سارا بهایی، اولین تکسی ران زن در افغانستان

سارا بهایی، اولین خانمی است که در افغانستان خارج از چهارچوب یک نهاد، به صورت شخصی تکسی رانی می کند. وی می گوید که در بخش های مختلفی کار کرده است، اما کار جدیدش او را در محراق توجه قرار داده است.

سارا به دویچه وله گفت: «20 سال می شود که در بخش های مختلف فعالیت کرده ام، اما کدام شهرت پیدا نکرده بودم، وقتی پیشه رانندگی را انتخاب کردم برای مردم یک چیز بسیار جالب بود و این کار حالا باعث شهرتم شده است».

ده سال قبل وقتی که سارا در ولسوالی دهدادی ولایت بلخ زندگی می کرد، رانندگی را از یکی از مردان همسایه اش به صورت عملی یاد گرفت. او بعدا به مدیریت ترافیک مزارشریف مراجعه کرد و پس از سپری کردن موفقانه امتحان عملی، جواز رانندگی اش را دریافت کرد.

سارا قسمتی از زمینی را که از پدرش به ارث برده بود فروخت و برای خودش یک تکسی خرید. وی می دانست که شغل دشوار و خطرناکی را انتخاب کرده، اما چاره ای دیگر نداشت. وی می گوید از زمانی که به این کار آغاز کرده بارها توهین، تحقیر و تهدید شده است.

اما با وجود این همه سارا کارش را دوست دارد و نمی خواهد از آن دست بردارد: «در افغانستان کار زنان در خارج از منزل همیشه با چالش هایی مواجه است. رانندگی یک زن با تکسی مشکلات بیشتری دارد. در اوایل خیلی سخنان رکیک می گفتند و من فقط می شنیدم. چند شخص یکجا شده بر من تبصره می کردند که دختر فلانی را ببین که رانندگی می کند. گاهی شده که مرا تهدید کردند که دست از رانندگی بکش، زیرا که بادیدن تو زن های ما هم منحرف شده و می روند رانندگی یاد می گیرند؛ اما من به حرف های شان اعتنا نکرده جواب شان را می دادم که رانندگی تکسی کار خرابی نیست».

آموزگار تکسی ران

این راننده تکسی سند لیسانس دانشگاه دارد و در لیسه مولانا جلال الدین محمد بلخی در شهر مزار آموزگار است. 20 سال است که سارا تدریس می کند، اما هیچ وقت نتوانسته از این طریق مخارج خانواده اش را تامین کند؛ از این رو بعد از ساعات درسی با تکسی اش کار می کند.

سارا چهل سال دارد و هنوز ازدواج نکرده است. او می گوید که دوست داشت مثل دیگر دختران ازدواج کند، اما مسئولیت های زیادی که دارد مانع می شوند: «علت ازدواج نکردنم تامین معیشت خواهرم و فرزندانش می باشد، چراکه شوهر او را 14سال قبل گروه طالبان کشتند. همچنان تأمین مخارج فرزندان برادر معیوبم که به اثر لت و کوب طالبان معیوب شده و نمی تواند کار کند. سرپرستی از مادر پیرم هم دلیل دیگرش است».

او یک خواهر زاده و یک برادرزاده اش را به فرزندی گرفته و آنها را به عنوان فرزندانش بزرگ کرده است، آنها حالا در صنوف دوازدهم و هشتم مکتب درس می خوانند و با سارا در انجام انبوهی از مسئولیت هایی که روی شانه دارد تا اندازه ای کمک می کنند.

زنان راحت تر اند

سارا بیشتر خانم ها و دختران دانش آموز و دانشجو را از یک جا به جای دیگر می رساند، اما اگر مردان هم به موتر او بالا شوند تبعیضی قائل نمی شود و همانند یک راننده مرد آنها را نیز به مقصدشان می رساند، هر چند به گفته خودش برخی از آن مردان در آینه راهنمای تکسی اش به او خیره می شوند.

این تکسی را زن می گوید که وقتی زنان به تکسی او سوار می شوند احساس امنیت بیشتری دارند و با او درد دل می کنند. خیلی از آنان حالا مشتریان پروپاقرص سارا هستند و حتی برخی اوقات در ایستگاه منتظرش می مانند تا برگردد. او می گوید خوشحال است که به جامعه اش خدمت می کند، اما وقتی مردان به خاطر زن بودنش از تکسی او پیاده می شوند برایش دردآور است.

سارا می گوید وقتی زنان راننده را در موترهای شخصی شان می بیند خرسند می شود و امیدوار می شود که روزی تاکسی ران های زن بیشتری به کار آغاز خواهند کرد: «درگذشته نسبت به کار و فعالیت زنان در خارج از منزل ممانعت و مشکلات زیادی وجود داشت اما حالا آن مشکلات کم شده اند، جامعه ما نسبت به گذشته پیشرفت کرده و زنان می توانند در بخش های مختلف فعالیت نمایند، به شرط آن که ترس را بخود راه ندهند».

سارا بهایی علاوه بر این که نخستین راننده زن در افغانستان است، برای شماری از زنان ولایت بلخ دوره های آموزش رانندگی راه اندازی می کند. او می گوید که تا کنون به 15 زن در این ولایت رانندگی آموخته است. به گفته زنانی که نزدش رانندگی آموخته اند به وی گفته اند: "یادگرفتن رانندگی زنان از یک آموزگار زن به مراتب راحت تر از یادگرفتن از یک مرد است".

رئیس شورای زنان

خانم بهایی همچنان به عنوان رییس شورای زنان ناحیه شان نیز انتخاب شده است. به گفته او در این شورا دست کم سه هزار زن عضویت دارند. سارا در این شورا به عنوان مشاور با زنان همکاری کرده و در صورتی که با مشکلی داشته باشند نشستی را تشکیل داده و با دیگر اعضا راه حلی را جستجو می کنند.

سارا مدت هفت سال با دفتر ساحوی کمیته سویدن کار کرده و آنجا فزیوتراپی را یاد گرفته، او حالا در کنار شغل آموزگاری و رانندگی به طور شخصی برای مریضان متقاضی که بیشترشان معلولان اند خدمات فیزیوتراپی را هم ارائه می کند. او یک فارم کوچک پرورش زنبور و تولید عسل نیز دارد که عواید اندکی نیز از آن به دست می آورد.

سارا بهایی از تجاربی که از فعالیت های گوناگونش به دست آورده، به این نتیجه رسیده است که زنان چیزی کمتر از مردان ندارند و اگر اراده و جرأت داشته باشند می توانند همانند مردان در کارها سهم گرفته و جامعه را به سوی ترقی سوق دهند.