زندانی سابق: ادعای اعاده حیثیت نمی کنم، چون نتیجه نمی دهد

در پی نشر گزارش تقریبا 500 صفحه ای مجلس سنای امریکا در مورد شکنجه زندانیان در جریان بازجویی توسط سازمان استخبارات مرکزی این کشور "سی آی ای"، محمد اشرف غنی رئیس جمهور افغانستان واکنش نشان داد و گفت که شماری از افغان ها نیز در زندان مخفی این سازمان در کشورش شکنجه شده اند.

وی خواهان مشخص شدن تعداد افغان هایی شد که در زندان مخفی امریکا شکنجه شده اند. او گفت که ما می خواهیم برای "اعاده حیثیت و حقوق شان به صورت جدی و بنیادی عمل نماییم". آقای غنی افزود: «راپور تکان دهنده است. تمام اصول قبول شده حقوق بشر، قانون ایالات متحده امریکا و اخلاق قبول شده جهانی از سوی یک تعداد افراد "سی آی ای" و قراردادی های شان زیر پا شده است. دولت افغانستان این اعمال غیرانسانی را با شدیدترین وجه تقبیح می کند».

وی افزود که در آخر این گزارش که میانه سال های 2002 تا 2008 را در بر می گیرد، یک لیست وجود دارد و از افراد خاص نام برده شده، اما ملیت شان مشخص نگردیده است. آقای غنی گفت که در دنیای امروزی هیچ توجیهی برای انجام چنین اعمال و شکنجه انسان ها وجود ندارد.

ادعا نمی کنم چون فایده ندارد

حاجی حیا محمد سهاک، 34 سال دارد، باشنده ولایت غزنی است و در شهر غزنی دوکان دارد. او اواخر سال 2009 در یک عملیات نیروهای امریکایی بازداشت شد و به گفته خودش سه و نیم ماه در زندان بگرام که تحت کنترول نیروهای امریکایی بود به سر برد. حیا محمد به دویچه وله گفت که امریکایی ها نتوانستند جرمی را بالایش ثابت بسازند و تاکنون هم نمی داند که چرا وی را دستگیر کردند.

او در مورد نحوه تحقیقش توسط بازرسان امریکایی گفت وی را با دستان و چشمان بسته داخل یک کراچی به اطاق تحقیق می بردند: «برای یک تا دو ساعت فقط یک چراغ بالای سرم روشن بود و هیچ کسی وجود نداشت. بعد از ساعتی محقق می آمد و 20 دقیقه پرسان می کرد و باز دوباره من را می بردند در زندان».

او نخواست در مورد دیگر روش های بازجویی صحبت کند. حیا محمد در مورد اظهارات رئیس جمهور غنی برای اعاده حیثیت گفت که نمی خواهد چنین کاری بکند، چرا که به باور وی "فایده ای نخواهد داشت" و برایش بیشتر دردسر و گرفتاری ایجاد خواهد کرد. او افزود که هیچ کسی نمی تواند بهای ساعاتی را که یک فرد بی گناه زندانی شده و تحت فشار روحی و روانی قرار داشته بپردازد.

همکاری سازمان های بین المللی

سازمان عفو بین الملل از انشار گزارش سنای امریکا در پیوند با شکنجه استقبال می کند. حوریه مصدق، نماینده سازمان عفو بین الملل در افغانستان گفت که تحقیقات این سازمان از سال 2002 به این سو نشان می دهد که نه تنها اعضای سازمان "سی آی ای"، بلکه نظامیان امریکایی، سازمان های امنیتی خصوصی "بلک واتر" و "دانکورد" نیز در جریان عملیات شان از انواع شکنجه استفاده کرده اند..

وی به دویچه وله گفت سازمان عفو بین الملل، سازمان جهانی حقوق بشر و صلیب سرخ جهانی می توانند با ارائه نتیجه تحقیقات شان دولت افغانستان را در گردآوری معلومات بیشتر در مورد افرادی که شکنجه شده اند همکاری نمایند. او اضافه کرد: «باید دولت افغانستان در ابتدا بررسی کند که آیا شکنجه هایی که در شرایط جنگی صورت گرفته است به عنوان جرم جنگی محسوب می شود یا خیر. بعد می تواند شکایت خود را به دادگاه بین المللی لاهه پیش کند. مهم نیست تعداد افرادی که شکنجه شده اند چقدر است. حداقل تعدادی که فعلا موجود هستند می توانند در دادگاه های ملی و بین المللی در مورد آنچه در زندان بر آنها گذشته شهادت بدهند و صحبت کنند».

وی افزود تحقیقات این سازمان می رساند که شکنجه هایی که در میانه سال های 2001 تا 2006 انجام شده اند به مراتب بدتر از سال های بعدی بوده اند؛ چرا که بعد از رسانه ای شدن برخی از انواع غیرانسانی شکنجه ها، نظامیان امریکا در عملکردشان تغییراتی را به میان آوردند.

پارلمان: دولت توانایی ندارد

در همین حال برخی اعضای پارلمان افغانستان از واکنش رئیس جمهور در رابطه با گزارش شکنجه های "سی آی ای" استقبال می کنند، اما آن را به گونه ای چراغ سبزی به شورشیان طالبان برای آمدن به پای میز مذاکره می خوانند.

میرداد خان نجرابی، رئیس کمیسیون امور داخلی و امنیت ملی در پارلمان افغانستان در مورد گفته های رئیس جمهور در راستای اعاده حقوق و حیثیت برای زندانیان گفت: «بنابراین دولت افغانستان این موضوع را ظاهراً به خاطر دفاع از حقوق بشر رسانه ای کرده، اما اصلا به خاطر نشان دادن حسن نیت به مخالفان در پیوند به گفتگوهایی است که در آینده انجام می دهند. اما اینکه دولت افغانستان چقدر توانمندی این کار را دارد، این توانمندی در دولت وجود ندارد».

او همچنان در مورد اشاره رئیس جمهور به پیمان امنیتی میان افغانستان و امریکا و منع زندانی کردن و زندان داشتن خارجی ها در این کشور گفت که این پیمان بیشتر منافع امریکا را در نظر گرفته و کسی نمی تواند تضمین کند که خارجی ها بازهم کسی را در افغانستان دستگیر نکنند و زندان مخفی نداشته باشند.

گزارش اخیر مجلس سنای ایالات متحده امریکا در مورد روش های بازجویی و شکنجه زندانیان توسط سازمان استخبارت مرکزی این کشور به رهبری یکی از سناتوران دموکرات تهیه شده و جمهوری خواهان آن را دور از واقعیت می خوانند. باراک اوباما از نشر این گزارش حمایت کرده است.