شتولتنبرگ، مخالف پیشین پیمان ناتو دبیرکل این پیمان شد

در اوج مناقشات شدید ناتو با روسیه، پس از اندرس فو راسموسن دنمارکی، اکنون ینس شتولتنبرگ نارویژی رهبری را در دست می گیرد. شتولتنبرگ سه بار نخست وزیر کشورش بوده است. بار نخست از 2000 تا 2001 که در آن وقت 41 ساله بود و جوان ترین نخست وزیر در تاریخ کشورش شمرده می‌شد و بعداً از 2005 تا 2013.

در انتخابات خزان 2013 البته حزب سوسیال دموکرات شتولتنبرگ به مثابه قوی ترین نیرو باقی ماند، اما حکومت ائتلافی ای که تا آن دم بر سر قدرت بود، تعداد کافی کرسی پارلمانی را به دست نیاورد. در نتیجه خانم ارنا زولبرگ سیاستمدار محافظه کار حکومت را در دست گرفت. خانم زولبرگ پس از آغاز کارش به مثابه نخست وزیر، به طور خاصی از نقش شتولتنبرگ بعد از سوء قصد اندرز بهرنک برایویک در جولای 2011 قدردانی کرده و گفت: «تو همچون صخره ای در برابر خیزش بحر ایستاده یی».

افزایش شهرت

اصلاً نخستین بار شهرت شتولتنبرگ در خارج از ناروی با کشتار برایویک در یک اردوگاه تابستانی جوانان وابسته به حزب سوسیال دموکرات در جزیره اتویا افزایش یافت که بیش از 70 تن کشته شدند. شتولتنبرگ که خود قبل از این عضو هیئت عامل سازمان جوانان حزب بود، پیوسته با آرامش تسلیت می داد و نمی خواست ناسنجیده واکنش نشان داده شود. او در آن وقت در حالی که از چشمانش اشک جاری بود، گفت: «ما باید با قاطعیت از ارزش های خود دفاع کنیم. پاسخ ناروی به این خشونت عبارت از دموکراسی بیشتر، آزادی بیشتر و مشارکت سیاسی بیشتر است».هفته های دشوار پس از این کشتار، ناروی را در مرکز توجه افکار جهانی قرار داد. این آزمون سختی بود برای اثبات حقانیت سیاسی شتولتنبرگ که به طور درخشانی از عهده آن بدر آمد.

از مخالف تا طرفدار ناتو

البته شتولتنبرگ علاوه بر سه بار دوره نخست وزیری اش، چندین بار به حیث وزیر و معین به استثنای وزارت دفاع در حکومت های مختلف کار کرده است. علاوه بر این او در آغاز سال های 90 به حیث عضو کمیسیون دفاعی کار کرده است که ضرورتاً در ارتباط با ناتو نبوده است و حتا نسبت به آن نظر منفی داشته است. شتولتنبرگ در جوانی مخالف عضویت ناروی در ناتو و مخالف سیاست ایالات متحده امریکا بود. احساسات تند جوانی او را به اعتراض علیه جنگ ویتنام در برابر سفارت ایالات متحده امریکا در اسلو کشاند. او به مثابه یک مرد جوان خشمش را نسبت به این پیمان غربی ابراز داشت.

با اینهم او بعد تر دیدگاه هایش را تغییر داد و کوشید تا سازمان جوانان سوسیال دموکرات رسماً عضویت ناروی در ناتو را قبول کند. به مثابه نخست وزیر او عملیات های نظامی بین المللی را همراهی می کرد. به طور مثال ناروی هم در ماموریت افغانستان و هم در مداخله در لیبیا شرکت کرد که این باعث برانگیخته شدن احترام ایالات متحده امریکا به وی و کشورش شد. آخرین بار در واشنگتن و سایر پایتخت های کشورهای عضو ناتو موضع زمان جوانی اش را فراموش کرد. آهسته آهسته سخن از آن به میان آمد که متصدی عالی ترین مقام سیاسی ناتو گردد.

چالش مناقشه با روسیه

از جمله «قابلیت های بیشتر» او استعدادش در برخورد با روسیه همسایه ناروی می باشد. شتولتنبرگ به مثابه نخست وزیر عبور و مرور از مرز برای مردم را از طریق ویزا تسهیل گردانید و قرارداد مرزی را برای بحیره بارنتز منعقد ساخت. در حالی که شتولتنبرگ در حال رقابت با سایر نامزدهای این مقام قرار داشت، روزنامه نارویژی "افتنپوستن" نوشت که «تجارب وی با روسیه یک برگ برنده است». هرالد شتنگهیله، سردبیر این روزنامه توانایی هایی او را چنین فورمولبندی کرد: «او بیشتر دبیر است تا جنرال».

به هر صورت منازعه با روسیه با توجه به قابلیت های دیپلوماتیک اش هم در خارج و هم در داخل ناتو او را برای این مقام مناسب نشان می داد. چگونه ناتو می تواند یک عضوش را در شرق علیه مداخله روسیه حفاظت کند، بدون آنکه تقابل با روسیه را برانگیزد؟ این سوال سرنوشت ساز در آغاز کار او است که در اول اکتوبر شروع می شود. و در کنار آن مسأله پول مطرح است. پیش از ظهور منازعه جدید قبل از همه ایالات متحده امریکا به متحدان اروپایی اش در ناتو خاطر نشان نموده بود که مخارج بیشتری را برای امور دفاعی اختصاص دهند.

این تقاضا اکنون جدی تر شده است. درست شتولتنبرگ در این ارتباط یک تراز نامه خوب ارائه کرده است. در حالی که اکثریت اعضای ناتو پیوسته مخارج دفاعی شان را کاهش داده اند، ناروی در زمان نخست وزیری شتولتنبرگ این مخارج را افزایش داده است. این بیانگر یک مسئله مربوط به سرنوشت است، به این معنا که مردی که در سالیان جوانی اش علیه ناتو بود، اکنون می خواهد این اتحادیه را در یکی از دشوارترین آزمون هایش رهبری کند.