سکینه یعقوبی؛ زنی که جامعه را با آموزش تغییر می‌دهد
۱۳۹۴ مهر ۲۰, دوشنبه
خانم یعقوبی پس از کسب سند دکترایش در ایالات متحده امریکا در یکی از دانشگاه‌های آن کشور تدریس می‌کرد ولی درد و رنج هموطنانش او را وادار کرد تا به پاکستان برود و فعالیت‌های بشردوستانه‌اش را در میان مهاجران آغاز کند. او از سال 1992 تا 1995 از طریق صلیب سرخ بین‌المللی با مهاجران افغان کار کرد و سپس خود دست به ایجاد مراکز آموزشی در میان مهاجران افغان زد.
پروفیسور یعقوبی برای این که خدمات بیشتری برای مردمش انجام دهد، انستیتوت آموزشی افغان را در سال 1995 در پشاور پاکستان تاسیس کرد. این انستیتوت با راه اندازی سمينارها، کارگاه‌های آموزشي تعلیمی، تـــربيه ای با كيفيت، حقوق بشر، دموكراسي، كاهش خشونت عليه زنان، تقويت تدريس معلمين مكاتب و مسایل مربوط به صحت توانست خدماتی را برای مهاجران در پاکستان فراهم کند.
خانم یعقوبی در گفتگو با دویچه وله گفت در کودکی وقتی می‌دید که زنان از بی‌سوادی و فقر رنج می‌برند و یا در هنگام ولادت جان شان را از دست می‌دهند، تصمیم گرفت تا راهی برای بهبود زندگی آنها پیدا کند: «بسیاری خانم‌ها به دلیل حاملگی می‌مردند، من از همان زمان آرزو داشتم که داکتر شوم برای مردم خدمت کنم و مردم صحتمند در افغانستان داشته باشیم.»
برگشت پروفیسور یعقوبی از ایالات متحده امریکا به پاکستان و دیدار از کمپ مهاجرین او را واداشت تا فعالیت‌هایش را آغاز کند: «وقتی زنان و کودکان را دیدم که همه بی‌سرنوشت هستند، اولین چیزی که زندگی ام را تغییر داد، مرا صاحب قدرت کرد و مرا به دنیا شناساند، تعلیم و تربیه بود.»
بزرگترین آرزوی خانم یعقوبی این بوده که روزی برسد تا زنان خودکفا شوند، آموزش ببینند، صحتمند باشند و آزادتر زندگی کنند. همین آرزوها سبب شد تا خانم یعقوبی فعالیت‌هایش را در بخش‌های تعلیمی و صحی آغاز کند.
او بیست سال پیش نخستین قدم‌ها را برای آموزش کودکان و زنان مهاجر در پشاور آغاز کرد. اما حالا چندین مکتب و کلینیک در کابل و هرات با حمایت‌های خانم یعقوبی فعالیت می‌کنند.
مکتب‌های بی‌نظیر
در حال حاضر چهار مکتب در کابل و هرات زیر نظر انستیتوت آموزشی افغان فعالیت می‌کنند. معلمان این مکتب‌ها آموزش‌های ویژه فرا می‌گیرند تا شیوه‌های جدید تدریس را در این مکتب‌ها تطبیق کنند. مهارت‌های آموزشی در این مکتب‌ها بسیار متفاوت از مکاتب دولتی است.
آشنایی کودکان با طبعیت بخشی از آموزش‌هایی است که در این مکاتب ارائه می‌شود و کودکان اهمیت نگهداری از طبیعت و محیط زیست را از سنین طفولیت فرا می‌گیرند. همچنین تربیه مالی نیز شامل آموزش‌های این مکتب‌ها است. کودکان یاد می‌گیرند که چگونه از کمترین پولی که به دست می‌آورند ذخیره کنند و در آینده از آن برای بهترین مقاصد استفاده نمایند. این موارد در هیچ مکتبی در افغانستان تدریس نمی‌شود.
کودکان این مکتب، لباس‌های همسان و منظمی به تن دارند و با گرمی از مهمانانی که داخل مکتب می‌شوند پذیرایی می‌کنند.
تدریس با کیفیت و نظم عالی این مکتب‌ها سبب شده تا تفاوت زیادی با مکتب‌های خصوصی و دولتی دیگر داشته باشند. مریم یکی از دانش‌آموزان مکتب پروفیسور سکینه یعقوبی می‌گوید: «در سطح ناحیه هفدهم مکتب ما مقام اول را دارد. در مقایسه با شاگردان دیگر سویه مکتب ما بلندتر است.»
سید رضا سادات مدیر لیسه نمبر 2 سکینه یعقوبی می‌گوید استفاده از نظام آموزشی بهتر و جذب استادان با تجربه دلیل اصلی تدریس با کیفیت در این مکتب است: «در استخدام معلمین خود نهایت کوشش می‌کنیم که معلمین با تجربه، متخصص و نظر به رشته استاد جذب می‌کنیم. استادان ما همه چهارده پاس و لیسانس هستند.»
خدمات صحی در روستاها
انستیتوت آموزشی افغان چهار کلینیک صحی را در کابل و هرات ساخته است که زیر نظر وزارت صحت عامه فعالیت می‌کنند. این مراکز نه تنها خدمات صحی را برای مردم به صورت رایگاه عرضه می‌کنند بلکه نرس‌ها و کارمندان صحی را آموزش می‌دهند تا در روستاها به زنان دیگر کمک کنند.
انستیوت آموزشی افغان سمینارها و کارگاه‌های آموزشی را برای زنان و دختران تدویر می‌کنند که در نتیجه خدمات اولیه صحی به روستاها انتقال می‌یابد و از مرگ و میر زنان جلوگیری می‌شوند.
ذکیه ابراهیمی مسوول بخش سمینارهای انستیتوت آموزشی افغان می‌گوید زنان و دخترانی که در بخش صحت آموزش دیده توانسته‌اند تغییرات زیادی در روستاها بیاورند از مرگ و میر مادران در نتیجه ولادت جلوگیری نمایند: «در ساحات دوردست و ولسوالی‌ها که کارکنان صحی وجود ندارد، کارمندان ما توانسته‌اند مریضان را از مرگ نجات دهند.»
آموزش زنان
فراهم کردن زمینه تعلیم و تربیه زنان و دخترانی که از مکتب بازمانده، بخش دیگر فعالیت انستیتوت آموزشی افغان است. این مراکز در 9 ولایت افغانستان فعالیت می‌کنند.
این مراکز زنان و دخترانی را جذب می‌کند که به دلیل جنگ و مهاجرت نتوانسته‌اند درس بخوانند. رحیم‌الله مایار هماهنگ کننده انستیتوت آموزشی افغان گفت این آموزش‌ها نتایج و پیامدهای خوبی در جامعه داشته است.
آقای مایار حکایت دختری را به یاد دارد که در همین مراکز آموزشی دیدار کرده بود و او نه تنها خود راهش را به تحصیلات عالی باز کرد بلکه با ایجاد مراکز آموزشی برای زنان و دختران در روستاهای دور افتاده و محروم دایکندی، سبب تغییر در این روستاها نیز شد.
مایار گفت این دختر صغرا نام دارد و سه مرکز آموزشی را در دایکندی اداره می‌کند: «این دختر پس از فراگیری آموزش در مرکز آموزش انستیوت آموزشی زنان افغان، به مسکن اصلی خود رفت و در ولسوالی‌ها و در نیلی مراکز آموزشی را افتتاح کرد که حدود 200 شاگرد در این مراکز درس می‌خوانند. این‌ها دختران و زنانی اند که از تعلیم باز مانده بودند.»
ماموریت‌های همدلی
در کنار فعالیت‌های آموزشی و صحی، انستیتوت آموزشی افغان، فعالیت‌های فرهنگی را به منظور ایجاد فضای همدلی و صمیمیت بین افغان‌ها آغاز کرده است.
در این برنامه‌ها فرهنگیان یک ولایت به ولایات دیگر سفر می‌کنند و زمینه برگزاری محافل فرهنگی فراهم می‌شوند تا مردمان ولایات مختلف شناخت بیشتری از همدیگر پیدا کنند و در نتیجه تعصب، تبعیض، دشمنی و رقابت‌های منفی جایش را به همدلی، همکاری، دوستی و وفاق بدهد.