دور دیگری از تنش میان پاکستان و امریکا

آصف علی زداری در کنفرانس شیکاگو تنها مهمانی بود که در دقیقه 90 دعوت شد. پاکستان نه عضو ناتو است و نه آن طور که دبیرکل ناتو گفته است، از جمله «دوستان بسیار نزدیک» این پیمان نظامی می باشد. اما حضور پاکستان در کنفرانس شیکاگو به این دلیل مهم بود که بسیاری معتقدند تامین صلح در افغانستان بدون همکاری این کشور ممکن نیست.

پاکستان در ماه نوامبر سال گذشته در اعتراض به کشته شدن 24 سربازش در حمله نیروهای امریکایی، مرزش را به روی لاری های حامل مواد اکمالاتی ناتو مسدود کرد. تلاش های چند روز اخیر برای بازگشایی این مرز نتیجه نداده است.

یوهانس فارویک، استاد دانشگاه ارلانگن – نورنبرگ آلمان می گوید که پاکستان احتمالاً جنجالی ترین شریکی است که غرب تا حال داشته است. به گفته او، غرب نه تنها به دلیل مشکل طالبان بلکه در مجموع در مبارزه با تروریسم به پاکستان نیاز دارد و خروج غرب از افغانستان بدون همکاری پاکستان، امکان ندارد. به باور او، پاکستان شریک ایده آلی نیست، ولی غرب و ناتو گزینه ای دیگر ندارند و باید سعی کنند با این کشور کنار بیایند.

فارویک می گوید: «اگر که نگاهی به جغرافیای افغانستان داشته باشیم، امکانات زیادی برای سازمان دهی خروج وجود ندارد. این کشور بندر ندارد، جاده های ترانسپورتی قابل استفاده انگشت شمار هستند».

نادیده گیری زرداری

اوباما از ملاقات دو جانبه با زرداری در کنفرانس شیکاگو خودداری کرد. او در یک کنفرانس خبری گفت تنها دیداری که با همتای پاکستانی اش در حاشیه کنفرانس شیکاگو داشت، کوتاه بود: «بسیار مختصر، هنگامی که داشتیم به داخل جلسه می رفتیم».

اوباما در عین حال گفت «نمی خواهم شکاف ها و چالش ها را پنهان کنیم» و این که در چند ماه گذشته، میان نیروهای تحت رهبری ایالات متحده و پاکستان تنش وجود داشته است.

در این دیدار کوتاه و حاشیه ای، حامد کرزی نیز در کنار اوباما حضور داشت. او در گفتگویی با شبکه تلویزیونی «سی ان ان» این تصور را که این دیدار «عکس گیری سه جانبه» بوده است، رد کرد و گفت «فقط فرصتی برای عکس گیری» بوده است.

اوباما گفت: «من حضور رییس جمهور کرزی را خوش آمدید می گویم و همچنان مقام های روسیه و آسیای مرکزی را، ملت هایی که چشم انداز مهمی دارند و به ایجاد مسیر ترانزیتی مهمی برای اکمالات آیساف ادامه می دهند». مسیر شمال، یکی از گزینه ها برای انتقال تجهیزات ناتو است، اما این مسیر هزینه بردار است.

اوباما در عین زمان تاکید کرد که یک پاکستان باثبات، دموکراتیک و مرفه، به نفع ایالات متحده امریکا است و از سوی دیگر، این به نفع پاکستان است که با ایالات متحده امریکا کار کند تا مطمین سازد که توسط افراط گرایان از پا در نمی آید.

تاکید پاکستان به موضع قبلی

اندرس فو راسموسن، دبیرکل پیمان ناتو گفت تصمیم بر این نبود که در نشست شیکاگو در مورد بازگشایی مرز پاکستان به روی کاروان های اکمالاتی ناتو، توافقی صورت بگیرد. اما تحلیلگران به این باور اند که دلیل اصلی خودداری کردن اوباما از دیدار دوجانبه با زرداری، عدم توافق در مورد بازگشایی مرز بوده است.

به گزارش روزنامه «دان» پاکستان، فرحت الله بابر، سخنگوی آصف علی زرداری گفت این انتظار که آصف علی زرداری به شیکاگو رسیده است و بازگشایی مرز را اعلام می کند، نادرست ثابت شد. به گفته بابر، رییس جمهور زرداری واضح ساخته است که تصمیم پارلمان پاکستان در مورد روابط واشنگتن – اسلام آباد، برای او الزام آور است.

سخنگوی زرداری گفت که شش ماه است مرز به روی لاری های ناتو مسدود است: «واقعاً از سوی ما این انتظار وجود نداشت که رییس جمهور ایالات متحده امریکا تعلیق مسیر اکمالاتی ناتو را مورد تحسین و قدردانی قرار بدهد».

شیری رحمان، سفیر پاکستان در واشنگتن نیز گفت که موضع کشورش تغییر نکرده است و ایالات متحده امریکا باید به خاطر کشته شدن 24 سرباز پاکستانی، معذرت خواهی کند.

عارف فرهمند، مهرنوش انتظاری

ویراستار: رسول رحیم