ازدواج کودکان پناهجو چالش جدی برای کشورهای میزبان

با هجوم سیلی از مهاجران از سال ۲۰۱۵ به این طرف، تعداد زیادی دختران نیز وارد آلمان شده اند که قبل از رسیدن به سن قانونی به شوهر داده شده اند. بر بنیاد یافته های روزنامه "ولت ام زونتاگ" این رقم در ایالت های مختلف آلمان به ۱۰۰۰ تن رسیده است. این گونه افراد با رسیدن به آلمان، با چالش های گوناگون مواجه می شوند. چنان که بر بنیاد قوانین این کشور، رفتن به مکتب حداقل تا رسیدن به سن شانزده سالگی به گونه جبری می باشد. این در حالی است که برای دختران نابالغ ازدواج شده، مسئولیت های بیشتر امور منزل و سرپرستی از کودکان محول می شود. به همین دلیل، آنان نمی توانند از این امر پیروی کنند.

با این حال سوزان شورتر، مسئول مرکز تحقیقاتی "گلوبل اسلام" در فرانکفورت می گوید که دولت آلمان نمی تواند به چنین موارد رسیدگی نموده و انطباق فرهنگی این دختران نیز با دشواری های بیشتر مواجه خواهد شد.

افزون بر این، حضور ده ها دختر نابالغ ازدواج شده در آلمان، مددکاران اجتماعی این کشور را نیز با ابعاد تازه مشکلات مواجه کرده است. در تازه ترین مورد، سازمان حمایت از جوانان شهر بومبرگ، ازدواج یک دختر پانزده ساله را با پسر کاکایش که 21 سال عمر داشت، نپذیرفت. در پی آن، این دختر از پسر جدا شده تحت سرپرستی بخش کودکان زیر سن قرار گرفت. محکمه آن شهر این اقدام را مورد تایید قرار نداده و تلاش سازمان جوانان به دادگاه استیناف نیز دستاوردی را در پی نداشته است. دادگاه بومبرگ فیصله ای را صادر نمود که انتخاب خود دختر در این خصوص مطرح بوده، که برای پیشبرد زندگی کجا را می پسندد. حکم دادگاه بر استناد بر این واقعیت استوار بود یعنی این دو جوان از ترکیه با عبور از مسیر طولانی بالقان خود را به آلمان رسانیده اند، باهم پیوند نزدیکی داشته و هیچ مدرک دال بر ازدواج اجباری آنان در دسترس قرار ندارد.

حالا در برابر قانون ازدواج آلمان دو سوال اساسی مطرح می شود: آیا محکمه آلمان حکمی را مبنی بر جدایی این دو جوان تا رسیدن دختر به سن قانونی را صادر نماید؟ یا این که با پذیرفتن استثنا در این خصوص، راه را برای پذیرش ازدواج کودکان تحت عناوین مختلف باز خواهد کرد؟

قرار است روز پنجم سپتمبر سال جاری وزرای عدلیه ایالت های آلمان گرد یک میز نشسته و روی ازدواج های کودکان در آلمان به بحث و گفتگو بپردازند. بخش اساسی گفتگوی این مقامات را تبادل نظر روی چگونگی برخورد با قوانین ازدواج کشورهایی در حال حاضر اتباع آن به عنوان پناهجو وارد آلمان شده اند، تشکیل خواهد داد.

از سویی هم جناح های سیاسی در آلمان مصمم اند که خط فاصل عبور ناپذیری را در برابر ازدواج کودکان ترسیم کنند. فراکسیون احزاب متحد پارلمان آلمان با صدور بیانیه ای گفته اند که "جای یک دختر پانزده ساله در مکتب است، نه زندگی زناشویی". در بخشی از این بیانیه آمده است که "سلامت کودکان و برابری حقوق زن و مرد از ارزش های اساسی جامعه بوده که تحت هیچ عنوان با ازدواج کودکان سازگار نیست".

از جانب دیگر در بیشتر کشورهای اسلامی ازدواج خانوادگی در میان فرزندان کاکا، عمه، خاله و دیگر نزدیکان یک امر معمول بوده است، روشی که آلمان آن را غیر قانونی می داند. مسئول مرکز تحقیقاتی "گلوبل اسلام" می گوید که نباید ازدواج های این چنینی در آلمان پذیرفته شده و به باور او، زنان با چنین پیوندها در معرض نقض حقوقی بیشتر قرار گرفته و امر طلاق را نیز دشوار خواهد کرد. سوزان شروتر دلیل می آورد که در خانواده های بزرگ، اراده آنان بر سرنوشت یک خانم فایق آمده و این حالت سبب پامال شدن حقوقش نیز خواهد شد.

قانون ازدواج در برخی کشورهای اروپایی

در اسپانیا قانون ازدواج از ۱۴ به ۱۶ سالگی در سال ۲۰۱۵ بالا برده شد. از سویی هم سن برقراری روابط جنسی دختران از سیزده سال به شانزده سالگی در این کشور نیز ارتقا یافت. در سال گذشته، رقم ازدواج افراد زیر سن در کشورهای اروپای جنوبی کاهش چشمگیر داشت. در سال ۲۰۱۵ تنها پنج مورد ازدواج پایین تر از ۱۶ سال در اسپانیا به ثبت رسید در حالی که در چهارده سال پیش این آمار به ۳۶۵ رسیده بود.

از سال ۲۰۰۶ به این طرف، باید هر دو طرف به سن هجده سالگی رسیده باشند. در حالی که پیش از آن ازدواج در سن پانزده سالگی مجاز بود. در ایرلند قانون ازدواج برای مردان اجازه می دهد با رسیدن به سن هجده ازدواج کنند. اما بر بنیاد قوانین این کشور هر دو طرف حداقل باید به سن شانزده سالگی رسیده باشند.

پیش از این در دنمارک نیز عقد دو طرف اتباع خارجی با تمام کردن سن چهارده سالگی مورد پذیرش قرار می گرفت. اما در این اواخر، این کشور افرادی که پایین تر از هجده سال ازدواج شده، از هم دیگر جدا ساخته شده و در محلات مختلف تحت مراقبت گرفته می شوند.

سویدن در نظر دارد، با اتکا به خواهش و علاقه افراد زیر سن که کدام محل را برای پیشبرد زندگی خود انتخاب می کنند، اقدامات بعدی را روی دست گیرد.

در اروپای مرکزی و شرقی بر بنیاد قوانین باید به سن بلوغ رسیده باشند. در جمهوری چک و سلواکیا هنوز هیچ سن قانونی برای ازدواج مطرح نشده است. اما در بیشتر این کشورها به گونه استثنایی با رسیدن به سن شانزده سالگی، نوجوانان می توانند ازدواج کنند. در روسیه سن ازدواج با رسیدن به هجده سالگی آغاز می شود.

در بخش هایی از یونان، دختران مسلمان اجازه دارند که با رسیدن به ده سالگی شوهر بگیرند.

قانون کلیسای کاتولیک معتقد است که دختران می توانند با رسیدن به چهارده سالگی و مردان در سن شانزده سالگی ازدواج کنند.