نزدیک بینی بیشتر ناشی از اقدامات ضد کرونا

می بینید؟ شما هم همین لحظه برای خواندن این متن به یک صفحه نگاه می کنید! آیا هنوز خوب دیده می توانید و یا دید چشمان تان در این اواخر بدتر شده است؟

لاک داون یا محدودیت های شدید کرونایی، آموزش در خانه به جای مکتب و همچنان محدودیت ها برای تماس با دوستان و آشنایان در زمان پاندمی کرونا، سبب شده اند که همه ما به مراتب بیشتر از پیش به صفحات تلفون موبایل، تبلت و یا کمپیوتر نگاه کنیم. اکثریت مردم وقت بسیار زیاد خود را در خانه سپری کرده و به ندرت بیرون می روند. در نتیجه تمرکز دوامدار روی یکی از این صفحات از فاصله نزدیک، چشم انسان فاصله های دور را کمتر می بیند.

ما به فاصله های دور نگاه نمی کنیم

کمبود تحرک بیشتر روی کودکان و چشمان آنها تأثیر می گذارد. مطالعات تازه در هالند و چین نشان داده است که در نتیجه شرایط وضع شده به خاطر کرونا، نزدیک بینی به ویژه در کودکان به گونه چشمگیری افزایش یافته است. پژوهشگران این پدیده را "نزدیک بینی قرنطینه یی" عنوان کرده اند.

در چین داده های بیشتر از ۱۲۰ هزار شاگرد مکتب بین ۶ تا ۱۳ ساله نشان داده است که نزدیک بینی در سال ۲۰۲۰ به شدت افزایش یافته است. به ویژه در کودکان بین شش تا هشت ساله، نزدیک بینی سه برابر بیشتر از سال های گذشته تشخیص شده است. این مطالعه نشان داده است که قدرت بینایی این گروه سنی حدود ۰،۳ دیوپتر به جهت نزدیک بینی انکشاف یافته است.

عوامل اثر گذار

خراب تر شدن شدید بینایی در خردسالان بیشتر نگران کننده است، زیرا از آوان نوجوانی مشخص می گردد که آیا یک فرد نزدیک بین می شود و به عینک نیاز می داشته باشد، یا خیر. وقتی چشم انسان یک بار نزدیک بین شد، برای همیشه همانگونه باقی می ماند. چشمی که یک بار بزرگ شود، به حالت قبلی بر نمی گردد. نزدیک بینی معمولاً از سنین پایین، مثلاً در دوره ابتدائیه مکاتب آغاز شده و با گذشت زمان بیشتر می گردد. به هر اندازه که این مشکل زودتر شروع شود، به همان پیمانه خراب تر می شود. اگر کره چشم انسان بین سنین شش تا ده سالگی بیش از حد رشد کند، به این معناست که قدرت دور بینی خود را از دست می دهد. نزدیک بینی شدید همچنان خطر جدا شدن یا پارگی شبکیه، کتاراکت ناشی از افزایش فشار داخلی چشم و یا در نهایت کوری را افزایش می دهد.

با آموزش بهتر، چشم بدتر می شود

به قول مؤسسه تحقیقاتی مراقبت از چشم "براین هولدن ویژن"، تا اواسط قرن جاری حدود پنج میلیارد نفر، یعنی تخمیناً ۵۰ درصد جمعیت جهان، احتمالاً نزدیک بین خواهند شد. به ویژه در کشورهای صنعتی، در دهه های اخیر شمار افراد نزدیک بین به سرعت افزایش یافته است. این افزایش دوام دار به تغییر شرایط زندگی ما ربط دارد، زیرا ما به گونه فزاینده زمان کمتری را در بیرون از خانه می گذرانیم و هرچه بیشتر به صفحات تلفون های هوشمند و یا کمپیوتر نگاه می کنیم.

حتی رابطه مستقیمی میان فرصت های رو به رشد آموزشی و ضعف بینایی وجود دارد. یعنی هرچه سطح تحصیل و آموزش بالاتر باشد، خطر نزدیک بینی بیشتر است. پروفیسور داکتر نیکول ایتر، رئیس کلینیک چشم در دانشگاه مونستر می گوید: «این افزایش عمدتا به دلیل استفاده دوامدار در سنین نو جوانی از کمپیوتر های شخصی، تلفون های هوشمند و تبلت ها، و همزمان نرفتن به بیرون از خانه است.»

بیشتر از همه در قاره آسیا کودکان و نوجوانان از مشکل نزدیک بینی رنج می برند. طور مثال پس از جنگ دوم جهانی در هانکانگ، تایوان و کوریای جنوبی حدود ۲۰ تا ۳۰ درصد جوانان ۲۰ ساله نزدیک بین بودند، امروزه این رقم به بیشتر از ۸۰ درصد افزایش یافته است. در چین در حال حاضر از هر پنج جوان و نوجوان، چهار تن آنها با این مشکل روبرو اند. در برخی از کشور های آسیایی رقم افراد نزدیک بین حتی به ۹۵ درصد می رسد. اما در اروپا نیز حدود پنجاه درصد جوانان نزدیک بین اند.

روشنایی روز و فاصله گرفتن از صفحه در برابر نزدیک بینی

خطر نزدیک بینی را می توان کاهش داد، مثلاً با انصراف از تمرکز دوامدار بالای یک شی از فاصله نزدیک، صرف نظر از اینکه این شی یک صفحه تلفون موبایل باشد و یا صفحه یک کتاب جالب. فاصله چشم از این صفحات سرنوشت ساز است و انسان باید همواره نگاه خود را از اشیای نزدیک دور کرده و به فاصله های دور تر نظر بیندازد.

خطر نزدیک بینی اولتر از همه با طولانی تر ماندن در فضای آزاد کاهش می یابد، زیرا روشنایی روز از رشد بیشتر کره چشم جلوگیری می کند. شدت نور در اتاق ها به تناسب شدت روشنایی روز حدود ۲۰۰ برابر کمتر است. مطالعات انجام شده در کشور های اسکاندیناوی نشان داده اند که نزدیک بینی در فصل تاریک سال افزایش می یابد، در حالی که در فصل روشن متوقف می ماند.

نور آبی صفحات نمایشگر سبب اختلال خواب می گردد

نگاه کردن دوامدار به یک صفحه نمایشگر سبب اذیت، خستگی و خشکی به ویژه چشمان کودکان گردد. به قول دانشمندان، استفاده بیش از حد از وسایل الکترونیکی نه تنها به نزدیک بینی هرچه بیشتر منجر می شود، بلکه بر آگاهی و درک محیط اطراف نیز تأثیر می گذارد. دیدن یک تصویر به گونه مبهم و همچنان استرابیسم یا انحراف چشم می تواند پیامد آن باشد.

افزون بر این استفاده از تلفون های هوشمند در هنگام شب احتمالاً اختلالات خواب را ایجاد می کند. پروفیسور نیکول ایتر می گوید: «میزان بالای نور آبی روی صفحات نمایشگر مانع ترشح هورمون ملاتونین شده و باعث خواب آلودگی می گردد.» هرچند بسیاری از دستگاه های الکترونیک گزینه کاهش نور آبی در شب را دارند، با آنهم، به قول این پروفیسور، دو ساعت قبل از رفتن به بستر خواب، نباید به این دستگاه ها نگاه کنیم.

چشم ها به آرامش و نور نیاز دارند

به والدین توصیه می گردد که به خصوص برای کودکان شان مدت استفاده از وسایل دیجیتالی را محدود بسازند. پروفیسور بتینا وابلز از کلینیک چشم دانشگاه بن تأکید می کند: «از دیدگاه طب چشم استفاده از کمپیوتر، تلفون هوشمند و یا تابلت برای کودکان تا سن سه سالگی کاملاً نامناسب است.» این متخصص چشم استفاده روزانه تا سی دقیقه از این وسایل را برای کودکان چهار تا شش ساله توصیه می کند. او همچنان می گوید: «از دیگاه طب چشم، در سن مکتب ابتدایی حد اکثر یک ساعت در روز قابل قبول است و از حدود ده سالگی به بعد تا دو ساعت در روز می تواند مجاز باشد.»

به قول این متخصص این توصیه ها تنها در مورد کودکان و جوانان صدق نمی کند، بلکه چشمان بزرگسالان نیز خسته می شوند و گاهی اوقات به استراحت نیاز دارند. او می افزاید که پس همواره نگاه خود را از روی صفحات باید برگردانید و به اطراف و دور دست ها نگاه کنید و همچنان به فضای باز برویید.

الکساندر فرویند / ص.ا، ع.ف