اوباما، گیر مانده در میان ملاها و سناتورها

جیمز فیلیپس از مرکز تحقیقاتی محافظه کار "بنیاد هریتچ" در واشنگتن می گوید خاور میانه از ناحیۀ برنامۀ اتومی ایران خود را در خطر می بیند. این کارشناس امور خاور میانه می افزاید:«در مذاکرات اتومی با ایران مسأله تنها بر سر امنیت ایالات متحدۀ امریکا نیست. امنیت متحدان ایالات متحدۀ امریکا، مثل اسراییل، عربستان سعودی و کشورهای عضو شورای همکاری حوزۀ خلیج نیز مطرح بحث است. متحدان ما زیر سایۀ راکت های بالستیک ایران قرار دارند. اگر ایران با سلاح اتومی مجهز گردد، یک مسابقۀ بزرگ تسلیحاتی آغاز خواهد شد».

به قول فیلیپس به ویژه اسراییل با برنامۀ اتومی ایران موجودیت خود را در خطر می بیند. اما در مذاکرات میان ایران و گروه "پنج جمع یک"، یعنی چین، فرانسه، روسیه، بریتانیا و ایالات متحدۀ امریکا به علاوۀ آلمان، تا کنون هیچ توافقی رونما نشده است. مشکل‌ترین سؤال ها در این مذاکرات این است که تعزیرات علیه ایران چه وقت لغو می گردند و یا اینکه به چه تعداد سانتریفوژها برای غنی سازی یورانیم در برنامۀ هسته یی ایران اجازه داده شود. برای حل این سؤال ها زمان زیادی باقی نمانده است. امروز دوشنبه مهلت مذاکرات به پایان می رسد، و برای رسیدن به یک توافق تردید فزاینده وجود دارد.

کانگرس امریکا خواهان وضع تعزیرات جدید است

با توجه به این وضعیت، دو گزینۀ دیگر باقی می ماند: یکی اینکه مذاکرات کاملاً قطع گردیده و یا تمدید شود، که با درنظرداشت تلاش های که تا حال صورت گرفته است، کارشناسان تمدید آن را احتمال می دهند.

اما از سوی دیگر مقاومت در کانگرس در واشنگتن افزایش می یابد. منتقدان این مذاکرات نگران آن اند که ایالات متحدۀ امریکا مبادا در نتیجۀ فشار برای رسیدن به یک موفقیت، مجبور گردد که نتایج نه چندان مطلوبی را هم بپذیرد.

به گفتۀ فیلیپس هم جمهوری خواهان و هم دموکرات ها در کانگرس به این باور اند که برخورد حکومت واشنگتن در برابر ایران به اندازۀ کافی شدید نیست. کسانی که در کانگرس به این مسأله شکاک اند، حتی خواستار وضع تعزیرات جدید اند تا به این ترتیب فشار بالای ایران بیشتر گردد. فیلیپس می گوید اگر مذاکرات تمدید شود، آنگاه کانگرس در این مسأله بسیار فعالتر خواهد شد.

بسیاری از دموکرات ها نیز تردید دارند

در آغاز همین سال روان میلادی 15 عضو سنای امریکا از جناح دموکرات ها پیش نویسی را برای تعزیرات جدید علیه ایران به امضاء رساندند. در آن زمان هاری رید رهبر دموکرات ها، كه آن وقت اکثریت را در مجلس سنا داشتند، توانست مانع یک رأیگیری در این مورد شود. اما پس از آنکه جمهوری خواهان در انتخابات اکثریت را در مجلس سنا نیز کسب کردند، جناح رئیس جمهور اوباما در این مجلس ضعیف تر شده است.

میچ مک کانل جانشین رید از جناح جمهوریخواه در هفته های اخیر از تشدید تعزیرات علیه ایران سخن گفته است. اینکه اوباما بتواند در این رابطه در کانگرس طرفداران بیشتر کسب کند، کمتر احتمال داده می شود. شرط رسیدن به توافق با ایران لغو تعزیرات است، نه تشدید آن، و برای این کار اوباما به موافقت مجلس سنا و مجلس نمایندگان نیاز دارد، که در آنجا نیز جمهوریخواهان اکثریت را دارند. اگر اوباما نتواند رأی این دو مجلس را به دست بیاورد، آنگاه از صلاحیت ویژۀ ریاست جمهوری خود کار خواهد گرفت و تعزیرات موجود علیه ایران را موقتاً لغو خواهد کرد. در آن صورت مجلس سنا در حکومت بعدی ایالات متحدۀ امریکا می تواند دوباره این مسأله را روی دست گیرد.