تقلای اردوغان برای جلوگیری از ریزش آرا

حزب «عدالت و توسعه» که در سال 2001 تاسیس شد تا به حال هر سال در انتخابات پارلمانی آرای بیشتری به دست آورده است. این حزب در سال 2002، تقریبا 34 درصد آرا را برای رسیدن به اکثریت مطلق در پارلمان و به این ترتیب تشکیل حکومت کسب کرد. آرای این حزب در سال 2007 به 46 و در سال 2011 حتی به تقریبا 50 درصد رسید.

این دفعه ممکن است که این روند متوقف شود. براساس همه پرسی ها گرچه این حزب محافظه کار اسلامگرا با فاصله زیادی از رقیبانش جلودار است، اما این بار طبق نظرخواهی ها، این حزب فقط 40 تا 45 درصد آرا را کسب خواهد کرد. در نگاه اول این برای حزبی که بیشتر از 12 سال بر سر قدرت است، نتیجه پرافتخاری است؛ اما پیروزی برای اردوغان کافی نیست.

این سیاستمدار 61 ساله که پس از تبدیل مقامش از نخست وزیری به ریاست جمهوری، مرد شماره یک در حزب و حکومت باقی مانده، می خواهد در پارلمان جدید 330 تا 550 کرسی به دست بیاورد.

سپس او می خواهد با انجام تغییرات در قانون اساسی، سیستم ریاست جمهوری ایجاد کند که البته خود او در صدر آن قرار خواهد داشت. اما حزب «عدالت و توسعه» هنوز خیلی مانده که به این اهداف دست یابد. این حزب حتی با پیروزی چشمگیر در سال 2011 فقط 326 کرسی در پارلمان دریافت کرد.

اردوغان به شدت تقلا می کند

حزب «عدالت و توسعه» یک مشکل دیگر هم دارد. اگر که «حزب دموکراتیک خلق ها» که منافع کردها را نمایندگی می کند به پارلمان راه یابد، در این صورت حزب «عدالت و توسعه» احتمالا اکثریت مطلق را در پارلمان از دست می دهد.

همه این ها باعث شده که رییس جمهور ترکیه نقش رهبری کننده در مبارزه انتخاباتی را بر دوش بگیرد. اردوغان می خواهد تا روز انتخابات در بیش از 30 برنامه شرکت کند. او روز یکشنبه طی دیدار از شهر کارلسروهه آلمان نیز برای کسب آرای ترکها در آلمان تبلیغ می کند.

اپوزیسیون رفتار اردوغان را تخلفی روشن از قواعد درج شده برای مقام ریاست جمهوری می بیند. بر این اساس رییس جمهور باید پایش را از سیاست روزمره کنار بکشد و عضو هیچ حزب سیاسی هم نباشد.

"من پایم را پس نمی کشم"

اما اردوغان قاعده بی طرفی را نادیده می گیرد. رییس جمهور یک مبارز انتخاباتی درجه یک است و احمد داوود اوغلو، رییس «حزب عدالت و توسعه» و نخست وزیر ترکیه را با حضور پررنگش تحت الشعاع قرار می دهد. اردوغان روز جمعه گفت که با توجه به اهمیت انتخابات ماه جون هیچ کس نمی تواند از او انتظار داشته باشد که "پایش را پس بکشد".

یاووز بایدر، خبرنگار ترکی در مصاحبه با دویچه وله گفت که اردوغان به این ترتیب قانون اساسی را آشکارا زیر پا می گذارد. به عقیده بایدر از چند هفته پیش بدین سو «نشانه های واضح سراسیمگی» در اردوغان و حزبش مشهود است.

بایدر می گوید که حزب حاکم در حال از دست دادن رای دهندگان است و تا به حال راه حلی برای توقف این روند پیدا نکرده است. به گفته این خبرنگار ترکی وضعیت اقتصادی نیز در پیشبرد این روند نقش دارد. در ماه های گذشته رشد اقتصادی تضعیف شده و بیکاری نیز افزایش یافته است.

نارضایتی از رفتار اردوغان

این که اردوغان بتواند جلوی این روند را بگیرد، معلوم نیست. به گفته سمیع ایدیز، خبرنگار ترکی در میان طرفداران حزب «عدالت و توسعه» نیز نارضایتی از اردوغان به دلیل عدم رعایت قوانین مرتبط با مقام ریاست جمهوری وجود دارد. او گفت، آن ها از خود می پرسند که آیا این وضعیت پس از تاسیس سیستم ریاست جمهوری ادامه خواهد داشت و اردوغان هرکاری که دلش بخواهد، می کند. احتمالا رای دهندگان محافظه کار حزب «عدالت و توسعه» به حزب ملی گرای «جنبش ملی» و یا احزاب کوچکتر اسلامگرا یا راست ملی گرا گرویده اند.

براساس برخی از پیش بینی های انتخاباتی، حزب «عدالت و توسعه» ممکن است پس از انتخابات به ائتلاف و یا همکاری با احزاب دیگر در پارلمان مجبور شود، به خصوص اگر «حزب دموکراتیک خلق ها» به پارلمان راه یابد. به این خاطر جلوگیری از ورود این حزب به پارلمان با پایین نگه داشتن آرای آن یکی از اهداف مهم حزب «عدالت و توسعه» است. جالب توجه است که اردوغان در منطقه کردنشین اناتولی شرقی سخنرانی های زیادی ایراد کرده است.