می باشند."

نا همخوانی های دیپلوماتیک

این دیدار برای ایجاد روابط حسنه بیشتر میان بروکسل و تهران در نظر گرفته شده است، ولی در حالی صورت می گیرد که میان اتحادیه اروپا و ایران تفاوت های قابل توجهی وجود دارد. به عنوان مثال، مواضع مختلف اتحادیه اروپا و ایران در قبال سوریه. اتحادیه اروپا هیچ راه حل جنگ سوریه را با اسد نمی بیند. ایران برخلاف، از رژیم اسد پشتیبانی نظامی می کند. درگیری های سوریه و همچنان وضعیت در یمن نیز موضوعات مذاکره خواهند بود. علاوه برآن هنوز هم اختلافات به دلیل یک تعداد آزمایش های راکتی وجود دارد که ایران آن را در اوایل ماه مارچ انجام داده بود.

چند هفته بعد، همراه با آلمان، فرانسه و بریتانیا، سه کشور پشرو صنعتی اتحادیه اروپا نامه ای را در این زمینه به شورای امنیت ملل متحد ارسال کردند. در این نامه گفته شده است که ایران با این آزمایش، توافق هسته ای را نقض کرده است. فریدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا البته با این ابراز نظر مخالفت کرده است. همچنان شورای امنیت ملل متحد هم در نهایت هیچ اقدامی در این زمینه انجام نداده است.

از سر گرفتن گفتگوها در قبال وضعیت حقوق بشر؟

نقطه سومی مورد مناقشه وضعیت حقوق بشر در ایران است. در اوایل ماه اپریل سازمان عفو بین الملل حقوق بشر، گزارش سال 2015 در قبال اعدام ها و اجرای احکام اعدام را منتشر ساخت. مانند سال های قبل، ایران در این سال هم تعداد زیادی را اعدام کرده است. در آغاز هفته میلادی، اتحادیه اروپا یک بخش تحریم های باقیمانده علیه ایران را به دلیل ادامه نقض حقوق بشر در این کشور، با صراحت تمدید کرد. عبدالکریم لاهیجی رئیس فدراسیون بین المللی حقوق بشر ابراز داشت که "وضعیت حقوق بشر در ایران هنوز هم مخاطره آمیز است و در ماه های اخیر هنوز هم بد تر شده است." او در ادامه گفته است که سازمان وی، به مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در آستانه سفرش نامه ای را هم در این ارتباط نوشته است. لاهیجی گفت که "در این نامه ما از خانم موگرینی تقاضا می کنیم که در مذاکرات اش همچنان وضعیت زندانیان سیاسی، زندانیان منتقد رژیم، فعالان حقوق بشر و خبر نگاران را در نظر بگیرد. "وی در ادامه گفته است که "ما از وی خواستیم تا از همه نیروی خویش کار بگیرد تا ایران را وادار به پایان دادن سیاست های سرکوبگرایانه اش بسازد."

هیئت اتحادیه اروپا در واقع در بازدید اش همچنان امکاناتی را مطرح خواهد ساخت که گفتگوی مسأیل مربوط به حقوق بشر با ایران، که بیش از ده سال به این سو به حالت تعلیق درآمده است، دوباره به دوران بیافتند. بروکسل و تهران میان سال های 2002 و 2004 یک ابتکار عملی را راه اندازی کردند. با این حال، ریاست شورای اتحادیه اروپا نتایج این گفتگو ها را نا امید کننده خوانده بود. ایران پس از تشدید در مناقشه اتمی سال 2005 که در نتیجه آن نیز ملل متحد و اتحادیه اروپا تحریم های بین المللی را علیه ایران وضع نمودند، دیگر علاقمند ادامه مذاکرات نبود. در این میان از ایران اظهارات آشتی جویانه به گوش می رسد. محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ایران قبلاً در ماه مارچ آمادگی کامل تهران را اعلام کرد، که در مذاکرات، موضوع حقوق بشر را دوباره مطرح خواهد ساخت.بر اساس