حملات اخیر در کابل؛ هراس از پیمان استراتژیک افغانستان با امریکا؟

هرچند حکومت افغانستان و پیمان ناتو گفتند هدف طالبان از این حمله مختل سازی روند انتقال مسوولیت های امنیتی به نیروهای افغانستان است. اما پیام و ابعاد سیاسی این حمله برجسته تر می نماید.

اهداف انتخاب شده جای های مهم و برای قدرت نمایی طالبان سمبولیک بودند: سفارت ایالات متحده امریکا، پایگاه نیروهای بین المللی کمک به امنیت (آیساف)، قرارگاه پولیس نظم عامه که از واحدهای به شدت مجهز پولیس افغانستان است، قرارگاه زون شمشاد در سرک دارالامان. هنوز معلوم نشده است هدف مهاجم انتحاری که در سرک میدان هوایی کشته شد، چه جایی بوده است. 

هلال الدین هلال، تحلیلگر مسایل امنیتی افغانستان می گوید از نظر امنیتی طالبان برای انجام یک حمله کماندویی در داخل شهر کابل، نیازمند سه عنصر اند.

عنصر اول، به گفته هلال، شناخت طالبان از وضعیت و توانایی های قوای امنیتی افغانستان و چگونگی انسجام و هماهنگی آنها است. عنصر دوم، عنصر معلوماتی و پوشش حمایوی طالبان است، به شکلی که «عنصر معلوماتی از داخل دستگاه برای شان معلومات بدهد و عنصر پوششی در محیط اجتماعی این ها را همکاری کند».

به گفته این تحلیلگر مسایل امنیتی، عنصر سوم «استخبارات، دولت یا فکری که طالبان را رهبری می کند» می باشد که تشخیص می دهد در چه زمانی چگونه حمله ای را راه اندازی کنند.

غالب تحلیلگران و مردم به این باورند که بدون هماهنگی اطلاعاتی و نفوذ طالبان در درون ساختارهای امنیتی، راه اندازی این گونه حملات کار ساده ای نیست. محمد علی یک نگهبان در بازار کابل برداشت خود را چنین شرح می دهد: « من دزد بیرون را گرفته می توانم، دزد درون خانه را گرفته نمی توانم، مثلا از همین دکانداران. کجایش را بگیرم؟ تروریست هم همین طور شده. شاید نصف مردمان دولت با آنها دست داشته باشند. از آسمان که نمی آید!».

موقعیت زمانی حساس

 چند روز قبل داکتر رنگین دادفر سپنتا، مشاور امنیت ملی جمهوری اسلامی افغانستان از واشنگتن برگشت و از پیشرفت در گفتگو در مورد روابط استراتژیک با امریکا ابراز رضایت کرد. مقام های کابل گفته اند که پیمان استراتژیک با امریکا پیش از برگزاری کنفرانس بن دوم امضا خواهد شد. از سوی دیگر، گزارش ها حاکی از گشایش دفتر سیاسی طالبان در قطر است که هدف اصلی آن، ایجاد آدرسی برای طالبان «فارغ از حوزه نفوذ پاکستان» است. شواهدی زیادی وجود دارد که تاکنون پاکستان از هرگونه گفتگوی مستقیم میان حکومت افغانستان یا ایالات متحده امریکا با طالبان جلوگیری کرده است.

جانان موسی زی، سخنگوی وزارت خارجه افغانستان به دویچه وله گفت که افغانستان خواهان مذاکره با رهبران طالبان است، و دفتر طالبان بیرون از پاکستان موضوعی جدید نیست و هدف آن مذاکره با رهبران طالبان در جایی است که رهبران آنها بتوانند مستقیماً با دولت افغانستان مذاکره کنند.

ایالات متحده امریکا در این اواخر بیشتر حملات، از جمله حمله اخیر در کابل را به شبکه حقانی نسبت داده است. شواهد حاکی است که شبکه حقانی هدف اصلی جنگ افغانستان در ماه های آینده خواهد بود، در عین حالی که تلاش می شود گروه هایی از طالبان به مذاکره و صلح کشانده شوند. شبکه حقانی را تحلیلگران سرمایه اصلی پاکستان در افغانستان آینده می بینند.

هلال می گوید: «تجارب گذشته نشان داده است که هر وقتی که اقدامات سیاسی برجسته می شود، ابتکارات روی صحنه می آید، اقدامات دشمن نیز متناسب با آن هماهنگ می شود».

به گفته هلال، کشورهایی که مخالف پیمان استراتژیک افغانستان و امریکا هستند، از هر وسیله ای استفاده می کنند تا دولت افغانستان را ناکارآ و مردم افغانستان را غیرمنسجم نشان دهند. به گفته او، با امضای پیمان استراتژیک میان کابل و واشنگتن، پاکستان ادامه کارش در اتحاد با امریکا را پایان یافته تلقی می کند.

به گفته هلال، مخالفان پیمان استراتژیک افغانستان با ایالات متحده امریکا با این حملات «توجیه می کنند که شما (امریکایی ها) در جایی یک قرارداد استراتژیک بسته می کنید که آنها چنین ضعف و مشکلاتی دارند. به این گونه، دشمن را توانمندتر معرفی می کنند تا ابتکار را برای خود به دست بیاورند».

عارف فرهمند

ویراستار: رسول رحیم