امضای قرارداد کاسا 1000 به تعویق افتاد

کاسا یک هزار پروژه ای است که با تطبیق آن یک هزار میگاوات برق تاجیکستان و قرغیزستان، از طریق خاک افغانستان به پاکستان انتقال داده شود. مسوولان شرکت برق افغانستان «برشنا» می گویند قرار است این قرارداد با دو هفته تاخیر در ماه سپتامبر امضا شود.

در صورت تطبیق این پروژه 1300 میگاوات برق وارد افغانستان خواهد شد. از این مقدار برق یک هزار میگاوات آن به پاکستان انتقال داده می شود و 300 میگاوات برق دیگر در افغانستان به مصرف خواهد رسید.

میرویس عالمی رئیس تجارتی شرکت بریشنا روز یک شنبه 26 اسد 1393 در یک کنفرانس خبری در کابل گفت: «اسناد تجارتی این پروژه آماده امضا است. قرار بود در ماه آگست ما آن را امضا کنیم ولی به نسبت مشکلات سیاسی که پاکستان داشت آن ها نتوانستند در این سفر اشتراک کنند و این قرارداد تا هفته اول ما سپتامبر به تعویق افتاد.»

کاسا 1000 نخستین پروژه ای است که راه تجارت انرژی بین آسیاسی میانه و آسیای جنوبی را از طریق افغانستان هموار می کند. افغانستان امیدوار است که این پروژه آغازی برای پروژه های بزرگ تر دیگر بین آسیای مرکزی و آسیای جنوبی باشد.

کیبلی که این مقدار برق را انتقال می دهد از مسیر شیرخان بندر ولایت کندز به ولایت بغلان و سپس از طریق ولایت پنجشیر با عبور از ولایات شرقی افغانستان به پاکستان می رسد.

قرار است افغانستان سالانه 35 تا 40 میلیون دالر به خاطر ترانزیت این مقدار انرژی به دست آورد. تاجیکستان تنها می تواند 5 ماه در یک سال به پاکستان برق دهد. افغانستان تلاش دارد تا در سایر ماه های سال، برق وارداتی کشورهای ازبکستان و ترکمنستان را به پاکستان انتقال دهد و حق ترانزیت بیشتری به دست آورد.

عالمی گفت که یکی از دلایل تاخیر در امضای قرارداد، تلاش کشورهای مرتبط با این پروژه برای گرفتن امتیازهای بیشتر است: «ما باید امکانات داشته باشیم که برق ترکمنستان را به پاکستان بدهیم، برق ازبکستان را هم به پاکستان بدهیم و [حق] ترانزیت بگیریم. این چیز را بر آن ها قبولانده ایم. دلیل تاخیر هم همین است. هرچهار کشور کوشش می کنند که منافع خود را داشته باشد.»

ناامنی مانع اصلی پروژه های برق

حدود 80 درصد برق افغانستان وارداتی است و از کشورهای، تاجیکستان، ازبکستان و ترکمنستان وارد می شود. تنها 20 درصد انرژی برق این کشور از بندهای برق در داخل افغانستان به دست می آید.

در حال حاضر کار ساخت بندهای مچلغو در پکتیا، کمال خان در نیمروز و سلما در هرات جریان دارد. اما ساخت این بندها به دلیل ناامنی ها بسیار وقت گیر و پرهزینه است.

آقای عالمی گفت ناامنی و تهدیدهای امنیتی بزرگترین مانع در برابر ساخت این بندها است: «مهم ترین موضوع برای تاخیر پروژه های ما ناامنی است که اکثرراً در بندهایی مسل مچلغو و بندهایی که دولت افغانستان برای آن بودجه تخصیص داده، در آن جاها ناامنی است متاسفانه.»

مسوولان شرکت بریشنا می گویند کیبلی که برق کجکی را به شهر لشکرگاه می رساند تنها در سال 1392 در نتیجه ناامنی ها و حملات طالبان بیش از 2000 بار قطع شده است.

افغانستان تصمیم دارد تا 300 میگاوات برق دیگر نیز از ازبکستان خریداری کند. این مقدار برق قرار است از کابل به غزنی، زابل و قندهار و ولایات جنوبی انتقال یابد.