سیاستمدارپاکستانی: وهابیت درپاکستان محرک فعالیت های مسلحانه است‏

بیشتر پاکستانی ها از طالبان نفرت دارند. آن ها بمب گذاری های انتحاری را که در سال های گذشته مرگ شمار زیادی از پاکستانی ها را در پی داشت، محکوم می کنند. اما کم پیش می آید که کسی از عربستان سعودی و ایدیولوژی وهابیت انتقاد کند.

میلیون ها پاکستانی عربستان سعودی را به دلیل وجود کعبه، کشوری مقدس می دانند.  بنابراین برای بسیاری از مسلمانان پاکستانی انتقاد ازعربستان سعودی به معنای انتقاد از اسلام است.

پاکستان پیش از انقلاب اسلامی ایران در سال 1979 با هر دو کشور ایران و عربستان سعودی رابطه خوبی داشت، اما پس از آن به عربستان سعودی نزدیک شد.

روابط عربستان سعودی و پاکستان در طول مبارزه مجاهدین افغانستان با سربازان اتحاد جماهیر شوروی سابق در سال 80  قرن بیستم میلادی همچنان قوی ترشد. در آن زمان پاکستان و عربستان سعودی به متحدان نزدیک ایالات متحده تبدیل شدند و از مجاهدین در افغانستان به طور همه جانبه حمایت کردند.

پس از پایان جنگ افغانستان نیز تمایل پاکستان به عربستان سعودی و گروه های مسلح وهابی پابرجا ماند.

ریشه افراط گرایی

اقبال حیدر، وزیر پیشین دادگستری پاکستان به صدای آلمان گفت که بیشتر سازمان های جهادی و تروریستی که در پاکستان فعالیت دارند، وهابی هستند، او افزود: «با اطمینان کامل می توانم بگویم که ایدیولوژی همه این گروه ها از طالبان گرفته تا لشکر طیبه وهابیت عربستانی سعودی است».

وزیر پیشین دادگستری پاکستان همچنان گفت: «همه این سازمان ها توسط ارتش و اداره های امنیتی پاکستان حمایت می شوند».

اقبال حیدر، جنرال ضیاالحق، دیکتاتور ارتشی اسبق پاکستان را متهم کرد که تمویل و مسلح کردن گروه های وهابی را در سال های 80 قرن بیستم میلادی جزو سیاست های این کشور ساخته است.  حیدر در زمان نخست وزیری بی نظیر بوتو وزیر دادگستری پاکستان بود. بوتو در سال 2007 ظاهرا توسط  طالبان کشته شد. 

وزیرپیشین دادگستری پاکستان معتقد است که ضیاالحق از این گروه ها و سازمان ها برای مقابله با اقلیت ها در پاکستان استفاده کرده است. او در این زمینه شیعه ها را مثال می آورد و می گوید که آن ها نسبت به ایران تمایل داشته اند.

حیدر همچنان می افزاید، دراین شکی نیست که عربستان سعودی توسط جنرال ضیاالحق از گروه های  وهابی حمایت می کرد تا از گسترش نفوذ ایران در پاکستان جلوگیری کند.

اما دکتر مبارک علی، تاریخدان پاکستانی گفت که نفوذ وهابی ها در شبه قاره هند به زمان ایجاد این فرقه برمی گردد: «عبدالوهاب، عالم سلفی فقه و بنیانگذار ایدیولوژی متعصب وهابی در اواخر قرن هجدهم میلادی فوت کرد. واعظان وهابی در سال های 1880 میلادی به هند آمدند که آن زمان تحت سلطه بریتانیا بود. آن ها مسلمانان هندی را تشویق به مبارزه با حکومت بریتانیایی این کشور کردند». به گفته دکترعلی، فرقه بنیادگرای دیوبندی نیز در پی نفوذ وهابیت در هندوستان ایجاد شده است.

این تاریخدان پاکستانی معتقد است که «دولت در پاکستان از گروه ها وسازمان های وهابی محافظت می کند که به این ترتیب موقعیت خود را محکم کرده اند. دیگر گروه ها پیوسته با واکنش تند رژیم های مختلف در پاکستان روبرو بوده اند».

دکتر علی گفت که وهابیت نه تنها سیاست را در پاکستان تحت تاثیر قرار داده، بلکه به فرهنگ تکثرگرای هندوپاکستانی صدمه زده است: «وهابی ها مخالف هرگونه تکثرگرایی فرهنگی هستند و به این خاطر به زیارت گاه ها، جشنواره های موسیقی و دیگر مراکز فرهنگی که از دیدشان اسلامی نیستند، حمله می کنند».

به گفته مبارک علی،  وهابیت در  روان بسیاری از پاکستانی ها نیز راه پیدا کرده است و باعث شده که بسیاری از سنت ها در این کشور رنگ و روی عربی پیدا کنند: «مردم حالا به جای «خداحافظ» می گویند «الله حافظ»، آن ها سعی می کنند از سعودی ها تقلید کنند».

اتحاد امریکایی - سعودی

کشورهای غربی اداره جاسوسی نظامی و سازمان استخبارات پاکستان «آی اس آی» را متهم به حمایت از طالبان می کنند و می گویند که آن ها در مناطق قبایلی شمال غرب پاکستان که هم مرز با افغانستان است، مخفیگاه امنی یافته اند.

سیاستمداران غربی می گویند که جنگجویان اسلام گرا از مخفی گاه هایشان در پاکستان حمله های تروریستی را  در افغانستان انجام می دهند. آن ها حکومت پاکستان را متهم می کنند که برای نابودی مخفی گاه های تروریست ها به اندازه کافی تلاش نمی کند.

اما اقبال حیدر، وزیر پیشین دادگستری پاکستان می گوید که کشورهای غربی از پاکستان انتقاد می کنند، اما در مورد عربستان سعودی که تمویل کننده اصلی سازمان های مسلح وهابی در پاکستان است، سکوت اختیار می کنند. او این رفتار غرب را تناقض آمیز می خواند. حیدر گفت: «عربستان سعودی یکی از بزرگترین متحدان ایالات متحده در شرق نزدیک است. این کشور همچنین نقش میانجی میان واشنگتن و اسلام آباد را دارد».

این سیاستمدار پاکستانی از حکومت این کشور همچنین به خاطر کشتار شیعه ها در منطقه گلگت- بلتستان واقع در شمال غرب کشور انتقاد کرد.

چندی پیش، 22 پاکستانی شیعه مذهب در ولسوالی مانسهره واقع در ایالت خیبر پختون خواه به طرز بی رحمانه ای کشته شدند. آن ها در یک بس مسافرتی از راوالپندی به گلگت در سفر بودند. مردان مسلح آن ها را به عنوان شیعه مذهب شناسایی کرده و در جا به قتل رساندند.

برخی از کارشناسان پاکستانی این واقعه را «پاک سازی فرقه ای» شیعه ها توسط گروه های وهابی و دولت این کشور خواندند.

حیدر به صدای آلمان گفت که دولت پاکستان برای حفظ منافع جیوپولیتیک و استراتژیک اش خواهان انحصار وهابیت است و به این ترتیب با قتل های هدفمندانه آن هایی را که بر سر راه اش باشند از بین می برد.

به گفته اقبال حیدر در گذشته هم از این حمله ها انجام می شده است: «طالبان در زمان حکومت پرویز مشرف نیز چندین بار بر شیعیان حمله کردند. ارتش پاکستان هیچگاه سعی نکرد مانع آن ها شود».

حیدر می گوید که در این مورد تحقیق کرده است و متوجه شده که جنگجویان طالبان می توانند از افغانستان بدون هیچ مانعی وارد گلگت- بلتستان شوند و نیروهای امنیتی پاکستان نیز علیه آن ها وارد عمل نمی شوند.

شامل شمس/ مهرنوش انتظاری

ویراستار: سید روح الله یاسر