کاسه صبر امریکا در برابر پاکستان لبریز شده است؟

دویچه وله: آیا بالاخره حکومت ایالات متحد امریکا در برابر پاکستان سیاست شدیدی در پیش خواهد گرفت؟

کوگلمن: مسلماً روی دست گرفتن یک سیاست شدیدتر زیاد امکان دارد. هرگاه اداره ای در ایالات متحد امریکا باشد که سیاست شدیدی در برابر پاکستان اتخاذ نماید، آن اداره، اداره ترامپ است. ترامپ موضع بسیار شدیدی در برابر تروریسم گرفته و گفته است که تروریسم در هرجا و به هر شکلی که باشد، باید نابود گردد. بنابراین به نظر می رسد که در برابر سیاست پاکستان دایر بر این که به پیگرد برخی تروریست ها بپردازد و برخی دیگر را اجازه بدهد، هیچ گونه تحملی ندارد.

گمانه زنیهائی وجود دارد که ایالات متحد امریکا شاید جنگ با هواپیماهای بی سرنشین را توسعه داده  و کمک های مالی به پاکستان را کاهش دهد. منتقدان بسیار شدید پاکستان معتقد اند که حکومت ایالات متحد امریکا موقعیت پاکستان را به مثابه شریک بزرگ غیرعضو ناتو باید باطل سازد و حتا آن کشور را به مثابه دولت حامی تروریسم اعلام نماید. این سیاست های نهایت شدید شاید در گزینه های سیاسی وجود داشته باشند، اگرچه از نگاه من کاهش کمک ها و حملات با هواپیماهای بدون سرنشین احتمال بیشتر دارند.

دویچه وله: آیا شما فکر می کنید که اداره ترامپ پاکستان را مجبور گرداند تا علیه شبکه حقانی و سایر سازمان های اسلامگرائی دست به عمل بزند که واشنگتن آن ها را تهدیدی برای منافعش می شمارد؟

کوگلمن: من مطمئن نیستیم که آن ها چنین بکنند. دستگاه نظامی پاکستان در حقیقت در برابر سیاست فشار بیشتر و امتیاز کمتر واشنگتن گروه های شورشی مانند حقانی و لشکر طیبه را بیشتر و تنگ تر در آغوش خواهد گرفت.

دویچه وله: هرگاه ایالات متحد امریکا موقعیت پاکستان را به مثابه متحد بزرگ غیر عضو ناتو در جنگ علیه ترور باطل کند، این امر چه تاثیری بر اوضاع در افغانستان خواهد داشت؟

کوگلمن: مسلماً این برای اردوی پاکستان کاملاً ویرانگر خواهد بود، زیرا احتمالاً معنای آن کاهش عظیم کمک های نظامی و فروش تسلیحات خواهد بود. پاکستان می تواند به بذل و بخشش های کشورهای دیگری مانند چین و عربستان سعودی وابسته گردد. اما اسلام آباد واقعاً به حمایت های نظامی ارزش قایل است که از واشنگتن در طی سال های متمادی به دست می آورد. ابطال موقعیت پاکستان به مثابه یک شریک غیر عضو ناتو، این کمک ها را در معرض شک و تردید قرار می دهد و موجب نگرانی شمار بسیار اندکی در دستگاه امنیتی پاکستان می گردد.

با اینهم در مورد این سوال که آیا ایالات متحد امریکا واقعاً یک تغییر قطعی در سیاست خود به عمل می آورد، به صراحت می گویم که من غیر محتمل می دانم، دست کم به طور عاجل یا در میان مدت. ایالات متحد امریکا به حفظ نیروهایش در افغانستان ادامه می دهد و در حقیقت اداره ترامپ آماده اعزام نیروهای بیشتر است. تا زمانی که ایالات متحد امریکا در افغانستان سرباز داشته باشد، مجبور است که به پاکستان وابسته باشد تا راهی برای نیروهای امریکائی به افغانستان تامین نماید. اتخاذ یک سیاست شدیدتر علیه پاکستان احتمالاً پاکستان را بر خواهد انگیخت تا این راه اکمالاتی را ببندد و امریکا را مجبور گرداند تا از راه های بیشتر غیر مستقیم و گرانتر استفاده نماید. این امر می تواند تلاش های جنگی ایالات متحد امریکا در افغانستان را نسبت به گذشته با مشکلات بیشتر مواجه گرداند.

پاکستان به دلیل موقعیت جغرافیائی و مناسبات جبوپولتیکی اش مهم است. در این امر شکی وجود ندارد. با توجه به همسرحد بودن پاکستان با افغانستان که ایالات متحد امریکا طولانی ترین جنگش را در آنجا به پیش می برد و با در نظر  داشت روابط پاکستان با چین، این ابر قدرت آینده، و روابط فزاینده اسلام آباد با خطرناک ترین قدرت تجدید نظر طلب جهان یعنی روسیه، دیگر راهی وجود ندارد که ایالات متحد امریکا پاکستان را غیر مهم بشمارد.

ویچه وله: هرگاه پاکستان توسط اداره ترامپ در سه کنجی (ناگزیری) قرار داده شود، می تواند تمایل بیشتر به سوی چین و روسیه پیدا کند؟

گوگلمان: مسلماً، شدیدتر شدن سیاست ایالات متحد امریکا، پاکستان را عمیق تر به آغوش چین و روسیه می راند. اما من فکر نمی کنم که ما نباید در قسمت این خطر مبالغه کنیم. به یک دلیل و آن اینکه پاکستان قبلاً  با روسیه و مخصوصاً چین نزدیک تر شده است. این به یک دلیل است و آن اینکه منافع و اهداف روسیه و به خصوص چین در حال حاضر نزدیک تر از منافع و اهداف ایالات متحد امریکا با پاکستان می باشد. هم روسیه و هم چین هردو یک افغانستان با ثبات می خواهند. آن ها کدام علاقه ای به حاکمیت طالبان ندارند. البته پاکستان روابط عظیمی با طالبان دارد و ادعا می شود که از یک افغانستان بی ثبات سود می برد و این امر با تلاش های هند برای داشتن یک حضور عمیق در افغانستان پیچیده تر می شود.

مایکل کوگلمن یک عضو ارشد بخش جنوب و جنوب شرق آسیا در موسسه پژوهشی وودرو ویلسن مقیم واشنگتن می باشد.

مصاحبه کننده: عاصم سلیم/ ر. ر.