رهبران حماس کی‌ها اند؟
۱۴۰۲ آذر ۷, سه‌شنبه
زمانی که شمار زیادی از جنگجویان حماس، گروه حاکم در باریکه غزه، به تاریخ ۷ اکتوبر ۲۰۲۳ از استحکامات مرزی اسرائیل رد شده، بیشتر از ۱۲۰۰ تن را کشته و حدود ۲۴۰ تن دیگر را گروگان گرفتند، یحیی السنوار مهمترین طراح این حمله به شمار می‌رفت.
صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید!
این فرمانده گروه جنگجو و اسلامگرای حماس در نوار غزه، در حال حاضر به شدت تحت تعقیب اسرائیل قرار دارد. ارتش اسرائیل از بین بردن او را هدف مهمی خود خوانده است. سنوار تنها یکی از چندین چهره رهبری این سازمان تروریستی فلسطینی است.
مرور اجمالی به چهره‌های برجسته حماس
یحیی السنوار: «قصاب خان یونس»
او به عنوان یک فرد کاریزماتیک و بسیار زیرک، اما همزمان بی‌رحم و ظالم شناخته می‌شود. این مرد ۶۱ ساله با مشت آهنین گروه حماس را در غزه رهبری می‌کند. او در سال ۱۹۶۲ در اردوگاه آوارگان در شهر خان یونس در جنوب نوار غزه به دنیا آمده و یکی از بنیانگذاران گروه حماس در اواخر دهه ۱۹۸۰ بود.
سنوار در تشکیل یک شاخه نظامی به نام «بریگادهای قسام» سهم داشت، که حملات زیاد انتحاری را در اسرائیل انجام داده است. او افزون بر آن در برابر افراد مظنون به همکاری با اسرائیل در صفوف خودش، چنان بیرحمانه اقدام کرد که به «قصاب خان یونس» شهرت یافت.
در سال ۱۹۸۸ محکمه اسرائیل سنوار را به اتهام قتل دو سرباز اسرائیلی و چند فرد مظنون به همکاری با اسرائیل، به چهار بار حبس ابد محکوم کرد. او در زندان زبان عبری را آموخت و با خواندن کتاب‌های شخصیت‌های مشهور اسرائیلی، به مطالعه طرز فکر «دشمن» پرداخت. سنوار به دلیل یک التهاب مغزی، مدتی با خطر مرگ روبرو بود و گفته می‌شود که داکتران اسرائیلی با یک عمل جراحی، جان او را نجات دادند.
در سال ۲۰۱۱ یحیی السنوار پس از ۲۲ سال حبس، با بیشتر از ۱۰۰۰ فلسطینی دیگر، در بدل آزاد ساختن گیلاد شالیت سرباز اسرائیلی، از زندان آزاد شد. او به غزه برگشت و از آن به بعد مسئول ارتباط بین شاخه‌های نظامی و سیاسی حماس تعیین گردید و در سال ۲۰۱۷ رئیس این سازمان تروریستی در نوار غزه شد.
بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، اخیراً سنوار را متهم ساخته است که تمایل دارد غیرنظامیان فلسطینی را در جنگ علیه اسرائیل قربانی کند. نتانیاهو گفته است که سنوار به سرنوشت مردم خود علاقه ندارد و «مانند یک هیتلر کوچک در پناهگاه خود رفتار می‌کند».
سینوار اکنون حداقل یکی از این پناهگاه‌ها را ترک کرده است: به اساس گزارش رسانه‌های اسرائیلی، او از جنگ در شمال غزه فرار کرده و اکنون در جنوب در نزدیکی منطقه زادگاهش خان یونس است.
محمد ضیف: «پشک هفت جان»
محمد ضیف از سال ۲۰۲۲ به این طرف رهبری شاخه نظامی حماس در غزه موسوم به بریگادهای قسام را بر عهده دارد. اسرائیل او را مسئول بمب‌گذاری‌های انتحاری متعدد و قتل ده‌ها سرباز و غیرنظامی اسرائیلی می‌داند. افزون بر آن گفته می‌شود که او در ساخت و ساز سیستم گسترده تونل حماس در غزه قسماً سهم داشته است. ضیف همچنان یکی از طراحان و فرماندهان اصلی حمله ۷ اکتوبر بر اسرائیل خوانده می‌شود. ارتش اسرائیل امیدوار است که او را نیز در جریان عملیات نظامی خود نابود کند.
محمد ضیف از سال ۱۹۹۵ به این طرف تحت تعقیب شدید اسرائیل قرار دارد. او در سال ۲۰۰۰ مدتی در بازداشت اسرائیل بود، اما در آشفتگی انتفاضه دوم، یعنی قیام مسلحانه فلسطینی‌ها از سال ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۵، توانست از زندان فرار کند. او از آن زمان تاکنون هیچ اثری از خود بر جای نگذاشته است. گفته می‌شود که او از هفت سوء قصد جان سالم به در برده است، با آنکه چند بار به شدت زخمی شده و یک چشم، یک پا و قسمتی از بازوی خود را از دست داده است. در این سوءقصدها چند عضو خانواده وی کشته شده اند.
ضیف هرگز در انظار عامه ظاهر نمی‌شود. یگانه عکس شناخته شده وی مربوط به سال ۲۰۰۰ است. فقط یک چیز در مورد وی معلوم است، و آن اینکه او سال‌هاست برای محافظت جانش در برابر حملات اسرائیل، هر شب را در خانه دیگری سپری می‌کند.
مروان عیسی: معاون بریگادهای قسام
عیسی نیز مانند یحیی السینوار در اردوگاه آوارگان در غزه متولد شده است. در مورد ایام جوانی او تنها همین قدر معلوم است که او ابتدا عضو سازمان اسلامگرای اخوان‌المسلمین بوده است که بعداً حماس به عنوان یک سازمان تروریستی از آن تبارز کرد. او در جریان انتفاضه اول (۱۹۸۷-۱۹۹۳) یک دوره حبس پنج ساله را سپری کرد. اداره خودگردان فلسطینی‌ها نیز در سال ۱۹۹۷ عیسی را بازداشت کرد، اما با شروع انتفاضه دوم در سال ۲۰۰۰ آزاد شد. حالا او معاون فرمانده کل بریگادهای قسام و به این ترتیب دست راست محمد ضیف است.
مطالب ویدیویی را در صفحه یوتیوب ما ببینید!
عیسی قبلاً از چندین مورد تلاش به قتل از سوی اسرائیل نجات یافته است. حالا نیز او در صدر لیست تحت تعقیب اسرائیل قرار دارد. باور به این است که عیسی نیز در طراحی و انجام حملات تروریستی هفتم اکتوبر نقش مهمی داشته است.
اسماعیل هنیه و خالد مشعل: سران مقیم قطر
نابودی کامل حماس برای اسرائیل دشوار خواهد بود، چونکه دو چهره مهم رهبری این گروه در غزه نه بلکه در قطر به سر می‌برند. یکی از آن‌ها اسماعیل هنیه است که به عنوان رهبر عالی این سازمان نگریسته می‌شود. او نیز در یک اردوگاه آوارگان در غزه متولد شده است. هنیه ابتدا در یک مکتب ملل متحد آموزش دید و بعداً در دانشگاه اسلامی غزه تحصیل کرد، جایی که با جنبش رادیکال آزادی فلسطینی‌ها در ارتباط قرار گرفت. در سال ۱۹۹۳ او سرپرست فاکولته فلسفه در این دانشگاه و در سال ۱۹۹۷ رئیس دفتر رهبر روحانی حماس شد.
بعد از پیروزی حماس در انتخابات ۲۰۰۶، او از سوی محمود عباس به عنوان نخست وزیر اداره خودگردان فلسطینی‌ها معرفی شد، اما یک سال بعد در پی موجی از خشونت‌‌های مرگبار حماس برای اخراج حزب فتح محمود عباس از نوار غزه، از این مقام برکنار شد. هنیه این برکناری را قبول نکرد و به همین دلیل مناطق فلسطینی تا امروز در عمل به دو بخش تقسیم شده است؛ حزب فتح در کرانه غربی حکومت می‌کند و نوار غزه در کنترول حماس است. در سال ۲۰۱۷ هنیه به عنوان رئیس دفتر سیاسی حماس تعیین شد و به این ترتیب جانشین خالد مشعل گردید.
خالد مشعل در سال ۱۹۵۶ در کرانه غربی متولد شد و در دانشگاه کویت در رشته فیزیک تحصیل کرده است. مشعل نیز در دانشگاه افراطی شد. او بعداً در سوریه و اردن زندگی کرد و از اعضای موسس حماس است. او در سال ۱۹۹۶ رئیس حماس شد. مشعل به تکرار فراخوان ترور علیه اسرائیل را داده و در سال ۱۹۹۷ از یک سوء قصد سازمان استخبارات اسرائیل (موساد) نجات یافت. وقتی مشعل در سال ۲۰۱۲ به مناسبت بیست و پنجمین سالگی تاسیس حماس از طریق مصر به نوار غزه رفت، او برای نخستین بار بعد از ۴۵ سال برای مدت کوتاهی وارد مناطق فلسطینی شد. در سال ۲۰۱۷ او جایگاه خود به عنوان رئيس حماس را به اسماعیل هنیه واگذار کرد و حالا رئیس دفتر خارجی این سازمان تروریستی است.