بشار اسد در نقش پیروز جنگ ظاهر می‌شود

روز یکشنبه بیستم ماه روان میلادی، رئیس جمهور اسد در برابر شمار زیاد دیپلومات های کشورش سخنرانی نمود. او در این سخنرانی با اعتماد به نفس واضح ظاهر گردید. اسد در این سخنرانی ضمن موارد دیگر، همچنان تأکید کرد: "با کشورهایی که مناسبات خود را واضحاَ با تروریسم قطع نکنند، همکاری مشترک نخواهیم داشت."

این اشاره به سمت شماری زیادی از کشورها بود، به ویژه شماری از کشورهای عربی در شبه جزیره عربستان. علاوه بر آن این سخنان متوجه شماری زیادی از کشورهای اروپایی و ایالات متحده نیز بود. اسد همه این کشورها را متهم به همکاری با "تروریسم" می نماید.

اسد برای خوشبینی دلایل زیادی دارد: او این سخنرانی را درست سه روز بعد از حمله تروریستی در بارسلونا انجام داد؛ حمله ای که در آن یک جهادگرا با موتر باربری به سمت مردم راند و چهارده تن را کشت و بیش از صد تن دیگر را زخمی نمود. حملات شبیه این حمله مثل "تحفه یی" برای رئیس جمهور اسد می توانند باشند، زیرا پس از آن اسد به طور روزافزونی به عنوان یک شریک بالقوه از جانب مخالفانش نگریسته خواهد شود. اسد خطاب به دیپلومات های کشورش گفت: "در کشورهای غربی کمتر روزی بدون یک حمله تروریستی سپری می شود. این وضعیت سیاستمداران غربی را مجبور می کند تا موقف خود را در برابر سوریه تغییر دهند."

مبارزه علیه داعش از ارجحیت برخوردار است 

در حقیقت نیز از مدتی به اینسو ایالات متحده اقدامات جدیدی را در قبال سوریه روی دست گرفته است. چند هفته قبل رئیس جمهور ترامپ اعلام نمود که برنامه های «سی آی ای» در حمایت از مخالفان اسد متوقف شده اند. ترامپ با این اقدام در ارتباط به ناکامی های این سازمان واکنش نشان داد. از هزاران جنگجویی که توسط ایالات متحده آموزش دیده اند، فقط شمار محدودی شرکای قابل اعتماد بوده اند.

 توقف برنامه های استخبارات ایالات متحده در ارتباط به حمایت از مخالفان اسد، تنها علامت تغییر استراتیژی ترامپ در مقابل سوریه نبود، بلکه همزمان ترامپ با روسیه نیز نزدیکتر گردید، کشوری که از دیر زمانی یکی از حامیان اسد به شمار می رود. این درحالیست که رکس تیلرسون وزیر امور خارجه ایالات متحده در اویل ماه آگست ضمن گفتگویی با شبکه تلویزیونی "فاکس نیوز" تأکید کرد که ادامه حکومت اسد را نمی خواهند؛ با آنهم تیلرسون در همین گفتگو اظهار داشت که ایالات متحده و روسیه علایقی مشترکی دارند و آن، یعنی یک سوریه متحد و با ثبات. به گفته او چنین خواستی از دید روسیه، دست کم در درازمدت فقط در صورت موجودیت اسد در قدرت ممکن می باشد.

تغییر آهسته سیاست ایالات متحده

حکومت دونالد ترامپ در این ارتباط، مثل سلف خود بارک اوباما در تغییر سیاست در قبال سوریه به شدت با کندی عمل می کند. دلیل آن نیز روشن است؛ زیرا گروه های جهادگرا به شمول داعش و القاعده را واشنگتن به عنوان خطر جدی تلقی می کند.

مرکز تحقیقاتی محافظه کار «امریکن انترپرایز» در پروژه ای موسوم به «تهدیدهای اساسی» نوشته است: "نهضت های جهادگرا در مجموع، نه فقط به گونه انفرادی، ایالات متحده، کشورهای غربی و جوامع اسلامی را مورد تهدید قرار می دهند."

براساس گمانه زنی های این موسسه، "اروپا و ایالات متحده با حملات بی سابقه تروریستی خود را  مواجه می بینند. در برابر هیچگونه پیروزی را نمی بینیم و به ویژه اینکه پیروزی به تدریج را نیز شاهد نیستیم. حتی مخالفان مجبور به فرار نشده اند. برعکس بیشتر چنین معلوم می شود که این سیاست ها ناکام بوده باشند."

حزب الله به عنوان شریک؟   

تشخیص و نتیجه گیری های متذکره روز تا روز در واشنگتن جای پای بیشتری باز می کنند و پیامد های سیاسی واضحتر می شوند. چنانچه روزنامه اسراییلی هاآرتص نیز در اوایل ماه آگست نوشت: "با توجه به احتمال یک درگیری با جنگجویان داعش، نیروهای ویژه ایالات متحده همراه با نظامیان لبنان به تمرینات خود آغاز نمودند."

این درحالیست که نیروهای نظامی لبنان را نمی توان به وضاحت از شبه نظامیان مورد حمایت ایران، حزب الله تفکیک نمود.

در همین ارتباط، هاآرتص از قول فیصل أتانی عضو مرکز رفیق حریری در مسایل خاورمیانه نوشته است: "لبنان و همچنان حزب الله هردو در یک حوزه خاکستری "گنگ" موقعیت دارند، زیرا لبنان یک حکومت واقعی نیست و حزب الله نیز کاملاً یک گروه تروریستی خوانده نمی شود".

چنین یک پیچیدگی را ایالات متحده هم نمی تواند نادیده بگیرد. روزنامه هاآرتص در روزهای اخیر نیز از زبان حسن نصرالله رهبر حزب الله که با جملات شفافی مفهوم ائتلاف جدید را بیان داشته است نوشت: "جهان امروز از این حرکت می کند که حکومت سوریه پابرجا می ماند."

جنگ اشتباهی

با این حال، نتایج سیاسی ای که اوباما و اکنون بیشتر حکومت ترامپ از تهدیدات جهادگرایی گرفته می توانند، بحث به شدت مناقشه برانگیز است. در پژوهش انستیتوت مطالعات جنگی در ایالات متحده تأکید گردیده است که نزدیکی بیشتر با روسیه خطرناک می باشد. به ویژه انتخاب متحدین جدید می تواند مشکل ساز گردد. در این تحقیق گفته شده است: "کشورهای سنی مذهب عربی ایالات متحده را به عنوان همکار و شریک ائتلاف روسیه و ایران می دانند و شریک جنایات گذشته در برابر آنان".

در نخست چنین معلوم می شود که اسد بر کرسی قدرت باقی بماند. او مؤفق گردید که خود را به عنوان دیوار حایلی در برابر جهادگرایان نشان بدهد. اما اگر سنی ها به این نتیجه برسند که در برابر یک ائتلاف متشکل از شیعیان، روسیه و امریکا قرار دارند، جهادگرایی دوباره شعله ور می شود. بنابراین، مراکز تحقیقاتی در ایالات متحده هشدار می دهند که اگر جهادگرایی کنونی فقط مراحل اولیه تروریسم باشد، در ادامه این وضعیت با خشونت های خونین و وخامت بیشتری ظاهر خواهد شد.

کرستن کنیپ/ ن. ف.