تشدید فشار بر داعش سبب نزدیکی این گروه با القاعده خواهد شد؟

از اعلامیه هایی که از ایالات متحده و یا هم از جانب عراق منتشر می گردند، چنین بر می آید که گویا " آزادی" شهر موصل نزدیک است، آنچه که به مفهوم پایان "خلافت اسلامی" تلقی می شود و به این ترتیب در کل پایان تروریسم اسلامگرا.

جیمز ماتیس، وزیر امور دفاع ایالات متحده نیز چند روز قبل در مورد راهبرد دونالد ترامپ رئیس جمهور ایالات متحده گفت: "او دستور تغییر تاکتیک را داده است که به جای اینکه برای بازپس گیری مناطق، آنان را تحت فشار قرار دهیم، دشمن را در داخل محل عقب نشنینی آنان محاصره می کنیم و به این ترتیب می توانیم داعش را نابود کنیم."

اما در این مورد تردیدهایی وجود دارد. شاید این شهر به قبرستان جنگجویان داعش که در موصل پنهان شده اند، مبدل گردد و احتمالاً رهبر آنان ابوبکر البغدادی نیز به همین سرنوشت گرفتار خواهد شد. و بدون تردید این مورد می تواند یک ضربه سنگینی علیه داعش باشد. زیرا بغدادی در همین شهر «خلافت اسلامی» را اعلام نمود.

اما با وجود آن، سقوط موصل نمی تواند پایان داعش در عراق باشد؛ زیرا شمار زیاد جنگجویان این گروه با توجه به ناکامی ها در موصل، به شهرهای دیگر عراق فرار کرده اند. به ویژه در مناطق متروک شمال شرق عراق.

همچنان احتمال دارد که این گروه در آن سوی مرز، در شهر رقه در سوریه نیز در کوتاه مدت و یا درازمدت مناطقی را از دست بدهد. در جنگ برای بازپس گیری این شهر ایالات متحده نیز دخیل می باشد، به ویژه در ارسال تسلیحات به شبه نظامیان کرد.

شان اسپایسر، سخنگوی کاخ سفید گفته است: "برای پیروزی کامل بر این گروه، واحدهای جنگجویان کرد مهم اند."

مناطق مرزی میان سوریه و عراق، احتمالاً نواحی ای اند که در آنجاها جنگجویان داعش بار دیگر خود را سامان خواهند داد. زیرا این مناطق زمانی مؤطن القاعده در عراق بودند. ریشه های داعش به همین سازمان ها بر می گردد. سال ۲۰۱۳ میان البغدادی و ایمن الظواهری جانشین اسامه بن لادن اختلاف نظرهایی ایجاد گردید و این وضعیت سبب انشعاب داعش امروزی از القاعده گردید.

اکنون گفته می شود که پس از تشدید فشارها بر داعش در عراق و سوریه، هر دو گروه تلاش به نزدیک شدن را دارند. این مسئاله را از گفته های علویظ معاون رئیس جمهور عراق نیز می تواند استنباط گردد. او گفته است: "ما اطلاعات دقیقی از تلاش ها برای میانجیگری میان هردو گروه داعش و القاعده داریم".

همچنان در یک پیام انترنتی که گفته می شود از ایمن الظواهری می باشد نیز این مورد آشکار است. در این پیام صوتی او هوادارانش را در سوریه مخاطب قرار داده می گوید: "شما باید با برادران تان و جهادگرایان در سوریه و در تمام جهان اتفاق نمایید. زیرا ما در حال حاضر در سرتاسر جهان مواجه با جنگ های صلیبی  در برابر مسلمانان هستیم."

اما هنوز موانعی در برابر وحدت این دو گروه وجود دارند، به ویژه اینکه رهبران هر دو گروه ایمن الظواهری و البغدادی به نفع طرف مقابل خویش کوتاه نخواهند آمد. صرف اینکه اگر یکی از این دو کشته شود، احتمال دارد که وضعیت تغییر نماید.

بیورن بلاشکه/ ن. ف.