تذکره های الکترونیک، قربانی اهداف سیاسی

شهروندان هر کشور باید یک کارت شناسایی داشته باشند. از روی این سند مشخص می شود که نفوس یک کشور چقدر است و بیشتر احصائیه ها نیز بر مبنای آن صورت می گیرد؛ اما هنوز هم مشخص نیست که جمعیت افغانستان چقدر است.

قرار بود تقریبا دو سال قبل توزیع تذکره های الکترونیک افغانستان آغاز شود؛ اما بحث بالای ثبت قوم و دین افراد در این تذکره ها جنجالی شد. بلاخره پارلمان افغانستان درج کلمه "افغان" و قومیت در این تذکره ها را رد کرد، اما بر ثبت دین اتباع تاکید نمود. از سویی نیز اثر انگشت الکترونیک و اسکن چشم افراد در حافظه این تذکره ها و بانک اطلاعاتی ثبت خواهد شد.

آصفه شاداب، معاون کمیسیون تفتیش مرکزی و نظارت بر قانون در پارلمان افغانستان به دویچه وله گفت که رئیس جمهور غنی قبل از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری وعده داده بود که دوره سه ساله توزیع این تذکره ها را به یک و نیم سال کاهش داده و روند توزیع را هرچه زودتر آغاز و سرعت ببخشد.

وی می افزاید عدم توزیع این تذکره ها نگرانی را در رابطه با تقلب در انتخابات آینده پارلمانی افزایش داده است: «توزیع تذکره ها باید هرچه عاجل شروع می شد که نشد. اگر تذکره ها توزیع نشوند، انتخابات پارلمانی هم مثل انتخاباتی که گذشت پر از تقلب خواهد بود».

اداره تذکره الکترونیکی افغانستان همواره از اضهار نظر در مورد دلیل عدم توزیع این تذکره ها خودداری می کند. یکی از کارمندان این اداره به شرط فاش نشدن نامش به دویچه وله گفت که برخی از مقامات بلندرتبه افغانستان تلاش می کنند با تغییرات دلخواه شان در این تذکره بهره برداری سیاسی کنند.

وی افزود همه کارهای تخنیکی تمام شده، کارمندان در بخش های مختلف استخدام شده اند، تقریبا دو سال است که کار می کنند و معاش دریافت می نمایند؛ اما توزیع تذکره ها همواره به تعویق می افتد: «موضوع درج قومیت در تذکره ها می تواند یک مسئله سیاسی باشد. برخی گروه ها موافقند و برخی گروه ها مخالف. امکان دارد در آینده نزدیک توزیع شود. فقط منتظر امر شورای امنیت افغانستان است که بگوید شروع کنید، بعد توزیع شروع می شود».

وی می گوید کارمندان این اداره کار ثبت نام را در 10 ناحیه شهر کابل و حتی برخی مناطق دوردست پایتخت پیش برده اند و انتظار می رود که در آغاز سال جدید خورشدی توزیع تذکره های الکترونیک آغاز شود.

در همین حال هدایت الله حافظ، معاون سخنگوی وزارت داخله افغانستان گفت که توزیع هر چه زودتر تذکره های الکترونیک از سوی نورالحق علومی، وزیر داخله جدید افغانستان یکی از اولویت های کاری برشمرده شده است: «یک مدت جنجال بر سر این بود که قانون ثبت و احوال نفوس پاس نشده، اما حالا این قانون هم پاس شده است. امیدواریم هرچه زودتر روند توزیع آغاز گردد. در افتتاح برنامه، اولین تذکره الکترونیک به شخص رئیس جمهور توزیع می گردد».

اداره تذکره الکترونیک افغانستان قبل از برگزاری کنفرانس لندن به رئیس جمهور این کشور نامه ای فرستاده بود و خواسته بود تا تاریخ توزیع تذکره ها را مشخص سازد؛ اما به گفته کارمندان این اداره تاکنون کدام پاسخی به آنان داده نشده است.

برخی ها به این باورند که مسئله ثبت کلمه "افغان" به جای قومیت، به مشکلی میان محمد اشرف غنی رئیس جمهور و عبدالله عبدالله رئیس اجراییه حکومت وحدت ملی تبدیل شده و مانع توزیع شان گردیده است.

احمد سعیدی، کارشناس مسائل افغانستان می گوید: «مسئله غنی و عبدالله آنقدر مطرح نیست، چرا که پارلمان تصویب کرده است که نه افغان نوشته شود و نه تاجیک. اما حالا برخی حلقات با مفکوره های قومی هستند که بالای رئیس جمهور فشار وارد می کنند و در پی بهره برداری های سیاسی خودشان هستند».

طرح توزیع تذکره های الکترونیک به اتباع افغانستان چند سال پیش مطرح شد و باعث به میان آمدن امیدواری های زیادی برای بهبود وضعیت، اقتصادی، سیاسی و اجتماعی در این کشور گردید؛ اما هنوز توزیعش شروع نشد که خود به یک مشکل بزرگ تبدیل گردید.

اگر چه در افغانستان سیستم طوری است که پاسپورت اتباع با استناد به تذکره تابعیت شان توزیع می شود، اما اخیرا وزارت داخله افغانستان از چندی به این سو توزیع پاسپورت های جدید الکترونیکی را که یک مدرک معتبر جهانی محسوب می شود، با استناد به همان تذکره های قدیمی آغاز کرده است؛ تذکره هایی که به آسانی قابل جعل هستند.