اجلاس سران جامعه عرب؛ تمرکز روی وضعیت بیت‌المقدس

این اجلاس به دلایل متعدد به بیت المقدس مسما شده است. در پایان سال گذشته میلادی، دونالد ترامپ، رئیس جمهور ایالات متحده امریکا، اعلام کرد که سفارت کشورش را از تل ابیب به بیت المقدس انتقال می دهد. همچنین ترامپ بیت المقدس را به عنوان پایتخت اسرائیل به رسمیت شناخت. این کار ترامپ منجر به بروز اعتراضات جهان عرب، مسلمانان و مسیحیان شد. برای مسیحیان نیز بیت المقدس یک شهر مقدس است. از آنجایی که بسیاری کشورهای عربی با ایالات متحده امریکا رابطه خوبی دارند، این اقدام ترامپ بر رهبران کشورهای عربی فشار وارد کرد؛ حتی گفته می‌شد که این رهبران کشورهای عربی به شکلی در این تصمیم ترامپ دست دارند. اکنون شاه سلمان، میزبان این نشست در الدمام وعده داد که فلسطینیان را ۱۵۰ میلیون دالر کمک می کند. این کار شاه سلمان بیشتر یک عمل نمادین برای اعلام همبستگی است.

در این نشست، نماینده اتحادیه اروپا نیز شرکت داشت. فدریکا موگرینی، نماینده سیاست خارجی اتحادیه اروپا، در شهر الدمام در شرق عربستان سعودی سخنرانی داشت. او گفت که کشورهای عضو اتحادیه اروپا با تصمیم رئیس جمهور دونالد ترامپ مبنی بر به رسمیت شناختن بیت المقدس به عنوان پایتخت اسرائیل، مخالفت می کنند. او گفت: «اتحادیه اروپا هنوز هم می خواهد از طریق مذاکرات، در هماهنگی با ایالات متحده امریکا، روسیه، کشورهای دخیل دیگر و کشورهای عربی برای دستیابی به راه حل دو دولت تلاش هایش را ادامه می دهد. ما اروپایی ها همچنان مانند اعراب علاقه مند به حفظ وضعیت ویژه بیت المقدس هستیم. تنها راه حل ممکن، راه حل ایجاد دو دولت است؛ و بیت المقدس شرقی تبدیل به پایتخت یک کشور فلسطینی شود.»

رهبران عرب در قبال موضوع بیت المقدس وحدت نظر شان را نشان دادند و گفتند که بیت المقدس متعلق به همه است. اما رهبران عرب در مورد مسایل دیگر منطقه یی اختلاف نظر دارند. به عنوان مثال، در مورد سوریه: حکومت عراق، طرفدار رئیس جمهور بشار الاسد است؛ عربستان سعودی می خواهد رژیم اسد سقوط کند. اما با این همه، دبیر کل اتحادیه عرب خشونت در سوریه و هفت سال جنگ در این کشور را محکوم کرد.

جنگ یمن دیگر بحران کشورهای عربی است. در یمن یک اتحاد از حکومت‌های سنی مذهب تحت رهبری عربستان سعودی علیه شورشیان حوثی مبارزه می کنند. جنگ در سومین سال خود است و پایانی هنوز در چشمرس نیست. عوامل بین المللی و منطقه ای برای وضعیت حاکم در سوریه و یمن مقصر عنوان می شوند. شاه سلمان، میزبان امسال اجلاس جامعه عرب، در قبال این امر مشخص تر صحبت کرده و گفت: «ما در برابر خطر رفتار ایران در منطقه هشدار می دهیم. این اصول حقوق بین الملل را نقض می کند و مخالف اخلاق و قوانین همسایگی است. ما از جامعه جهانی می خواهیم که در این ارتباط با هم مشترکا کار کنیم.»

این امر که رهبران عرب در بحران ها و جنگ ها در منطقه شریک اند، حداقل به طور عمومی موضوع بحث این اجلاس نبود. با این حال، این امر همچنین می تواند تصویر وحدت جهان عرب را مکدر گرداند.

nka, af ( Blaschke Bjِrn)