درکابل ازصدنفرچهارنفرمبتلابه سرطان ريه اند

به اساس تحقيقاتي كه يک گروه هندي در كابل انجام داده اند، از هر صد باشنده كابل چهار تن آن مبتلا به سرطان مري، شش و يا انواع ديگر آن اندکه علت آن آلودگي هوا مي باشد.

بعد از تأسيسات صنعتي دومين عامل عمده آلودگي هوا افرازات سمي وسايل ترانسپورتي مي باشد.

مبارزه با آلودگي هوا در كشور هاي داراي اقتصاد ضعيف مانند افغانستان چالش بزرگيست براي همه باشندگان آن كه صرف با اشتراك مساعي پيگير و طولاني موفقانه مي شود حل نمود.

به منظور مبارزه با آلودگي هوا بخصوص در شهر كابل، اخيراً گردهمآيي اي به شمول وزارت هاي مربوطه مانند وزارت داخله، انكشاف دهات، زراعت، معادن، فوايد عامه ، اداره ملي حفاظت از محيط زيست و همچنان سازمان هاي مختلف ملل متحد و سازمان هاي غير دولتي يا “ان جي او” ها، در كابل داير گرديده بود.

دوست محمد امين، معاون اداره ملي حفاظت از محيط زيست طي گفت و شنودي در مورد عوامل آلودگي هوا در كابل گفت:

"عوامل اساسي آلودگي هوا ازدياد وسايط نقليه است. اكثر اين وسايط دست دوم مي باشند. از جانب ديگر بيشتر از گنجايش شهر وسايط نقليه درين شهر عبور و مرور دارند. در حال حاضر بيشتر از 750.000 موتر در كابل وجود دارند. علاوه برآن نفوس كابل به چهارونيم ميليون مي رسد. گسترش شهر كابل و احداث پارك هاي صنعتي و استفاده از مواد سوخت در فابريكه ها، خانه ها، رستوران ها هوتل ها، حمام ها و خبازي ها از عوامل ديگر ٱلودگي هوا بشمار مي روند."

معاون اداره ملي حفاظت از محيط زيست ،مشكلات اقتصادي باشندگان كابل را عامل مهم آلودگي هوا مي داند.

به علت فقر كه مخصوصاً در شهر كابل حكمفرماست، مردم در خانه هاي شان تاير كهنه، موبيل آيل سوخته، پلاستيك، تكه كهنه، سرگين حيوانات، خس و خاشاك و ديگر مواد فاضله را ميسوزانند. در خبازي ها هم از چوب ارچه روغن دار، تاير كهنه، موبيل آيل سوخته و چيز هايي كه از پلاستيك ساخته شده و كهنه و غير كارآمد مي باشند، استفاده مي كنند. اين ها همه عوامل آلودگي هوا اند.

وسايل ترانسپورتي با شمار سرسام آور و افرازات سمي بي اندازه زياد آن عاملين عمدهء آلودگي هوا مي باشند. دوست محمد امين مي گويد:

"تعداد موتر ها نسبت به انسانها بيشتر شده است. براي اين كه موتر هاي دست دوم ، ارزان اند. هركس مي خرد و آنرا تكسي مي سازد تا فاميلش را ازين طريق اعاشه نمايد.

خانواده هاي هاي متمول هم به عوض يك موتر سه تا چهار موتر دارند. بعض سرمايه داران موتر ها را مي رند و مي گذارند ديگران با آن كار كنند. تا هم راننده و هم خود شان ازين راه پولي بدست آورند."

بخش اعظم موتر هايي كه در شهر كابل هستند، فيلتر تصفيه دود ندارند. اكثر آنها موتر هاي كهنه اند كه بيشتر از حد استاندرد دود توليد مي نمايند.

علاوه برآن قسمت عمدهء خيابانهاي فرعي كابل "خامه"(قيرريزي ناشده ) اند. پس از باران ،گل و لاي بوسيله وسايط نقليه به ديگرخيابان(سرک ) ها انتقال مي يابند كه بعداً گل و لاي خشك شده در اثر گشت و گذار موتر ها سائيده شده،گرد آن به هوا بلند مي شود.

يكي از عوامل ديگر آلودگي هوا تيل هاي ارزان اند كه استفاده از آن از يك طرف باعث خرابي ماشين موتر ها مي شود و از جانب ديگر باعث توليد مقدار زياد گاز هاي خطرناك مي گردد.

دوست محمد امين يكي از راه هاي مبارزه با آلودگي هوا را كنترول تخنيكي وسايل ترانسپورتي و توريد مواد سوخت بهتر براي وسايط نقليه دانسته مي گويد:

"فعلا تصميم گرفته شده است تا موتر هاي برقي كه در زمان داود خان فعال بودند، دوباره فعال شوند. و اگر هيچ امكان ديگري پيدا نشود، موتر هاي شخصي را به اساس جفت و طاق تقسيم مي كنيم تايك روز براي موتري كه عدد آخر شماره پليتش(پلاک) جفت باشد و روز ديگر براي موتري با عدد طاق در آخرشماره پليتش اجازهء عبور و مرور داده شود. البته سعي زياد بخرچ مي دهيم تا از وسايل ترانسپورت عامه بيشتر استفاده شود."

اگر جلو آلودگي هوا به شكل اساسي و جدي آن گرفته نشود، عواقب خطرناك و جبران ناپذير صحي را بدنبال خواهد داشت.

دوست محمد امين اقدامات فوري دولت را درمورد مبارزه باآلودگي هواچنین بیان نمود:

"آن عده موتر هايي كه از دست دوم اند، عوارض زياد دارند و دود بيشتر توليد مي نمايند، بايد متوقف گردند. قرار است اداره ملي حفاظت از محيط زيست اجازه نامه ترافيكي را روي كار آورد تا عراده جات هر شش ماه يك بار جهت كنترول و تجديد مدت اعتبار جواز به محل خاصي حاضر گردند.بايد كيفيت تيلي كه خود وزارت تجارت و يا سكتور خصوصي که با اجازه آن وزارت وارد مي نمايد، در بنادر كيفيت آن تثبيت گردد."

به گفته آقاي امين براي وزارت داخله و وزارت اقوام و قبايل وظيفه داده شده است تا از تراكم نفوس در شهر كابل در ارتباط با بازگشت مهاجرين از طريق مساعد ساختن شرايط كار در مناطق اصلي خود شان جلوگيري بعمل آيد. مخصوصاً وزارت انكشاف دهات از طريق عملي نمودن پروژه هامي تواند شرايط كار بيشتر را مهيا سازد.

درخت وجنگل براي تصفيه هوا خيلي مفيد است اما متاسفانه دراثرخشكسالي سال هاي اخير درختان زيادي درافغانستان خشك شده اند ويا آ ن كه خود مردم از غريبي(فقر) آنان را قطع نموده وسوختانده اند. آقاي امين مي گويد :"ما نهال هاي جديد غرس كرده ايم كه ضرورت به وقت دارد تا بتواند هم ذرات معلق خاك در هوا را كش نمايد و هم كاربن داي اكسايد هوا را تصفيه نموده به آكسيجن مبدل سازد."

اخيراً بانك انكشاف آسيايي بنابه درخواست اداره ملي حفاظت ازمحيط زيست افغانستان دستگاه سنجش آلودگي هوا را درافغانستان وارد ودر نقاط مختلف شهركابل نصب نموده است.